Αιφνιδιασμένες εμφανίζονται σε μεγάλο βαθμό οι κυβερνήσεις των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τις ανακοινώσεις της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico.
Τα πέντε μέτρα της Κομισιόν
Η κ. Φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε χθες, Τετάρτη, τα πέντε μέτρα που καλείται να υιοθετήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση:
- Υποχρεωτικός στόχος για μείωση της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας κατά τις ώρες αιχμής.
- Πλαφόν στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου.
- Πλαφόν για τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας εκτός φυσικού αερίου.
- Εισφορά αλληλεγγύης για εταιρείες ορυκτών καυσίμων.
- Υποστήριξη ρευστότητας στις εταιρείες ενέργειας.
Διχασμένη η Ε.Ε.
Σύμφωνα με έξι διπλωμάτες που επικαλείται το Politico, οι προτάσεις της Κομισιόν διχάζουν την Ε.Ε., κάτι που πάντως αναμένεται να δώσει περιθώριο ελιγμών στην κ. Φον ντερ Λάιεν, ενόψει της ομιλίας για την κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης την επόμενη εβδομάδα. Οι τιμές της ενέργειας, εξάλλου, θα βρεθούν στο επίκεντρο της συνόδου των υπουργών ενέργειας της Ε.Ε. αύριο, Παρασκευή.
Δύο από τα μέτρα φαίνεται να κερδίζουν την υποστήριξη τόσο της Επιτροπής, όσο και χωρών της Ε.Ε., σύμφωνα με διπλωμάτες που επικαλείται το Politico. Tο πρώτο είναι ότι παρέχεται πίστωση στις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας για να ανταποκριθούν στο τρέχον περιβάλλον υψηλών τιμών. Το δεύτερο είναι η φορολόγηση των υπερκερδών, αν και οι πρεσβευτές της Ε.Ε. ήθελαν διαβεβαιώσεις ότι τα έσοδα από αυτούς τους φόρους θα παραμείνουν στη διάθεση κάθε χώρας.
Η επιβολή πλαφόν
Η πιο αμφιλεγόμενη πρόταση είναι αυτή για την επιβολή πλαφόν στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου, με στόχο σε μεγάλο βαθμό την οικονομική τιμωρία του Κρεμλίνου για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν «πολύ αντιφατικές απόψεις», δήλωσε Ευρωπαίος διπλωμάτης.
Η Γερμανία έχει δηλώσει ότι είναι επιφυλακτική σχετικά με την ιδέα. Την ίδια ώρα, η Ουγγαρία -ο στενότερος σύμμαχος της Ρωσίας στην Ε.Ε.- τάσσεται κατά της πρότασης, όπως επίσης και η Σλοβακία, αλλά και τουλάχιστον δύο άλλες χώρες, σύμφωνα με τις πηγές που επικαλείται το Politico.
Άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας και της Ιταλίας, θέλουν η Επιτροπή να προχωρήσει ακόμη περισσότερο και να επιβάλει πλαφόν στην τιμή όλου του φυσικού αερίου που εισάγεται στην Ε.Ε. Σύμφωνα με την κ. Φον ντερ Λάιεν, αυτό ήταν κάτι που «εξέταζε» η Επιτροπή — αλλά οι Βρυξέλλες ήταν σε γενικές γραμμές αντίθετες με την ιδέα στις μέχρι τώρα αξιολογήσεις τους.
Ενώ η Νορβηγία, η οποία είναι τώρα ο μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου της Ε.Ε., έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να είναι θετική σε ένα πλαφόν, υπάρχουν περισσότερα ερωτήματα σε ό,τι αφορά τις ΗΠΑ, με φόντο τις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου. Η Ουγγαρία θέλει επίσης οποιοδήποτε ενεργειακό πακέτο να εγκριθεί ομόφωνα και όχι με τη διαδικασία έκτακτης ανάγκης που απαιτεί πλειοψηφία, όπως θέλει η Επιτροπή, δήλωσε ένας εκ των διπλωματών.
Η ιδέα της μείωσης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας είναι δημοφιλής, αλλά ενώ η πρόταση της Φον ντερ Λάιεν ζητά να είναι υποχρεωτικές οι μειώσεις, χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ουγγαρία, η Ελλάδα και η Πολωνία θέλουν τέτοια μέτρα να είναι προαιρετικά. Η Επιτροπή δεν ασχολήθηκε με το θέμα της αποσύνδεσης των τιμών του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας, αν και αυτό είναι κάτι που πολλές χώρες θέλουν να συμβεί.
Επιφυλάξεις στην Αθήνα
Σύμφωνα με πληροφορίες ( Καθημερινή ), η επιβολή πλαφόν μόνο στο ρωσικό αέριο δεν θεωρείται ικανοποιητική από την ελληνική πλευρά, που επιθυμεί την επιβολή πλαφόν στο TTF και στις τιμές ανά τεχνολογία παραγωγής ρεύματος με βάση το ελληνικό μοντέλο στο οποίο αποπληρώνονται οι παραγωγοί.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η Ιταλία έχει θέσει δική της πρόταση πολύ κοντά στη θέση της Αθήνας, η οποία προβλέπει πλαφόν εν γένει στις τιμές του φυσικού αερίου και στην αγορά του TTF.
Παράγοντες της αγοράς ενέργειας σχολιάζουν ότι το πλαφόν στο ρωσικό αέριο θα είχε ως συνέπεια να σπάσουν οι ευρωπαϊκές εταιρείες ενέργειας τα συμβόλαιά τους με την Gazprom, κάτι το οποίο θα οδηγούσε σε δικαστικές περιπέτειες με αβέβαιη έκβαση και πιθανές σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις.
Εξάλλου, η υιοθέτηση ενός πλαφόν στο ρωσικό αέριο θα έπρεπε να εφαρμοστεί υποχρεωτικά και από την Ελλάδα – εξέλιξη που θα είχε ως αποτέλεσμα τη διακοπή της ροής ρωσικού φυσικού αερίου προς τη χώρα μας μέσω του αγωγού Turk Stream, που προς το παρόν συνεχίζεται κανονικά.
Ως προς το ανώτατο όριο των 200 ευρώ, οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι στην Ελλάδα ήδη εφαρμόζεται πλαφόν ύψους 112 ευρώ για την υδροηλεκτρική ενέργεια και 85 ευρώ για τις ΑΠΕ. Μια καθολική εφαρμογή του μέτρου της Επιτροπής θα οδηγούσε στο να μειωθούν τα υπερκέρδη από τους παραγωγούς, με αποτέλεσμα τη συνεπαγόμενη μείωση των κονδυλίων για επιδοτήσεις των λογαριασμών ρεύματος.
