- Επιχείρηση Μπουρίνι: Είναι 9 Αυγούστου του 1942 και στον παγωμένο Νέβα του Λένιγκραντ (Αγία Πετρούπολη) στήνονται καρέκλες και οι μουσικοί παίρνουν σιγά – σιγά τη θέση τους για μια συναυλία!
Η Αγία Πετρούπολη, η πόλη που ιδρύει ο τσάρος Πέτρος Α΄ το 1703, στο σημείο που ο ποταμός Νέβας εκβάλλει στη Βαλτική Θάλασσα, βρίσκεται από τον Σεπτέμβριο του 1941 σε πολιορκία από τους ναζί, γνωστή ως Πολιορκία του Λένινγκραντ ή Πολιορκία των 900 ημερών, η οποία και λήγει τον Ιανουάριο του 1944.
Βομβαρδίζοντας το Λένινγκραντ (1942)
Οι διαταγές του Χίτλερ, υπό την κωδική ονομασία «Βόρειο Σέλας» απέκλειαν οποιαδήποτε χρονοτριβή και διέτασσαν την πλήρη ισοπέδωση της πόλης. Οι ιδιαιτερότητες του Λένινγκραντ (ελώδης εκτάσεις, οχυρό της Κροστάνδης, κλπ) εκμηδένιζαν τα γερμανικά πλεονεκτήματα και κάθε είδους ευθεία επίθεση.
Μπροστά στο αδιέξοδο, ο διοικητής της Στρατιάς του Βορρά προέκρινε το σχέδιο της πολιορκίας. Η Βέρμαχτ και η Γαλάζια Μεραρχία των Ισπανών του Φράνκο σχημάτισαν έναν ημικυκλικό κλοιό για να αποκόψουν το Λένινγκραντ από τις δορυφορικές πόλεις και τους κύριους οδικούς άξονες, καθιστώντας αδύνατο τον ανεφοδιασμό σε τρόφιμα, καύσιμα και πολεμοφόδια.
Στις 12 Σεπτεμβρίου, η επάρκεια τροφίμων για τους πολιορκημένους ήταν άλευρα και σιτηρά για 35 ημέρες, ζυμαρικά για 30 ημέρες, κρέας για 33 ημέρες, λίπη για 45 ημέρες και ζάχαρη για 60 ημέρες. Στα τέλη του Σεπτέμβρη τα αποθέματα πετρελαίου εξαντλήθηκαν και απαγορεύθηκε η χρήση ηλεκτρικής ενέργειας σε μη στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Ο χειμώνας που ξεκινούσε χωρίς τρόφιμα και θέρμανση, με την θερμοκρασία στους – 30 °C ήταν τραγικός για την πόλη.
Η “Επιχείρηση Μπουρίνι”
Καταμεσής αυτών των γεγονότων προετοιμάζεται η Επιχείρηση Μπουρίνι, με τον ασυνήθιστο στόχο της υλοποίησης μιας συναυλίας. Από τη Μόσχα όπου βρισκόταν, ο Ντιμίτρι Σοστακόβιτς συνθέτει μία συμφωνία αφιερωμένη στην αντίσταση του Λένινγκραντ (7η συμφωνία) Ο ίδιος ο Σοστακόβιτς―που είχε γεννηθεί στην Αγία Πετρούπολη και κατόπιν σπούδασε στη Μουσική Ακαδημία του Λένινγκραντ― παρέμεινε στην πόλη τους πρώτους μήνες της πολιορκίας ως πυροσβέστης.
Ο Ντιμίτρι Σοστακόβιτς το 1942
Τον Ιούνιο του 1942, ένα αεροσκάφος με μια βραδινή πτήση από τη Μόσχα έσπασε το γερμανικό αποκλεισμό και πέταξε τις παρτιτούρες του Σοστακόβιτς μέσα σε ένα σακίδιο, ενώ επαγγελματίες μουσικοί ανακλήθηκαν από τα χαρακώματα και σχημάτισαν συμφωνική ορχήστρα για την εκτέλεσή της.
