Η Κριστίν Λαγκάρντ είναι πρώτα πολιτικός και μετά «τραπεζίτης». Και ως πρόεδρος της ΕΚΤ κάνει μια ακόμη, προωθημένη πολιτική παρέμβαση βάζοντας, επί της ουσίας, στο τραπέζι της Ευρώπης πρόταση για μόνιμο μηχανισμό απ’ ευθείας επιδοτήσεων.
Συγκεκριμένα, ζητά να γίνει μόνιμο το Ταμείο Ανάκαμψης της Ε.Ε. – μια πρόταση που, στην πράξη, θα οδηγούσε σε έναν μόνιμο μηχανισμό άτυπης έκδοσης ευρωομολόγων.
Είναι μια πρόταση που θεωρείται δεδομένο πως θα περάσει από την σκληρή αντίσταση των «φειδωλών του Βορρά», δείχνει όμως την αλλαγή ατζέντας και προσανατολισμού στην ευρωπαϊκή ηγεσία μετά το σοκ της πανδημίας.
Παράλληλα, δε, ανοίγει μια συζήτηση που εάν προχωρήσει θα ευνοήσει θεαματικά την Ελλάδα, η οποία σύμφωνα με παράλληλη έκθεση της ΕΚΤ που δημοσιοποιήθηκε σήμερα είναι η μεγάλη ωφελημένη από την κατανομή των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Financial Times: Η ΕΚΤ ζητά μόνιμη έκδοση κοινού χρέους
Σύμφωνα με τους Financial Times η ΕΚΤ ζητά από την ΕΕ να μονιμοποιήσει το Ταμείο Ανάκαμψης με το σκεπτικό ότι η οικονομική και νομισματική ένωση εξακολουθεί να στερείται «μόνιμης δημοσιονομικής ικανότητας σε υπερεθνικό επίπεδο για μακροοικονομική σταθεροποίηση σε βαθιές κρίσεις». Δεν έχει δηλαδή δικό της προϋπολογισμό για να αντιμετωπίσει συστημικούς κινδύνους.
Η πρόταση, όπως επισημαίνουν οι FT, ισοδυναμεί με την έκδοση ενός μεγάλου εγγυημένου συνόλου χρεών από την ευρωζώνη, στα πρότυπα του σημερινού Ταμείου Ανάκαμψης, που ουσιαστικά ανοίγει τον δρόμο για ευρωομόλογα.
Η αντίσταση των “φειδωλών του Βορρά”
Στο σχέδιο αντιδρούν οι σκληροί του βόρειου άξονα. Ενδεικτική και νωπή είναι η προειδοποίηση του γερμανού κεντρικού τραπεζίτη Γενς Βάιντμαν, για τον κίνδυνο «να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι το χρέος σε επίπεδο ΕΕ κατά κάποιο τρόπο δεν μετράει ή ότι είναι ένας τρόπος να αποφύγουν τους δύσκολους δημοσιονομικούς κανόνες». Πρόσθεσε ότι το ταμείο ανάκαμψης πρέπει να «παραμείνει ένα σαφώς καθορισμένο μέτρο κρίσης και δεν πρέπει να ανοίξει την πόρτα για μόνιμο χρέος της ΕΕ»
Η ΕΚΤ όμως έχει διαφορετική άποψη: «Υπό την προϋπόθεση ότι θα διατεθεί για παραγωγικές δαπάνες και συνοδεύεται από μεταρρυθμίσεις που αυξάνουν την ανάπτυξη, η ΕΕ επόμενης γενιάς όχι μόνο θα βοηθήσει στη στήριξη της ανάκαμψης, αλλά θα αυξήσει επίσης την ανθεκτικότητα και το αναπτυξιακό δυναμικό των οικονομιών των κρατών μελών».
Εκτιμά, δε, ότι η συνολική χρηματοδοτική στήριξη από το ταμείο θα ισούται με σχεδόν το 5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της ευρωζώνης.
Μεγάλη κερδισμένη του Ταμείου η Ελλάδα
Οι αντιδράσεις, πάντως, εξηγούνται και από την μελέτη της ΕΚΤ που έδειξε ποιοι είναι οι μεγάλοι ευνοημένοι και ποιοι οι μεγάλοι χρηματοδότες του Ταμείου Ανάκαμψης.
Κατά την μελέτη οι χώρε ς που έχουν το μεγαλύτερο κέρδος από τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης είναι η Βουλγαρία, η Κροατία και η Ελλάδα. Τα κονδύλια που θα πάρουν ισοδυναμούν με ποσοστό άνω του 10% του ΑΕΠ των δύο πρώτων (σε επίπεδα προ κρίσης), ενώ για την Ελλάδα το αντίστοιχο όφελος είναι 9%.
Στον αντίποδα, οι «τέσσερις φειδωλές» χώρες που αρχικά αντιτάχθηκαν στο νέο ταμείοκ η Αυστρία, η Δανία, η Σουηδία και η Ολλανδία θα χάσουν σχεδόν το 2% του ΑΕΠ που είχαν πριν την πανδημία, όπως και η Γερμανία, σύμφωνα με την ανάλυση της κεντρικής τράπεζας.