H Washington Post δημοσίευσε χθες ντοκουμέντα που εμπλέκουν υψηλόβαθμους αξιωματούχους των ΗΠΑ και άλλους δυτικούς ηγετες, σε διακίνηση μαύρου χρήματος. Τους ίδιους ηγέτες οι οποίοι υποκριτικά καταδίκαζαν στο παρελθόν μικρότερες χώρες, των οποίων η ελαστικότητα των τραπεζικών τους συστημάτων έχει χρησιμοποιηθεί ουκ ολίγες φορές ως «πλυντήρια» περιουσιακών στοιχείων και ξεπλύματα βρώμικου χρήματος. Τώρα το ξέπλυμα αφορά διεθνείς προσωπικότητες “υπεράνω υποψίας”.
- Οι εξέταση των φακέλων είναι η μεγαλύτερη οργανωμένη προσπάθεια της διεθνούς κοινοπραξίας των ερευνητικών δημοσιογράφων (ICIJ). Στην έρευνα έλαβαν μέρος περισσότεροι από 650 ρεπόρτερς.
Τα ντοκουμέντα περιέχονται σε περισσότερα από 11,9 εκατομμύρια οικονομικά αρχεία που αποκτήθηκαν από τη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) και εξετάστηκαν από την Post και άλλους συνεργαζόμενους ειδησεογραφικούς οργανισμούς. Τα αρχεία περιλαμβάνουν ιδιωτικά μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μυστικά λογιστικά φύλλα, παράνομες συμβάσεις και άλλα αρχεία που ξεκλειδώνουν τα κατά τα άλλα αδιαπέραστα οικονομικά συστήματα και ταυτοποιούν τα άτομα που βρίσκονται πίσω από αυτά. ηγέτες – πολίτες σε όλο τον κόσμο.
- Αποκαλύπτουν δε την τεράστια έκταση του μυστικού συστήματος των υπεράκτιων (offshore) εταιρειών, με σκοπό την απόκρυψη δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις φορολογικές αρχές.
Τα αρχεία παρέχουν σημαντικά νέα στοιχεία, όπως ότι η Νότια Ντακότα των ΗΠΑ ανταγωνίζεται πλέον τις αδιαφανείς δικαιοδοσίες της Ευρώπης και της Καραϊβικής στο οικονομικό απόρρητο.
Ποια ισχυρά ονόματα εμπλέκονται
Η Post δημοσιεύει οκτώ άρθρα, καθώς και βίντεο και ηχητικά κομμάτια, βασισμένα σε σημαντικό υλικό. Οι ιστορίες που δημοσιεύθηκαν χθες επικεντρώνονται στις αποκαλύψεις για τον επικεντρώνονται στις αποκαλύψεις για τον Αμπντουλάχ και τον Πούτιν.
Τα σημερινά ρεπορτάζ θα διερευνήσουν πιο προσεκτικά τις αμερικανικές πτυχές του συστήματος αυτού, συμπεριλαμβανομένης της ζημίας που προκαλούν οι αμερικανικοί φορολογικοί παράδεισοι και του τρόπου με τον οποίο οι Αμερικανοί που κατηγορούνται για αδικήματα μπορούν να αποφύγουν τις οικονομικές συνέπειες χρησιμοποιώντας υπεράκτιες οντότητες.
Τις επόμενες ημέρες, οι ιστορίες θα εξετάσουν τη λεηλασία των ασιατικών αντικειμένων, θα εξετάσουν τον κρυφό πλούτο των δισεκατομμυριούχων που εμφανίζονται στους φακέλους και θα ανιχνεύσουν τις επιπτώσεις των αμερικανικών κυρώσεων στους Ρώσους ολιγάρχες.
