Μετά από μήνες αδιεξόδου το ευρωπαϊκό μπλοκ κατέληξε σε συμφωνία για νέα «ένεση» βοήθειας στην Ουκρανία 5 δισ. ευρώ, ανεβάζοντας συνολικά την ευρωπαϊκή βοήθεια στα 11 δισ.
Με την εν λόγω συμφωνία δημιουργείται το Ταμείο Βοήθειας της Ουκρανίας — μέρος του εκτός προϋπολογισμού Ευρωπαϊκής Διευκόλυνσης Ειρήνης (EPF) της ΕΕ που χρησιμοποιείται για την μερική αποζημίωση των χωρών μελών για τα όπλα που παρέχουν στην Ουκρανία.
«Τα καταφέραμε» έγραψε στο Twitter ο κορυφαίος διπλωμάτης της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ . «Το μήνυμα είναι σαφές: θα στηρίξουμε την Ουκρανία με ό,τι χρειαστεί για να νικήσει».
We made it: #Coreper agreed on the #UkraineAssistanceFund.
The Fund will allow us to step up our military support to #Ukraine with another €5 billion.
The message is clear: we will support #Ukraine with whatever it takes to prevail.#EuropeanPeaceFacility
— Josep Borrell Fontelles (@JosepBorrellF) March 13, 2024
Η συμφωνία της Τετάρτης φέρνει το EPF στα 17 δισεκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τα 11 δισεκατομμύρια ευρώ διατίθενται στην Ουκρανία με τα υπόλοιπα να πηγαίνουν σε άλλες περιοχές όπως η Αφρική. Μέχρι στιγμής, το EPF έχει παράσχει 6,1 δισεκατομμύρια ευρώ για βοήθεια στην Ουκρανία.
Υπάρχει η προσδοκία ότι το Ταμείο Βοήθειας της Ουκρανίας θα λάβει άλλα 5 δισεκατομμύρια ευρώ το επόμενο έτος.
Η συμφωνία έρχεται τη στιγμή που το Κίεβο χρειάζεται απεγνωσμένα τα χρήματα – ειδικά μετά το μπλόκο της Βουλής των Αντιπροσώπων στην αμερικανική βοήθεια.
Χρειάστηκαν εβδομάδες διαπραγματεύσεων για να καμφθούν οι αντιδράσεις από τη Γαλλία, τη Γερμανια και την Ουγγαρία, αναφέρει το Politico.
Το Βερολίνο ήθελε η άμεση βοήθεια προς την Ουκρανία να αφαιρεθεί από τις συνεισφορές στο EPF — κάτι που είχε πολιτικό νόημα για τη Γερμανία, καθώς είναι μακράν ο μεγαλύτερος χορηγός στρατιωτικού εξοπλισμού της ΕΕ στο Κίεβο. Η Γερμανία είχε επίσης ενστάσεις για τις χώρες που δώρησαν παλιό εξοπλισμό στην Ουκρανία και στη συνέχεια ζήτησαν το ταμείο για την πλήρη αξία του ολοκαίνουργιου κιτ αντικατάστασης.
Το αίτημα της Γερμανίας προκάλεσε σοκ στις Βρυξέλλες. Δεδομένου ότι το Βερολίνο είναι ο μεγαλύτερος συνεισφέρων στο EPF (σ.σ. οι συνεισφορές καθορίζονται από το μέγεθος του ΑΕΠ), πολλοί διπλωμάτες ανησυχούν ότι θα μηδενίσει τις πληρωμές της Γερμανίας στο EPF και ενδεχομένως θα σήμαινε το τέλος της στρατιωτικής βοήθειας της ΕΕ για την Ουκρανία.
Τελικά, το Βερολίνο, το οποίο είχε την υποστήριξη της Τσεχικής Δημοκρατίας, απέσυρε εν μέρει το αίτημά του.
Η Γαλλία, με την υποστήριξη της Ελλάδας, της Κύπρου και σε κάποιο βαθμό της Ισπανίας, είχε υποστηρίξει ότι για κοινή προμήθεια εξοπλισμού στην Ουκρανία, οι παραδόσεις θα πρέπει να προέρχονται μόνο από την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το θέμα και μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας στο Bloomberg. Για τις μονομερείς προμήθειες, αυτές οι χώρες πίεσαν να δοθεί προτεραιότητα στις παραδόσεις από τον ευρωπαϊκό αμυντικό τομέα.
Η Ουγγαρία συμφώνησε να χρησιμοποιήσει εποικοδομητικά την αποχή – δηλαδή να μην συμμετάσχει στην τελική ψηφοφορία ώστε να μην μπλοκαριστεί το μέτρο – γεγονός που επέτρεψε τη δημιουργία του Ταμείου Βοήθειας για την Ουκρανία. Παρ’ όλα αυτά, η Βουδαπέστη εξακολουθεί να μπλοκάρει την επιστροφή 500 εκατομμυρίων ευρώ από το EPF.
Ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών, Ντμίτρο Κουλέμπα, δήλωσε ότι πρόκειται για μια ακόμα ισχυρή επίδειξη της ευρωπαϊκής ενότητας.
Η επίσημη έγκριση θα γίνει στη συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ τη Δευτέρα, δήλωσε η βελγική προεδρία του Συμβουλίου.
