Έγγραφο από το 2022 που έφερε στο φως η Wall Street Journal αποκαλύπτει τους τιμωρητικούς και ατιμωτικούς όρους που έθεσε ο Πούτιν στο Κίεβο για να σταματήσει την εισβολή. Το Σχέδιο ειρηνευτικής συμφωνίας που συντάχθηκε λίγο μετά την εισβολή της Ρωσίας δείχνει ότι ότι ο σκοπός της Μόσχας ήταν η Ουκρανία να γίνει ένα ευνουχισμένο κράτος, περιορισμένης κυριαρχίας.
Το ενδιαφέρον στην υπόθεση είναι ότι στην κατάρτιση αυτού του Σχεδίου Ειρήνης, τον Απρίλιο του 2022, περίπου έξι εβδομάδες μετά την έναρξη του πολέμου, έλαβαν μέρος και Ουκρανοί διαπραγματευτές οι οποίοι ήταν πλήρως ενήμεροι της συμφωνίας που επεδίωκε τότε ο Πούτιν.
Δυτικοί αξιωματούχοι και αναλυτές λένε ότι το Κρεμλίνο, μετά από δύο χρόνια μαχών, εμμένει στους αρχικούς του στόχους : Να μετατρέψει την Ουκρανία σε ένα ευνουχισμένο κράτος μόνιμα ευάλωτο στη ρωσική στρατιωτική επίθεση. Οι όροι που επιδιώκει τώρα η Ρωσία είναι πιθανό να είναι ακόμη πιο αυστηροί.
Τι αναφέρει το Σχέδιο Ειρήνης του 2022
Το πλήρες Σχέδιο (έγγραφο 17 σελίδων), το οποίο είδαν η Wall Street Journal και άλλοι εξοικειωμένοι με τις διαπραγματεύσεις, δεν έχει δημοσιοποιηθεί.
Το έγγραφο, με ημερομηνία 15 Απριλίου 2022, σκιαγραφεί τον τρόπο με τον οποίο οι διαπραγματευτές και των δύο πλευρών επεδίωκαν να τερματίσουν τις μάχες συμφωνώντας να μετατρέψουν την Ουκρανία σε “μόνιμα ουδέτερο κράτος που δεν συμμετέχει σε στρατιωτικά μπλοκ”, να απαγορεύσουν στη χώρα να ανασυγκροτήσει τον στρατό της με δυτική υποστήριξη και να αφήσουν την Κριμαία υπό τον de facto ρωσικό έλεγχο.
Τελικά – άγνωστο μς ποιές εσωτερικές “ζυμώσεις” και διεθνείς παρεμβάσεις – δεν πραγματοποιήθηκε καμία συμφωνία. Η κλίμακα των ρωσικών εγκλημάτων πολέμου στην Ουκρανία έγινε εμφανής, η στρατιωτική τύχη της Ουκρανίας βελτιώθηκε και η Δύση έριξε όπλα για να ενισχύσει το Κίεβο.
Μετά από δύο χρόνια συγκρούσεις…
Σήμερα, η Ουκρανία λέει ότι δεν θα ξεκινήσει ειρηνευτικές συνομιλίες μέχρι η Ρωσία να αποσύρει τα στρατεύματά της από τη χώρα της. Δύο χρόνια συγκρούσεων έχουν σκληρύνει την ουκρανική κοινή γνώμη ενάντια σε κάθε είδους ειρηνευτική συμφωνία, και ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε παύση των εχθροπραξιών θα επιτρέψει απλώς στη Ρωσία να επανεξοπλιστεί και να επιτεθεί καλύτερα στην Ουκρανία στην συνέχεια. Οι αναλυτές λένε ότι μια στρατιωτική νίκη για οποιαδήποτε από τις δύο πλευρές φαίνεται όλο και πιο απρόσιτη.
Το έγγραφο δείχνει τις βαθιές παραχωρήσεις που εξέταζαν οι διαπραγματευτές τόσο της ρωσικής όσο και της ουκρανικής πλευράς, καθώς το Κίεβο αγωνιζόταν ” με νύχια και με δόντια” τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου. Τότρ ήταν που η Ρωσία συνειδητοποίησε ότι οι ουκρανικές άμυνες είχαν αντιμετωπίσει με επιτυχία τα στρατεύματά της και ότι η εισβολή δεν ήταν επαρκώς προετοιμασμένη. Ωστόσο το έγγραφο χρησιμεύει επίσης ως ένα πλαίσιο των συμβιβασμών που η Ρωσία επιδιώκει να αναγκάσει την Ουκρανία να “καταπιεί”, εάν η δυτική στρατιωτική υποστήριξη στερέψει και η Ρωσία σημειώσει σημαντικά εδαφικά κέρδη.