Οι αποκαλύψεις περιλαμβάνουν περισσότερα από 100 εκατομμύρια δολάρια που ξόδεψε ο βασιλιάς Αμπντάλα ΙΙ της Ιορδανίας σε πολυτελή σπίτια στο Μαλιμπού της Καλιφόρνιας και σε άλλες τοποθεσίες- εκατομμύρια δολάρια σε ακίνητα και μετρητά που ανήκαν κρυφά στους ηγέτες της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Κένυας, του Ισημερινού και άλλων χωρών- και ένα παραθαλάσσιο σπίτι στο Μονακό που απέκτησε μια Ρωσίδα η οποία απέκτησε σημαντικό πλούτο αφού φέρεται να απέκτησε παιδί με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Οι αποκαλύψεις περιλαμβάνουν επίσης ρεπορτάζ του BBC και του Guardian που παρουσιάζουν νέες λεπτομέρειες σχετικά με τους ξένους δωρητές που συνεισφέρουν εκατομμύρια στο Συντηρητικό Κόμμα του Βρετανού πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον.
Το ICIJ έχει συνεργαστεί με ξένους εταίρους σε ιστορίες σχετικά με ένα σκανδαλώδες καθολικό τάγμα στο Μεξικό, εκατομμύρια δολάρια που κατέχουν offshore μέλη της κυβέρνησης του Πακιστανού πρωθυπουργού Imran Khan, καθώς και τα μυστικά χαρτοφυλάκια ηγετών από την Ευρώπη έως τη Λατινική Αμερική. η συντριπτική πλειονότητα των εγγράφων φέρουν ημερομηνίες που υποδεικνύουν ότι δημιουργήθηκαν μεταξύ 1996 και 2020, αν και ορισμένα χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1970.
Με πολλά έγγραφα που χρονολογούνται μόλις πέρυσι, φωτίζεται πώς το σύστημα των υπεράκτιων δραστηριοτήτων – όρος από την εποχή που τα απομακρυσμένα νησιά ήταν οι κύριοι παράδεισοι για την απόκρυψη μετρητών – έχει αντέξει τα σκάνδαλα και τις προσπάθειες μεταρρύθμισης που ακολούθησαν προηγούμενες έρευνες.
- Τα έγγραφα αποκαλύπτουν ότι ο Βασιλιάς της Ιορδανίας συγκέντρωσε κρυφά 70 εκατομμύρια λίρες Αγγλίας και ακίνητη περιουσία στις ΗΠΑ.
- Δείχνουν επίσης πώς ο πρώην πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Τόνι Μπλερ και η σύζυγός του εξοικονόμησαν 312.000 λίρες από χαρτόσημα όταν αγόρασαν ένα γραφείο στο Λονδίνο.Το ζευγάρι αγόρασε μια υπεράκτια εταιρεία που ανήκε στο κτίριο.
- Η διαρροή συνδέει επίσης τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν με μυστικά περιουσιακά στοιχεία στο Μονακό
- Δείχνει ότι ο Τσέχος πρωθυπουργός Αντρέι Μπάμπις – που βρίσκεται μπροστά από εκλογές εντός της εβδομάδας – δεν δήλωσε ότι που αγόρασε δύο βίλες για 22 εκατομμύρια λίρες στη νότια Γαλλία μέσω μιας υπεράκτιας επενδυτικής εταιρείας.
- Μερίδιο σε εταιρεία με έδρα τις βρετανικές Παρθένες Νήσους κατείχε και ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολόντιμιρ Ζελένσκι. Έναν μήνα πριν από τη νίκη του στις προεδρικές εκλογές του 2019 ο πρώην ηθοποιός που έγινε πολιτικός είχε πωλήσει το μερίδιό του στην εταιρεία Maltex στον Σεργκέι Σεφίρ, στενό φίλο και συνεργάτη του.
Όλοι στο μεγάλο πάρτι
Οι υπεράκτιες εταιρείες δεν είναι δημοφιλείς μόνο στην Ευρώπη. Κάθε άλλο:Για παράδειγμα ο πρόεδρος της Κένυας Ουχούρου Κενιάτα, γόνος πολιτικής δυναστείας που εξελέγη με «σημαία» την καταπολέμηση της διαφθοράς, φέρεται ως ιδιοκτήτης – μαζί με τη μητέρα του – κρυφής εταιρείας στον Παναμά.
