Η Ευρώπη «ψήθηκε» από τη ζέστη: Δημοσίευμα του Guardian αναφέρει πως σύμφωνα με τους επιστήμονες είχαμε τις περισσότερες μέρες «ακραίου θερμικού στρες» στη Γηραιά Ήπειρο τον τελευταίο χρόνο.
Όπως σημειώνει το δημοσίευμα, οι ρύποι παγιδεύουν τη θερμότητα σκεπάζοντας την ατμόσφαιρα και συμβάλλοντας έτσι στην άνοδο των θερμοκρασιών στην Ευρώπη πέρυσι στα υψηλότερα ή τα δεύτερα υψηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί ποτέ, σύμφωνα με την υπηρεσία της ΕΕ Copernicus για την παρακολούθηση της ξηράς και τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO).
Οι Ευρωπαίοι υποφέρουν από πρωτοφανή ζέστη κατά τη διάρκεια της ημέρας και βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα στρες από την άβολη ζέστη τη νύχτα. Το ποσοστό θνησιμότητας από τον ζεστό καιρό έχει αυξηθεί κατά 30% στην Ευρώπη μέσα σε δύο δεκαετίες, σύμφωνα με την κοινή έκθεση για την κατάσταση του κλίματος των δύο οργανισμών.
«Το κόστος της δράσης για το κλίμα μπορεί να φαίνεται υψηλό», επισήμανε η γενική γραμματέας του WMO, Σελέστ Σάουλιο, «αλλά το κόστος της αδράνειας είναι πολύ υψηλότερο».
Η έκθεση διαπίστωσε ότι οι θερμοκρασίες σε όλη την Ευρώπη ήταν πάνω από τον μέσο όρο για 11 μήνες του 2023, συμπεριλαμβανομένου του θερμότερου Σεπτεμβρίου από την έναρξη των καταγραφών.
Ο ζεστός και ξηρός καιρός πυροδότησε μεγάλες πυρκαγιές που κατέστρεψαν χωριά με τους καπνούς τους να πνίγουν μακρινές πόλεις. Οι φλόγες με τις οποίες έδιναν μάχη οι πυροσβέστες ήταν ιδιαίτερα έντονες σε χώρες του νότου που πλήττονται από την ξηρασία, όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία.
Σύμφωνα με την έκθεση, συνεχίζει ο Guardian, η Ελλάδα επλήγη από τη μεγαλύτερη πυρκαγιά που έχει καταγραφεί στην ΕΕ, η οποία έκαψε 96.000 εκτάρια γης (σ.σ. το καλοκαίρι του 2023).
Η ισχυρή βροχόπτωση οδήγησε και σε φονικές πλημμύρες. Η Ευρώπη ήταν περίπου 7% πιο υγρή το 2023 από τον μέσο όρο των τελευταίων τριών δεκαετιών, σύμφωνα με την έκθεση, και το ένα τρίτο του δικτύου των ποταμών της να ξεπερνά το «υψηλό» όριο πλημμύρας. Το ένα έκτο έφθασε σε «σοβαρά» επίπεδα.
«Το 2023, η Ευρώπη γνώρισε τη μεγαλύτερη πυρκαγιά που έχει καταγραφεί ποτέ, ένα από τα πιο υγρά χρόνια, σοβαρούς θαλάσσιους καύσωνες και εκτεταμένες καταστροφικές πλημμύρες», δήλωσε ο Κάρλο Μπουοτέμπο, διευθυντής της υπηρεσίας κλιματικής αλλαγής του Copernicus.
«Οι θερμοκρασίες συνεχίζουν να αυξάνονται, καθιστώντας τα δεδομένα μας ακόμα πιο ζωτικής σημασίας για την προετοιμασία για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής»
Ο ρόλος της υπερθέρμανσης του πλανήτη στις ολοένα και πιο έντονες βροχοπτώσεις δεν είναι πάντα σαφής. Ο θερμότερος αέρας μπορεί να συγκρατήσει περισσότερη υγρασία, επιτρέποντας πιο ακραίες καταιγίδες, αλλά οι πολύπλοκες κλιματικές αλλαγές σημαίνουν ότι το νερό δεν είναι πάντα διαθέσιμο για βροχόπτωση.
Αλλά για τους καύσωνες, η σύνδεση είναι πολύ ισχυρότερη. Η έκθεση δεν έδωσε στοιχεία για τον αριθμό των θανάτων από τη ζέστη το 2023, αλλά οι επιστήμονες έχουν καθορίσει τον αριθμό το 2022 σε 70.000 επιπλέον θανάτους.
Ο αριθμός των θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη το 2023 είναι πιθανό να ήταν υψηλότερος, δήλωσε η Friederike Otto, κλιματολόγος στο Imperial College του Λονδίνου, η οποία δεν συμμετείχε στην έκθεση. «Για πολλούς από αυτούς τους θανάτους, η πρόσθετη θερμότητα που προκαλείται από τις εκπομπές ορυκτών καυσίμων θα ήταν η διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου».
Η έκθεση έρχεται δύο εβδομάδες αφότου το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε ότι η αδύναμη πολιτική της Ελβετίας για το κλίμα παραβίαζε τα ανθρώπινα δικαιώματα μιας ομάδας ηλικιωμένων γυναικών, οι οποίες είναι πιο πιθανό να πεθάνουν από τον καύσωνα.
Η απόφαση αφήνει όλες τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ευάλωτες σε δικαστικές υποθέσεις που τις ωθούν να θεσπίσουν πολιτικές που εμποδίζουν τη θέρμανση του πλανήτη κατά 1,5 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα μέχρι το τέλος του αιώνα.
Η Ana Raquel Nunes, επίκουρη καθηγήτρια υγείας και περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο του Warwick, η οποία δεν συμμετείχε στην έκθεση, είπε ότι η επείγουσα δράση για την προστασία της υγείας και τη συμπερίληψή της στην κλιματική πολιτική ήταν «επιτακτική».
«Οτιδήποτε λιγότερο θα αρνηθεί στις μελλοντικές γενιές την προστασία και την προνοητικότητα που τους αξίζει», είπε.
Εκτός από τις ακραίες κλιματικές ζημιές, οι επιστήμονες τόνισαν επίσης την ποσότητα ρεκόρ ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές. Το 2023, το 43% της ηλεκτρικής ενέργειας προερχόταν από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, από 36% το προηγούμενο έτος.
Η Otto είπε: «Εάν οι άνθρωποι συνεχίσουν να καίνε πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα, οι καύσωνες θα συνεχίσουν να γίνονται όλο και πιο ζεστοί και οι ευάλωτοι άνθρωποι θα συνεχίσουν να πεθαίνουν».
