Συγκρατημένη αισιοδοξία για ένα καλύτερο μέλλον: οι πέντε αυτές λέξεις συμπυκνώνουν με τον καλύτερο τρόπο την αίσθηση που άφησε στην Αθήνα η συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας και Τουρκίας και η τετ-α-τετ συνάντηση – η τρίτη μέσα σε έξι μήνες – του Έλληνα πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο, κ. Ερντογάν.
Ικανοποίηση
Μετά την αναχώρηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και της πολυμελούς τουρκικής αποστολής από το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», κυβερνητικές πηγές δεν έκρυβαν την ικανοποίησή τους για το γεγονός ότι η συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη πήγε καλύτερα ενδεχομένως και του αναμενομένου, καθώς ο Τούρκος πρόεδρος «έμεινε εντός σεναρίου», εξέφρασε με σχετικά ήπιο τρόπο τις διαφορές της Άγκυρας με την Αθήνα και φρόντισε να στείλει το μήνυμα ότι η καταλαγή στις σχέσεις των δύο χωρών που επικρατεί τους τελευταίους μήνες αποτελεί επιθυμία του να συνεχιστεί και να μπει σε ακόμα πιο θετικά μονοπάτια.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η Διακήρυξη Φιλίας και Καλής Γειτονίας των Αθηνών που συνομολόγησαν οι δύο ηγέτες αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό κείμενο, καθώς είναι η πρώτη φορά που Ελλάδα και Τουρκία – με τις υπογραφές του Πρωθυπουργού της Ελλάδας, Κυριάκου Μητσοτάκη και του Προέδρου της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δεσμεύονται σε σχέσεις φιλίας και καλής γειτονίας και σε «ήρεμα νερά». Επισήμαναν, δε, ότι στη Διακήρυξη υπογραμμίζεται η σημασία αποτελεσματικών διαύλων επικοινωνίας σε κάθε επίπεδο και δίνεται έμφαση στην αποφυγή συγκρουσιακών καταστάσεων και δυνητικής κλιμάκωσης.
Αρχές και ορόσημα
Οι κυβερνητικές πηγές υπογράμμισαν ότι η Διακήρυξη καθορίζει τις αρχές και τα ορόσημα του ελληνοτουρκικού διαλόγου και των επαφών στη βάση των τριών αξόνων που είχαν συμφωνηθεί κατά τη συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Ερντογάν στο Βίλνιους τον περασμένο Ιούλιο:
- Πολιτικός διάλογος (για θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, στον οποίο εντάσσονται οι διερευνητικές επαφές),
- Θετική ατζέντα (η οποία διαρκώς θα εμπλουτίζεται),
- Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (στα οποία συμπεριλαμβάνονται και μέτρα για τη μείωση «αδικαιολόγητων πηγών έντασης καθώς και των κινδύνων που απορρέουν από αυτές»)
Δήλωση προθέσεων
Εκτιμούν δε ότι αποτελεί μια δήλωση προθέσεων στην οποία και η Τουρκία δεσμεύεται για στους στόχους του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου και της φιλικής συνεργασίας μεταξύ των κρατών, ενώ υπογραμμίζουν ότι υπάρχει σαφής αναφορά στη δέσμευση αποφυγής δηλώσεων και ενεργειών που υπονομεύουν το πνεύμα και το γράμμα της Διακήρυξης ή θέτουν σε κίνδυνο την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή, καθώς και ότι η Τουρκία δεσμεύεται στην επίλυση όποιας διαφωνίας προκύψει με την Ελλάδα με φιλικό τρόπο είτε με απευθείας διαβουλεύσεις με τη χώρα μας, είτε με άλλα μέσα αμοιβαίας επιλογής, όπως προβλέπεται από τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Εντύπωση
Από εκεί και πέρα, εντύπωση προκάλεσε το γεγονός ότι ο κ. Ερντογάν, όταν ο Έλληνας πρωθυπουργός τον διόρθωσε για τη χρήση του χαρακτηρισμού «τουρκική μειονότητα στη Θράκη», λέγοντας ότι βάσει της Συνθήκης της Λωζάννης η μειονότητα είναι «μουσουλμανική», δεν αντέδρασε ούτε ζήτησε να πάρει το λόγο, αντιθέτως προτίμησε να χειροκροτήσει κι αυτός, όπως και οι παριστάμενοι υπουργοί, αλλά και ο Κ. Μητσοτάκης, ουσιαστικά επισφραγίζοντας το καλό κλίμα των συναντήσεων, αλλά και συνολικά των αποτελεσμάτων που έφερε ο διάλογος που άρχισε τους τελευταίους μήνες.
Είναι άλλωστε ενδεικτικό ότι ο πρωθυπουργός ίσως για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια άφησε ανοιχτή μια χαραμάδα αισιοδοξίας, σχετικά με την επίλυση της μοναδικής διαφοράς με την Τουρκία που αναγνωρίζει η χώρα μας, δηλαδή, του καθορισμού των θαλασσίων ζωνών και της υφαλοκρηπίδας.
Ιστορικό χρέος
Πάντως, η Αθήνα αναγνωρίζει ότι ο μήνας του μέλιτος που διάγουν το τελευταίο διάστημα οι δύο χώρες δεν καλύπτει ούτε αγνοεί τις αναθεωρητικές τάσεις της Τουρκίας που διαρκώς έρχονται στην επιφάνεια, όπως και τις τακτικές του κ. Ερντογάν, ο οποίος μπορεί να αλλάξει στάση μέσα σε χρόνο… dt.
Ωστόσο, η κυβέρνηση θα συνεχίσει να πορεύεται με την ίδια διάθεση για πραγματική βελτίωση των σχέσεων των δύο χωρών, καθώς, όπως τόνισε και ο Κ. Μητσοτάκης, «αισθάνομαι χρέος, ιστορικό χρέος, να αξιοποιήσουμε την ευκαιρία να φέρουμε τα δύο κράτη δίπλα-δίπλα, όπως άλλωστε είναι και τα σύνορά μας. Μέχρι τώρα πετύχαμε οι σχέσεις μας να επανέλθουν σε ήρεμα νερά. Σήμερα, στο όνομα των επόμενων γενεών, οφείλουμε και οι δύο να χτίσουμε ένα αύριο όπου σε αυτά τα ήρεμα νερά θα φυσήξει και ένας ούριος άνεμος. Ένα αύριο ειρήνης, προόδου και συνεργασίας. Δείχνοντας ευθύνη και ρεαλισμό, θέλω σήμερα να κοιτάξω στο μέλλον».
