Ανακατατάξεις: Τα “πάνω κάτω” στην Ευρώπη, την Κίνα και τα κρυπτονομίσματα

Του Κώστα Μποτόπουλου–

Τη χρονιά που κλείνει, το ένα από τα δυο μεγάλα χαρακτηριστικά της οικονομίας -το άλλο, την επόμενη βδομάδα- ήταν η μεταβολή στη σειρά ορισμένων καταστάσεων και κατατάξεων, τις οποίες σχεδόν θεωρούσαμε δεδομένες.

Ανακατάταξη πρώτη: εντός της “ατμομηχανής” της Ευρώπης

Το 2023 ήταν χρονιά όχι απλώς υποχώρησης της γερμανικής οικονομίας, και της Γερμανίας γενικότερα, αλλά και εμφάνισης καλά κρυμμένων ή άγνωστων ως τώρα δομικών αδυναμιών: γραφειοκρατία, έλλειψη ευελιξίας, υπερβολική επιρροή του ενεργειακού τομέα με υπερβολική, εντός αυτού του τομέα, επιρροή της Ρωσίας, σχετική καθυστέρηση στην έρευνα και την καινοτομία, επιβράδυνση από το εσωτερικό πολιτικό περιβάλλον με αντίστοιχη μείωση ισχύος εντός των διεθνών πολιτικών εξελίξεων.

Σημαντικότερη από την υπό τεχνική έννοια ύφεση στην οποία εισήλθε η Γερμανία είναι η εμφάνιση χαρακτηριστικών διαρθρωτικής κρίσης. Κι ενώ ευλόγως θα περίμενε κανείς τη θέση της Γερμανίας να καταλάβει το μόνο άλλο υποψήφιο τμήμα της ευρωπαικής ατμομηχανής, η Γαλλία, τα πράγματα είναι πιο σύνθετα.

Παρότι επήλθε σχετική εξισορρόποηση, παρότι η Γαλλία παρουσιάζει μεγαλύτερη ανάπτυξη από τη Γερμανία -τα δυο τελευταία χρόνια, παραπάνω από διπλή-, παρότι έχει συνολικά πιο ανταγωνιστική οικονομία, περισσότερους εξειδικευμένους εργαζόμενους σε τομείς αιχμής, η συμβολή της στην ευρωπαική οικονομία, στο κοινό ευρωπαικό πεδίο γενικότερα, απέχει πολύ από την αντίστοιχη της Γερμανίας κατά τα “χρόνια της Μέρκελ”. Έτσι, περισσότερο από τη Γερμανία, της οποίας η πτώση είναι σχετική, θύμα είναι η Ευρώπη.

Ανακατάταξη δεύτερη: εντός του πλαισίου της Ευρωζώνης

Μηδέν πρόσημο ανάπτυξης η Ευρωζώνη γενικώς. Αρνητικές δέκα οικονομίες, ανάμεσα στις οποίες τέσσερεις ιδρυτικές της Ένωσης: Γερμανία, Γαλλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία. Στις πρώτες θέσεις Μάλτα, Κύπρος, Κροατία, Ελλάδα. Ακέφαλη, οικονομικά και πολιτικά, “ηγεσία”, αδυναμία να πλοηγηθεί το σκάφος του κοινού νομίσματος. Αλλά και ευκαιρία για “περιφερειακές” οικονομίες, όπως η δική μας, να καλύψουν, αριθμητικά και ποιοτικά, την απόσταση.

Ανακατάταξη τρίτη: η υποχώρηση μιας Κίνας που κάλπαζε

Στασιμότητα παρά τη μετάβαση στη μετα-πανδημική “κανονικότητα” (η ίδια η “κανονικότητα” είναι σχετική έννοια στο μεγαθήριο του κομμουνιστικού καπιταλισμού και της παρακαλούθησης των πάντων από το κράτος), κάμψη βιομηχανίας και κατασκευής, υποβάθμιση από οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης (αυτή τη βδομάδα από τη Moody’s), διεύρυνση του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος των ΗΠΑ. Της άλλης υπερδύναμης, της οποίας το μέγα ζήτημα δεν είναι η οικονομία, αλλά η πολιτική κατάσταση και ιδίως η πιθανότητα επιστροφής του Τραμπ στην εξουσία. It’s politics, stupid -αλλά με πιθανό θύμα ολόκληρη την ανθρωπότητα.

Ανακατάταξη τέταρτη: η εκ της τέφρας αναγέννηση των κρυπτονομισμάτων

Μετά την τεράστια περσινή πτώση και τα συνεχιζόμενα σκάνδαλα, προβλήματα, πτωχεύσεις και άλλα τέτοια δεινά, το bitcoin έπιασε αυτή τη βδομάδα το επίπεδο που είχε πριν από την κατακρήμνιση της Terra, το Μαιο του 2022. Η αγορά κρυπτονομισμάτων, ιδίως στην Αμερική, όχι απλώς αντέχει, αλλά αναπτύσσεται (+ 140% φέτος) με τα μάτια στο μέλλον: η κουβέντα των Αρχών για “ρύθμιση” καλά κρατεί, αλλά επί του πεδίου η Ομοσπονδιακή Τράπεζα ετοιμάζεται να μειώσει τα επιτόκια σε πιο “επικίνδυνους” τίτλους, δηλαδή (και) στα κρυπτονομίσματα, ενώ η “Αγορά”, υπό τις ευλογίες των “ρυθμιστών”, ετοιμάζει ένα exchange-traded fund (ETF) ειδικά για bitcoin.