“Η Ουκρανία μπορεί να μπει στην ΕΕ αλλά όχι στο ΝΑΤΟ”
Το Σχέδιο συνθήκης αναφέρει ότι η Ουκρανία, ενώ της επιτρέπεται να επιδιώξει την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν θα επιτρέπεται να ενταχθεί σε στρατιωτικές συμμαχίες όπως ο Οργανισμός Βορειοατλαντικού Συμφώνου. Κανένα ξένο όπλο δεν θα επιτρεπόταν στο ουκρανικό έδαφος. Ο στρατός της Ουκρανίας θα περιοριζόταν σε ένα συγκεκριμένο μέγεθος. Η Ρωσία επεδίωκε να περιορίσει τα πάντα, από τον αριθμό των στρατευμάτων και των αρμάτων μάχης μέχρι το μέγιστο βεληνεκές βολής των ουκρανικών πυραύλων.
Η χερσόνησος της Κριμαίας, η οποία είναι ήδη κατεχόμενη από τη Ρωσία, θα παραμείνει υπό την επιρροή της Μόσχας και δεν θα θεωρείται ουδέτερη. Η Μόσχα πίεσε επίσης για να λειτουργεί η ρωσική γλώσσα σε ισότιμη βάση με την ουκρανική στην κυβέρνηση και τα δικαστήρια, μια ρήτρα που το Κίεβο δεν είχε υπογράψει, σύμφωνα με το σχέδιο εγγράφου.
Το μέλλον της περιοχής της ανατολικής Ουκρανίας που εισέβαλε και κατέλαβε κρυφά η Ρωσία το 2014, δεν περιλαμβανόταν στο προσχέδιο, αφήνοντας το θέμα στον Πούτιν και τον Ζελένσκι να το ολοκληρώσουν σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες. Η συνάντηση αυτή δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ.
Με την εγγύηση δυτικών δυνάμεων
Η συνθήκη έπρεπε να είναι εγγυημένη από ξένες δυνάμεις, οι οποίες αναφέρονται στο έγγραφο ως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Κίνα, η Γαλλία και η Ρωσία. Οι χώρες αυτές θα είχαν την ευθύνη να υπερασπιστούν την ουδετερότητα της Ουκρανίας σε περίπτωση παραβίασης της συνθήκης. Αλλά όσο η συνθήκη ισχύει, οι εγγυητές θα πρέπει να “τερματίσουν διεθνείς συνθήκες και συμφωνίες ασύμβατες με τη μόνιμη ουδετερότητα της Ουκρανίας”, συμπεριλαμβανομένων τυχόν υποσχέσεων διμερούς στρατιωτικής βοήθειας. Οι διεθνείς εγγυήσεις ασφαλείας δεν θα ίσχυαν για την Κριμαία και τη Σεβαστούπολη.
Άλλα ζητήματα παρέμεναν σε εκκρεμότητα στο Σχέδιο, κυρίως το τι θα συνέβαινε σε περίπτωση επίθεσης στην Ουκρανία.Η Ρωσία ήθελε όλα τα εγγυήτριες χώρες να συμφωνήσουν σε μια απάντηση, πράγμα που σημαίνει ότι μια ενιαία απάντηση ήταν απίθανη αν η ίδια η Ρωσία ήταν ο επιτιθέμενος.Σε περίπτωση επίθεσης κατά της Ουκρανίας, οι Ουκρανοί διαπραγματευτές ήθελαν να κλείσει ο εναέριος χώρος της, κάτι που θα απαιτούσε από τα εγγυήτριες χώρες να επιβάλουν μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων, καθώς και την παροχή όπλων από τις εγγυήτριες χώρες, μια ρήτρα που δεν εγκρίθηκε από τη Ρωσία.
Η Ρωσία ήθελε να προσθέσει τη Λευκορωσία ως εγγυητή- η Ουκρανία ήθελε να προσθέσει την Τουρκία. Οι Ουκρανοί διαπραγματευτές έγραψαν με πλάγια γράμματα κείμενο που δείχνει ότι αρνήθηκαν να συζητήσουν μια ρωσική ρήτρα που ζητούσε από το Κίεβο να αποσύρει τις αξιώσεις του να υπαχθεί στη δικαιοδοσία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, το οποίο διώκει εγκλήματα πολέμου, σύμφωνα με το έγγραφο.Δεν θα επικύρωναν επίσης μια ρήτρα για την ακύρωση όλων των αμοιβαίων κυρώσεων.
Οι διαπραγματεύσεις συνεχίστηκαν -ακόμη και με Zoom- αλλά τελικά σταμάτησαν εντελώς τον Ιούνιο του 2022.
Το έγγραφο, αναφέρει η WSJ, αντανακλά βαθιά ριζωμένες ρωσικές φοβίες ότι η Δύση, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, ανέπτυσσε επί χρόνια την Ουκρανία ως “αντι-Ρωσικό” για να υπονομεύσει, να περιορίσει και να επιχειρήσει τον έλεγχο της Ρωσίας. Μετά την αποτυχία της αρχικής προσπάθειας του Πούτιν να πάρει τον έλεγχο του Κιέβου και να ανατρέψει την κυβέρνηση, το έγγραφο, που αποκαλύπτει η Αμερικανική εφημερίδα, φαίνεται να προσφέρεται για εκτιμήσεις για το ποιός είναι ο επόμενος καλύτερος στόχος του Πούτιν: ένας τρόπος να αποκοπεί η δυτική υποστήριξη προς το Κίεβο.