Στη διάρκεια της Αραβικής Άνοιξης, όταν οι Ιορδανοί έβγαιναν στους δρόμους για να διαδηλώσουν την αγανάκτησή τους για τη διαφθορά και την ανεργία – ο μονάρχης Αμπντάλα είχε αγοράσει μέσω offshore εταιρειών τρεις παραλιακές κατοικίες στο Μαλιμπού των ΗΠΑ.
Αλλά και η πριγκίπισσα Λάλλα Χάσνα του Μαρόκου βρέθηκε να κατέχει – μέσω δικτύου υπεράκτιων εταιρειών – εταιρεία που είχε αγοράσει ιδιωτική κατοικία αξίας 11 εκ, ευρώ στο Λονδίνο, κοντά στο Kensington Palace.
Ο εμίρης του Κατάρ, Χαμάντ Μπιν Καλίφα Αλ Θανί, αξιοποιεί offshore εταιρείες για να πραγματοποιεί επενδύσεις και να διαχειρίζεται τον πλούτο του.
Σε υπεράκτιες εταιρείες καταφεύγουν και πολλοί αστέρες του θεάματος. Ένα παράδειγμα είναι η δημοφιλής τραγουδίστρια Σακίρα. Ο δικηγόρος της δηλώνει πάντως ότι όλοι οι λογαριασμοί της Σακίρα έχουν δηλωθεί και επιπλέον δεν της προσφέρουν κάποια προνομιακή φορολογική μεταχείριση.
Άλλο παράδειγμα είναι ο Ινδός πρώην άσος του κρίκετ Σαχίν Τεντουλκάρ. Οι δικηγόροι του δεν απάντησαν σε παράκληση της DW για κάποιο σχόλιο.
Πολλοί από τους ενδιαφερόμενους για offshore εταιρείες είναι βέβαια επιχειρηματίες και πολυεκατομμυριούχοι. Όπως ο Τούρκος μεγαλοεργολάβος Ερμάν Ιλιτσάκ, που διατηρεί δεσμούς με δύο υπεράκτιες εταιρείες, οι οποίες όμως είχαν καταχωρηθεί στο όνομα της μητέρας του το 2014. Μέχρι τη στιγμή της δημοσίευσης ο κ.Ιλιτσάκ δεν είχε προβεί σε κάποιο σχόλιο. Ο όμιλος Ronesans, ιδιοκτησίας Ιλιτσάκ, είχε αναλάβει να κατασκευάσει μεταξύ άλλων το περίφημο προεδρικό ανάκτορο του Ταγίπ Ερντογάν, με 1.500 δωμάτια.
Ερευνήθηκαν 11,9 εκατομμύρια εμπιστευτικά έγγραφα
To δημοσιογραφικό δίκτυο International Consortium of Investigative Journalists έχει ερευνήσει συνολικά 11,9 εκατομμύρια εμπιστευτικά έγγραφα τα προηγούμενα δύο χρόνια. Τη δημοσιογραφική ομάδα αποτελούν 600 άτομα από 150 διαφορετικά μέσα ενημέρωσης ανά τον κόσμο. Τα έγγραφα που διέρρευσαν προέρχονται από 14 παρόχους υπηρεσιών για offshore εταιρείες.
Τα Pandora Papers έρχονται στο φως της δημοσιότητας μόλις πέντε χρόνια μετά τα Panama Papers, που αποκαλύφθηκαν το 2016, προκαλώντας αίσθηση σε όλον τον κόσμο, προκαλώντας ακόμη και την κατάρρευση κυβερνήσεων, για παράδειγμα στην Ισλανδία και στο Πακιστάν.
Το BBC αναφέρει ότι σε συνεργασία με τον Guardian και άλλα ΜΜΕ είχε πρόσβαση σε 12 εκατομμύρια έγγραφα από 14 οικονομικές υπηρεσίες σε χώρες όπως οι Βρετανικοί Παρθένοι Νήσοι, ο Παναμάς, η Μπελίζ, η Κύπρος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σιγκαπούρη και η Ελβετία.
