Αν και ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος τηρεί «σιγή ασυρμάτου» για το θέμα, φαίνεται ότι διάφοροι «λαγοί» που βρίσκονται κοντά του έχουν αρχίσει το spin σχετικά με την ανάγκη αναβολής των προεδρικών και βουλευτικών εκλογών στην Τουρκία -είναι προγραμματισμένες για τις 14 Μαΐου- λόγω του καταστροφικού σεισμού που έπληξε τη χώρα.
«Δεν μπορεί να γίνουν εκλογές τον Μάιο ή τον Ιούνιο»
Συγκεκριμένα, ο Μπουλέντ Αρίντς, πρώην πρόεδρος του τουρκικού κοινοβουλίου και υψηλόβαθμο στέλεχος του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, AKP του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ζήτησε την αναβολή των γενικών και προεδρικών εκλογών λόγω των σοβαρών επιπτώσεων του σεισμού που κατέστρεψε τη νοτιοανατολική Τουρκία την περασμένη εβδομάδα. «Σε αυτές τις μέρες που βιώνουμε ίσως την πιο οδυνηρή καταστροφή στην ιστορία μας, η χώρα πρέπει να απαλλαγεί από το εκλογικό άγχος το συντομότερο δυνατό… Δεν μπορεί να γίνουν εκλογές τον Μάιο ή τον Ιούνιο, δεν μπορεί να συμβεί», έγραψε στο Twitter.
«Οι εκλογές πρέπει να αναβληθούν άμεσα για να μπορέσει η κρατική γραφειοκρατία να επικεντρωθεί στις πληγές των πολιτών μας. Δεν είναι επιλογή, είναι ανάγκη», πρόσθεσε. Ο ίδιος σημείωσε ότι οι γενικές και προεδρικές εκλογές θα μπορούσαν να διεξαχθούν τον Νοέμβριο του 2023 ή μαζί με τις τοπικές εκλογές τον Μάρτιο του 2024 αφού η χώρα θα έχει ανακάμψει. Ωστόσο, ειδικοί και κόμματα της αντιπολίτευσης δήλωσαν ότι η αναβολή των εκλογών είναι νομικά αδύνατη εκτός εάν η χώρα βρίσκεται σε πόλεμο.
Σφοδρές αντιδράσεις
«Σύμφωνα με το Σύνταγμα, οι εκλογές μπορούν να αναβληθούν μόνο από το κοινοβούλιο και μόνο σε περίπτωση πολέμου. Ούτε η κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης ούτε η καταστροφή δικαιολογούν και επιτρέπουν την αναβολή των εκλογών. Το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο δεν έχει την εξουσία να λάβει μια τέτοια απόφαση», είπε στο BIRN ο δικηγόρος Αλί Γιλντίζ. Αναλυτές εκτιμούν ότι η αναβολή των εκλογών είναι μια πιθανή τακτική του Ερντογάν για να αποφύγει μια εκλογική αντίδραση από τους σεισμούς που σκότωσαν περισσότερους από 31.000 ανθρώπους, κατέστρεψαν δεκάδες χιλιάδες σπίτια και άφησαν εκατομμύρια άστεγους.
Οι Τούρκοι πολίτες έχουν παραπονεθεί για την αργή και αναποτελεσματική αντίδραση της κυβέρνησης του Ερντογάν στην καταστροφή και οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η καταστροφή πιθανότατα θα κοστίσει στην οικονομία περίπου το 10% του ΑΕΠ της χώρας. Ο Γιλντίζ είπε ότι η Τουρκία διεξήγαγε ακόμη και εκλογές σε καιρό πολέμου για χάρη της δημοκρατίας. «Η Τουρκία διεξήγαγε εκλογές κατά τη διάρκεια του πολέμου της ανεξαρτησίας και το τουρκικό κοινοβούλιο λειτούργησε κατά τη διάρκεια του πολέμου. Σήμερα, το μόνο που απομένει από την τουρκική δημοκρατία είναι η μετάβαση της εξουσίας μέσω εκλογών», τόνισε.
Τα σχέδια του ΑΚΡ
«Εάν οι εκλογές αναβληθούν παρά την πολύ σαφή πρόβλεψη του συντάγματος, ανοίγει ένα κουτί της Πανδώρας που μπορεί να οδηγήσει στο τέλος της έγκαιρης μετάβασης της εξουσίας μέσω ελεύθερων εκλογών. Είναι ένας πολύ επικίνδυνος δρόμος», προειδοποίησε. Σημειώνεται ότι το άρθρο 78 του Συντάγματος αναφέρει ότι «αν δεν καταστεί δυνατή η διεξαγωγή νέων εκλογών λόγω πολέμου, η Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας μπορεί να αποφασίσει την αναβολή των εκλογών για ένα έτος». Ωστόσο, ο Αρίντς επέμεινε ότι τα συντάγματα δεν είναι ιερά και μπορούν να αλλάξουν από τα κοινοβούλια.
Κανονικά οι τουρκικές εκλογές θα πρέπει να διεξαχθούν μέχρι τα τέλη Ιουνίου του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με το σύνταγμα. Ο Ερντογάν είχε προαναγγείλει ότι οι γενικές και προεδρικές εκλογές θα διεξαχθούν τον Μάιο, αλλά μετά την καταστροφή του σεισμού δεν είναι σαφές εάν οι κάλπες θα μετακινηθούν. Πάντως, τουρκικά ΜΜΕ έχουν σημειώσει ότι το ΑΚΡ προτίθεται να προσφύγει στο Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο, προκειμένου να αναβληθούν οι εκλογές για έξι μήνες ή ακόμα και έναν χρόνο, καθώς οι σεισμοπαθείς ξεπερνούν τα 13 εκατομμύρια.
