Όταν στα μέσα Σεπτεμβρίου του 2021 ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, και οι πρωθυπουργοί της Αυστραλίας, Σκοτ Μόρισον, και της Βρετανίας, Μπόρις Τζόνσον, ανακοίνωναν την αμυντική συμφωνία AUKUS, μια από τις χώρες που αντέδρασαν ιδιαίτερα ήταν η Γαλλία.
Ο λόγος; Στο επίκεντρο της AUKUS βρισκόταν η παροχή από την Ουάσινγκτον και το Λονδίνο στην Καμπέρα της απαραίτητης τεχνογνωσίας, ώστε η Αυστραλία να αποκτήσει πυρηνοκίνητα υποβρύχια – τα οποία θεωρούνται ιδανικά για την θαλάσσια άμυνα στις αχανείς εκτάσεις του ΙνδοΕιρηνικού. Το πρόβλημα; Η τριμερής συνεργασία οδηγούσε στην ακύρωση της γαλλο-αυστραλιανής συμφωνίας για την κατασκευή 12 υποβρυχίων συμβατικής τεχνολογίας, κλάσεως Attack, βασισμένα στα γαλλικά υποβρύχια κλάσεως Barracuda.
Αντιδράσεις και απαίτηση αποζημίωσης
Η αντιδραση του Παρισιού μπροστά στις εξελίξεις ήταν ιδιαίτερα σκληρή: ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, χαρακτήρισε τον Μόρισον ως «ψεύτη» και η Γαλλία ανακέλεσε τους πρέσβεις της στην Ουάσινγκτον και την Καμπέρα. Από την πλευρά του, ο Γάλλος ΥΠΕΞ, Ζαν-Ιβ Λεντριάν έκανε λόγο για «πισώπλατο χτύπημα» από πλευράς Αυστραλίας και επιτέθηκε κατά του Τζο Μπάιντεν, λέγοντας ότι «αυτή η μονομερής, ωμή και απρόβλεπτη απόφαση μοιάζει πολύ με ό,τι έκανε ο Τραμπ» και προσθέτοντας ότι αισθάνεται «οργισμένος και πικραμένος».
Ταυτόχρονα, ωστόσο, το Παρίσι ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να αφήσει την ακύρωση του συμβολαίου της Αυστραλίας με την εταιρεία Naval Group να περάσει αβρόχοις ποσί: αντιθέτως, η Γαλλία δήλωσε σε όλους τους τόνους ότι θα απαιτήσει αποζημίωση για το «σπασμένο» συμβόλαιο (το οποίο είχε υπογραφεί το 2016, μετά από διεθνή διαγωνισμό), το ύψος της οποίας, σύμφωνα με υπολογισμούς της κυβέρνησης Μόρισον, θα μπορούσε να φθάσει ακόμα και τα 3,7 δισ. ευρώ (το συνολικό κόστος του προγράμματος των 12 υποβρυχίων έφθανε τα 90 δισ. δολάρια Αυστραλίας, ήτοι λίγο πάνω από 60 δισ. ευρώ).
Συμφωνία 555 εκατ. ευρώ
Τελικά, όμως, τα πράγματα εξελίχθηκαν πιο ομαλά και για τις δύο πλευρές, καθώς, όπως ανακοίνωσε από τη Σιγκαπούρη ο νέος πρωθυπουργός της Αυστραλίας, Άντονι Αλμπανέζι, Παρίσι και Καμπέρα συμφώνησαν ότι για την ακύρωση του συμβολαίου η Naval Group θα λάβει αποζημίωση ύψους 555 εκατ. ευρώ, με τον υπουργό Άμυνας της Γαλλίας, Σεμπαστιέν Λεκορνί, να δηλώνει ότι «μας επιτρέπει να γυρίσουμε σελίδα στις διμερείς μας σχέσεις και να κοιτάξουμε το μέλλον» και τον Αλμπανέζι να ανακοινώνει ότι θα επισκεφθεί το Παρίσι, ώστε να βελτιώσει τη σχέση των δύο χωρών.
Και οι δύο χώρες περιέγραψαν τη συμφωνία αποζημίωσης ως «δίκαιη», ενώ το Παρίσι σημείωσε – σε μία κίνηση που δείχνει την ικανοποίησή του από τις εξελίξεις – ότι σύντομα θα υπάρξουν επαφές με την Καμπέρα με στόχο την ανάπτυξη συνεργασίας των δύο χωρών για ζητήματα ασφαλείας στην ευρύτερη περιοχή του ΙνδοΕιρηνικού. Να σημειωθεί ότι το κόστος ανάπτυξης των πυρηνοκίνητων υποβρυχίων από την Αυστραλία εκτιμάται σύμφωνα με το αυστραλιανό Ινστιτούτο Στρατηγικής Πολιτικής, θα ξεπεράσει τα 80 δισ. δολάρια και θα χρειαστούν δεκαετίες μέχρι να μπει σε φάση λειτουργίας.