Αφού οι παρτιτούρες πολλαπλασιάστηκαν σε αρκετά αντίγραφα για όλους τους μουσικούς, ξεκίνησαν οι πρόβες της ορχήστρας. Από τους 100 μουσικούς που αριθμούσε η ορχήστρα, στην πρώτη πρόβα εμφανίστηκαν περίπου 15. Πολλοί μουσικοί είχαν πεθάνει σε μάχες ή στο λιμό, ενώ άλλοι χρειάστηκε να μετακληθούν από το πεδίο της μάχης για την προετοιμασία. Ανάμεσα στις πρόβες, οι μουσικοί, εξαντλημένοι από την πείνα και τις κακουχίες, επέστρεφαν σε καθήκοντα ρουτίνας, όπως το σκάψιμο τάφων για τους πεσόντες. Κάποιοι μάλιστα, απ’ τους μουσικούς που συμμετείχαν στις πρόβες, δεν έζησαν καν να δουν τη μέρα τη συναυλίας.
Οβίδες και μουσική
Η παράσταση δόθηκε στις 9 Αυγούστου και μεταδόθηκε με μεγάφωνα σε όλη την πόλη, αφού προηγουμένως τρεις χιλιάδες οβίδες εκτοξεύθηκαν κατά θέσεων του γερμανικού πυροβολικού, ώστε να εξασφαλισθεί η σιγή κατά τη διεξαγωγή της. Η διεύθυνση της ορχήστρας ανατέθηκε στο μαέστρο της Ραδιοφωνίας, Καρλ Ελίασμπεργκ.
Στο ημερολόγιο ενός Γερμανού στρατιώτη, που βρέθηκε κατά την οπισθοχώρηση των Γερμανών, ήταν γραμμένο: «Όταν άκουσα τη μετάδοση της συναυλίας κατάλαβα ότι το Λένινγκραντ δεν θα έπεφτε ποτέ στα χέρια μας».
Να πως καμιά φορά οι χιονισμένες ιστορίες νικούν… τη Χάϊντι των Άλπεων
Ο Ισπανός
Διαβάστε και τις άλλες ιστορίες του Ισπανού
-
- Η πολιορκία λύθηκε τον Ιανουάριο του 1944 , όταν ο Κόκκινος Στρατός κατάφερε την οριστική απώθηση των εισβολέων. Από τα τρία εκατομμύρια κατοίκους του Λένινγκραντ, οι 1.000.000 – 1.100.000 πέθαναν από τους βομβαρδισμούς και την πείνα.
- Το 1964 ο Ελίασμπεργκ επέστρεψε στο Λένινγκραντ για να διευθύνει ξανά την 7η Συμφωνία με τη Ορχήστρα της Ραδιοφωνίας με τους είκοσι δύο επιζήσαντες μουσικούς της ηρωικής πρεμιέρας. Οι μουσικοί έπαιξαν στις ίδιες θέσεις όπως τότε. Στις θέσεις αυτών που είχαν στο μεταξύ πεθάνει, στέκονταν τα μουσικά τους όργανά. Ο Σοστακόβιτς ήταν στο κοινό. Ο μαέστρος και οι μουσικοί αποθεώθηκαν.
- https://www.youtube.com/watch?v=8AL1FVvJVKk Προτείνουμε για αυτό το Σαββατοκύριακο το «Leningrad Symphony», ένα συναρπαστικό δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ, που απεικονίζει την τραγωδία από την οπτική των πολιορκημένων και των πολιορκητών. Εντυπωσιακές συνεντεύξεις με μάρτυρες και ειδικούς και μοναδικά αρχεία από το πολιορκημένο Λένινγκραντ και τη συναυλία.
- Απολαύστε την “Symphony No 7” του Shostakovich υπό την διεύθυνση του Leonard Bernstein
