Η άφιξη της Νάνσι Πελόζι, της προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, στην Ταϊπέι, πρωτεύουσα της Ταϊβάν, μοιάζει να θέτει ΗΠΑ και Κίνα σε πορεία σύγκρουσης με εντελώς απρόβλεπτες συνέπειες για την παγκόσμια τάξη.
Ακόμα και στις ΗΠΑ, η επίσκεψη Πελόζι στην Ταϊβάν θεωρήθηκε ως κίνηση υψηλού ρίσκου, παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν μοιάζει να έχει απομακρυνθεί από την σταθερή πολιτική των ΗΠΑ για το ζήτημα της «στρατηγικής ασάφειας», με τον ίδιο τον πρόεδρο των ΗΠΑ να δηλώνει πριν από μερικές εβδομάδες, σε ερώτηση αν η Ουάσινγκτον θα υπερασπιζόταν την Ταϊπέι σε περίπτωση εισβολής της Κίνας:
- «Ναι. […] Αυτή είναι η δέσμευση που λάβαμε. […] Συμφωνούμε με την πολιτική της ενιαίας Κίνας. Έχουμε συμφωνήσει με αυτήν και όλες οι επιδιωκόμενες συμφωνίες βασίστηκαν εκεί. Αλλά η ιδέα ότι, ότι μπορούν να την πάρουν με τη βία (σ.σ. την Ταϊβάν), απλά δεν είναι κατάλληλη».
Οργή στην Κίνα
Ο Λευκός Οίκος είχε επιχειρήσει να «απαλύνει» κάπως τις εντυπώσεις που η δήλωση Μπάιντεν είχε προκαλέσει, ωστόσο, η άφιξη της Νάνσι Πελόζι -της πιο υψηλόβαθμης Αμερικανίδας αξιωματούχου που επισκέπτεται τη νησιωτική χώρα- στην Ταϊπέι δημιουργεί το ερώτημα αν η Ουάσινγκτον επιδιώκει να αλλάξει το δόγμα της έναντι της Ταϊβάν. Οι δηλώσεις, πάντως, της βουλευτού από την Καλιφόρνια δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια παρερμηνειών, καθώς η Πελόζι δήλωσε ότι:
- «Η επίσκεψη της αντιπροσωπείας του Κογκρέσου μας στην Ταϊβάν τιμά την ακλόνητη δέσμευση της Αμερικής να υποστηρίξει τη ζωντανή δημοκρατία της Ταϊβάν. Η αλληλεγγύη της Αμερικής προς τους 23 εκατομμύρια ανθρώπους της Ταϊβάν είναι πιο σημαντική σήμερα από ποτέ».
Από την πλευρά του, το Πεκίνο διά του ΥΠΕΞ του αντέδρασε πολύ έντονα, αναφέροντας ότι η επίσκεψη Πελόζι έχει σοβαρό αντίκτυπο στα θεμέλια των σινοαμερικανικών σχέσεων και συνιστά παραβίαση της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Κίνας, χαρακτηρίζοντας την Ταϊβάν «αναπόσπαστο κομμάτι της κινεζικής επικράτειας» και τονίζοντας ότι η επίσκεψη στέλνει ένα εσφαλμένο μήνυμα στις δυνάμεις αυτονομιστών περί «ανεξαρτησίας της Ταϊβάν». Υπογράμμισε δε ότι «καμιά χώρα, καμιά δύναμη, κανένας δεν θα πρέπει να υποτιμήσει την αποφασιστικότητα, την ισχυρή θέληση και τη μεγάλη ικανότητα της κυβέρνησης και του λαού της Κίνας να υπερασπιστούν την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα και να επιτύχουν την εθνική επανένωση».
«Όσοι παίζουν με τη φωτιά, θα χαθούν από αυτήν»
Σε διόλου διπλωματικό τόνο, η Κίνα προειδοποίησε ότι θα λάβει «όλα τα απαραίτητα μέτρα» για να διαφυλάξει αποφασιστικά την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Κίνας, υπογραμμίζοντας ότι όλες οι συνέπειες θα βαρύνουν την αμερικανική πλευρά και τις αυτονομιστικές δυνάμεις της Ταϊβάν. Στο ίδιο ακριβώς ύφος, κάλεσε τις Ηνωμένες Πολιτείες να σταματήσουν να υπονομεύουν την «αρχή της μίας Κίνας». «Μην επιδιώκετε τη σύγκρουση και μη συνεχίζετε παρακάτω σε ένα λάθος και επικίνδυνο μονοπάτι» σημειώνει το κινεζικό ΥΠΕΞ, ξεκαθαρίζοντας ότι «αυτές οι κινήσεις, όπως το παιχνίδι με τη φωτιά, είναι εξαιρετικά επικίνδυνες. Όσοι παίζουν με τη φωτιά, θα χαθούν από αυτήν».
