Μπορεί οι αντιδράσεις της Δύσης να ήταν μουδιασμένες μπροστά στη νίκη στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στην Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ωστόσο, στις ΗΠΑ οι εξελίξεις παρακολουθούνται με πολύ -αλλά, πάρα πολύ- ενδιαφέρον και αγωνία.
Η μοίρα του Ερντογάν
«Ο αγώνας του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να διατηρηθεί στην εξουσία σε αυτή την εκλογική μάχη στην Τουρκία αποτελεί ακόμη ένα επεισόδιο στην αλλαγή παγκόσμιων συσχετισμών που καθορίζουν την προεδρία του Τζό Μπάιντεν» υποστηρίζει το CNN σε εκτενή του ανάλυση μια ημέρα μετά τον πρώτο γύρο των τουρκικών εκλογών. Όπως σημειώνει, η μοίρα του Ερντογάν θα έχει σημαντικές επιπτώσεις όχι μόνο για τη δημοκρατία της χώρας του, την οποία έχει προσπαθήσει να αποδυναμώσει, αλλά και για την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ.
Μολονότι η Τουρκία είναι σύμμαχος του ΝΑΤΟ, ο Ερντογάν έχει συχνά απογοητεύσει την Ουάσιγκτον – για παράδειγμα, με τη στάση του απέναντι στη Ρωσία και την πρόθεσή του να υπάρξει μια προσέγγιση με τη Συρία. Από την πλευρά του, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου υποσχέθηκε να αναλάβει «οποιονδήποτε αγώνα είναι απαραίτητο» για να εξασφαλίσει δικαιώματα, νόμο και δικαιοσύνη για τους Τούρκους. Ο αρθρογράφος σημειώνει ότι ο Ερντογάν «έχει μπερδέψει» διαδοχικούς προέδρους των ΗΠΑ, με τελευταίο παράδειγμα η προσέγγισή του με τον ρώσο πρόεδρο Βλαντιμιρ Πούτιν που έχει εξοργίσει τις ΗΠΑ που υποστηρίζουν ανοιχτά την Ουκρανία.
Από τη μία ο Σι από την άλλη ο Τραμπ
Ωστόσο, η θητεία του Τζο Μπάιντεν έχει εκτυλιχτεί στη σκιά των επιθέσεων στη Δημοκρατία, στο εξωτερικό και το πιο αξιοσημείωτο στο εσωτερικό. Η πιο σημαντική πρόκληση εξωτερικής πολιτικής της Αμερικής –όπως η άνοδος μιας ισχυρότερης, πιο εθνικιστικής Κίνας– γίνεται ακόμα πιο δύσκολη λόγω του προέδρου Σι Τζινπίνγκ, ο οποίος προσφέρει στον κόσμο ένα εναλλακτικό πολιτικό μοντέλο στη δυτική δημοκρατία και ολοένα και πιο προκλητικό. Τους τελευταίους μήνες, ο Μπάιντεν έχει επίσης αποξενωθεί από τον μακροχρόνιο εταίρο του, τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, λόγω των προσπαθειών αναθεώρησης του δικαστικού συστήματος της χώρας.
Ο Μπάιντεν αντιμετωπίζει μια απειλή για τη δημοκρατία στο εσωτερικό. Ήδη ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ που προηγείται στην κούρσα για το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων, υποστηρίζει ότι έχασε την προεδρία το 2020 με παράνομο τρόπο, κάτι που ενστερνίστηκαν φανατικοί οπαδοί του που προχώρησαν στην κατάληψη του Καπιτωλίου στις 6 Ιανουαρίου το 2021. Μάλιστα, ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι θα επέστρεφε την αμερικανική διπλωματία στις μέρες που απολάμβανε να κάθεται με ισχυρούς ηγέτες όπως ο Πούτιν, ο Σι και ο βορειοκορεάτης Κιμ Γιονγκ Ουν. Και την περασμένη εβδομάδα, εν μέσω μιας κρίσης στα σύνορα, ορκίστηκε να ξεκινήσει τις μεγαλύτερες μαζικές απελάσεις μεταναστών στην ιστορία των ΗΠΑ.
Η μάχη για τη δημοκρατία
Ο Μπάιντεν έχει επανειλημμένα μιλήσει για διεθνή αγώνα για τη διατήρηση της δημοκρατίας για να συμπληρώσει αυτόν που λέει ότι διεξάγει στο εσωτερικό. Σε μια σύνοδο κορυφής των δημοκρατιών που συγκάλεσε στον Λευκό Οίκο τον Μάρτιο, έκανε λόγο για μια μαζική δυτική προσπάθεια να σωθεί η Ουκρανία ως ένδειξη μιας στροφής στην ιστορία μακριά από την αυταρχική διακυβέρνηση, Μια ήττα του Ερντογάν θα απομάκρυνε έναν ηγέτη που έχει εργαστεί επί δύο δεκαετίες για να αποδυναμώσει την επιρροή των δημοκρατικών θεσμών στην Τουρκία, όπως τα δικαστήρια, ο Τύπος και οι βασικές βάσεις οικονομικής ισχύος. Σε μια νέα θητεία, ωστόσο, πιθανότατα θα περιόριζε περαιτέρω τις ελευθερίες, ενώ θα συνέχιζε να απογοητεύει τους δυτικούς ηγέτες αναφέρει η ανάλυση του CNN.
O Τζο Μπάιντεν αναγνώρισε για την Τουρκία ότι «υπάρχουν προβλήματα σε αυτό το μέρος του κόσμου». Ωστόσο, η ανάλυση καταλήγει με ένα «ρεαλιστικό» συμπέρασμα: «η υποστήριξη της δημοκρατίας – ενώ είναι ενσωματωμένη στο DNA της Αμερικής – είναι συχνά περίπλοκη όταν εμπλέκεται ευρύτερη γεωπολιτική. Και εξηγούν γιατί οι ΗΠΑ δεν μπορούν απλώς να αγνοήσουν ή να απορρίψουν έναν περιφερειακό ισχυρό ηγέτη όπως ο Ερντογάν, ακόμα κι αν αναδειχθεί νικητής από “μολυσμένες” εκλογές».