Ταυτόχρονα, η Κίνα προχωρεί από τις 12:00 της Πέμπτης 4 Αυγούστου ως τις 12:00 της Κυριακής 7 Αυγούστου σε στρατιωτικά γυμνάσια με πραγματικά πυρά σε θαλάσσιες περιοχές και τον εναέριο χώρο γύρω από την Ταϊβάν. Ο χάρτης που έδωσε στη δημοσιότητα το Πεκίνο δείχνει ότι κυριολεκτικά το νησί θα «περικυκλωθεί» από τις κινεζικές δυνάμεις, ενώ το κινεζικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε ότι ο κινεζικός στρατός έχει τεθεί σε κατάσταση ύψιστης ετοιμότητας και θα ξεκινήσει «στοχευμένες στρατιωτικές επιχειρήσεις» ως απάντηση στην επίσκεψη Πελόζι.
Επίδειξη δύναμης από το Πεκίνο
Εν τω μεταξύ, η Διοίκηση του Ανατολικού Διοικητικού Θύλακα του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού έκανε γνωστό ότι θα διεξάγει κοινές στρατιωτικές επιχειρήσεις κοντά στην Ταϊβάν από το βράδυ της Τρίτης και θα προχωρήσει σε δοκιμές συμβατικών πυραύλων στη θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Ταϊβάν. Τα γυμνάσια θα περιλαμβάνουν κοινές εναέριες και θαλάσσιες ασκήσεις στα βόρεια, νοτιοδυτικά, βορειοανατολικά της Ταϊβάν, βολές μεγάλης εμβέλειας στα Στενά της Ταϊβάν και δοκιμές πυραύλων στην θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Ταϊβάν, ανέφερε η Διοίκηση του Ανατολικού Διοικητικού Θύλακα.
Ήδη, το Πεκίνο προχώρησε σε επίδειξη ισχύος, καθώς, όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Άμυνας της Ταϊβάν, τουλάχιστον 20 μαχητικά της κινεζικής πολεμικής αεροπορίας εισήλθαν στη λεγόμενη Ζώνη Αναγνώρισης Αεροπορικής Άμυνας (ADIZ) μετά την άφιξη Πελόζι στην Ταϊπέι. «21 κινεζικά στρατιωτικά αεροσκάφη (…) εισήλθαν στην ADIZ (Ζώνη Αναγνώρισης Αεροπορικής Άμυνας) πάνω από τη νοτιοδυτική Ταϊβάν, στις 2 Αυγούστου 2022», ανέφερε το υπουργείο Άμυνας της Ταϊβάν προσθέτοντας ότι έχει πλήρη αντίληψη των δραστηριοτήτων κοντά στην χώρα και ότι θα στείλει δυνάμεις ως αντίδραση σε «εχθρικές απειλές».
Ανησυχία στην Ουάσινγκτον
Στην Ουάσινγκτον επικρατεί ανησυχία για την κατάσταση που διαμορφώνεται στην Ταϊβάν, κυρίως λόγω των ισορροπιών που έχουν διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια στην Κίνα, όπου ο πρόεδρος της χώρας, Σι Τζινπίνγκ, έχει αποκτήσει τεράστια ισχύ και, ταυτόχρονα, έχει ενισχύσει το εθνικό αίσθημα των κατοίκων της αχανούς χώρας, αλλά και την στρατιωτική ισχύ της Κίνας. Οι ΗΠΑ εκτιμούν ότι ο Σι -όπως και ο Μπάιντεν- θα ήθελε να αποφύγει μια ευθεία στρατιωτική σύγκρουση. Ωστόσο, η παρουσία Πελόζι στην Ταϊβάν έχει προκαλέσει μεγάλη ένταση στο Πεκίνο και θεωρείται βέβαιο ότι θα υπάρξει κάποιου είδους αντίδραση.
Αναλυτές εκτιμούν ότι θα πρέπει Ουάσινγκτον και Πεκίνο να συζητήσουν σοβαρά, πριν συμβεί κάποιο «ατύχημα» (π.χ. ενθάρρυνση της Ταϊβάν να απαιτήσει την de jure αναγνώρισή της ως ανεξάρτητο κράτος) το οποίο θα σύρει τις δύο χώρες σε μια σύρραξη για την οποία οι ΗΠΑ δεν είναι ούτε έτοιμες ούτε πρόθυμες να εμπλακούν, τουλάχιστον στην παρούσα συγκυρία. Πάντως, στις ΗΠΑ αναμένουν μερικές δύσκολες εβδομάδες, θεωρώντας δεδομένο ότι η Κίνα θα απαντήσει με σκληρό τρόπο και επιμένουν ότι η πολιτική τους έναντι της Ταϊβάν δεν έχει αλλάξει. Το βέβαιο είναι ότι οι επόμενες ημέρες θα είναι… ενδιαφέρουσες, κατά την κινέζικη κατάρα.
