Αν και ο Ερντογάν, όντας… Ερντογάν, φρόντισε να «διανθίσει» τα σχόλιά του σχετικά με τη συνάντησή του με τον Έλληνα πρωθυπουργό, στο περιθώριο των εργασιών της Γ.Σ. του ΟΗΕ, στη Νέα Υόρκη, με τον γνωστό μαξιμαλισμό του, είναι προφανές ότι η Άγκυρα επιδιώκει -προφανώς και για αποκλειστικά δικούς της λόγους- τη διατήρηση του καλού κλίματος με την Αθήνα.

Δεν είναι τυχαίο ότι, σχολιάζοντας τη συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο Τούρκος πρόεδρος ξεκαθάρισε από την πρώτη στιγμή ότι «στόχος μας είναι να διαλύσουμε την ταραγμένη ατμόσφαιρα στο Αιγαίο και η προσέγγιση του Μητσοτάκη είναι προς αυτή την κατεύθυνση»,  ενώ ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έδειξε ότι η Τουρκία δίνει μεγάλοι βάρος στη διαδικασία του διαλόγου με την Ελλάδα που βρίσκεται σε εξέλιξη.

Δήλωσε, μάλιστα  ότι «ο υπουργός Εξωτερικών μας Χακάν Φιντάν θα συναντηθεί με τον υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας για το θέμα. Ομοίως, ο Επικεφαλής Σύμβουλός μου για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφάλειας, Πρέσβης Ακίφ Τσαγατάι Κιλίτς, θα συνεργαστεί επίσης με τον ομόλογό του», προσθέτοντας πως «στόχος μας είναι να διαλύσουμε την ταραγμένη ατμόσφαιρα στο Αιγαίο και η προσέγγιση του Μητσοτάκη είναι προς αυτή την κατεύθυνση».

Το Ανώτατο Πολιτικό Συμβούλιο

Μάλιστα, φάνηκε να δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στο Ανώτατο Πολιτικό Συμβούλιο, λέγοντας ότι «το πιο σημαντικό βήμα για εμάς αυτή τη στιγμή θα είναι η Σύνοδος Κορυφής στη Θεσσαλονίκη, αν θέλει ο Θεός» και εκτιμώντας ότι θα αποτελέσει «ένα σημαντικό άλμα προς τα εμπρός μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας». «Οι Υπουργοί Εξωτερικών μας θα κάνουν προκαταρκτικές προετοιμασίες και θα πραγματοποιήσουμε αυτή τη Σύνοδο Κορυφής στη Θεσσαλονίκη, ελπίζουμε στις 7 Δεκεμβρίου. Με αυτή τη Σύνοδο Κορυφής, ελπίζουμε να δούμε ότι πολλά πράγματα έχουν αλλάξει», ανέφερε.

Ο Ερντογάν σημείωσε ότι «πρόσφατα, και οι δύο χώρες δοκιμάστηκαν από καταστροφές. Αυτές οι αρνητικές καταστάσεις έφεραν τις χώρες μας πιο κοντά μεταξύ τους όσον αφορά τη συνεργασία. […] Η πρόσφατη αύξηση των επαφών υψηλού επιπέδου υποστήριξε επίσης την τρέχουσα θετική ατμόσφαιρα», ανέφερε, εκφράζοντας την ελπίδα ότι «οι διερευνητικές μας επαφές μετά τη Σύνοδο Κορυφής της Θεσσαλονίκης την επόμενη περίοδο θα κάνουν τη διαδικασία ακόμη πιο θετική».

«Ως Τουρκία και Ελλάδα, πρέπει να μείνουμε μακριά από βήματα και δηλώσεις που θα βλάψουν το περιβάλλον εμπιστοσύνης. Πρέπει να κάνουμε μαζί βήματα σε αυτόν τον τομέα για να προχωρήσει με ασφάλεια η επικείμενη διαδικασία», τόνισε, μια φράση που μπορεί να έχει διττή σημασία, δηλαδή, από την πλευρά της Άγκυρας ενδέχεται να δούμε ακόμα μεγαλύτερη αποκλιμάκωση της έντασης στη Αιγαίο, αλλά και νέες πιέσεις για ζητήματα που αποτελούν «κόκκινες γραμμές» για την Αθήνα, όπως η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών.

Αιχμή των μαξιμαλισμών το Κυπριακό

Φυσικά, ο Ερντογάν δεν θα μπορούσε να εκπλήξει τους πάντες, και δεν το έκανε: αντιθέτως, σε ερώτημα το ότι από το βήμα της Γ.Σ. του ΟΗΕ ζήτησε την αναγνώριση του ψευδοκράτους, ο Τούρκος πρόεδρος είπε ότι «η προσέγγισή μας στο Κυπριακό είναι ξεκάθαρη εδώ και πολύ καιρό», υποστηρίζοντας ότι «είναι πλέον σαφώς αντιληπτό ότι οι φόρμουλες της ομοσπονδίας δεν είναι ρεαλιστικές και δεν θα λειτουργήσουν» και προσθέτοντας ότι «η απόρριψη αυτής της αλήθειας δεν είναι παρά επιβολή αδιεξόδου στο νησί. Προσπαθήσαμε να βρούμε μια λύση δύο κρατών, δίκαιη και μόνιμη στην Κύπρο».

Ο Ερντογάν τόνισε ότι «καλέσαμε τους συνομιλητές μας να το διασφαλίσουν. Απεύθυναμε άλλη μια πρόσκληση στη διεθνή κοινότητα. Η αναγνώριση της “ΤΔΒΚ” ως ανεξάρτητου κράτους είναι το μόνο και πιο αποτελεσματικό βήμα που θα συμβάλει στη λύση του Κυπριακού» προσθέτοντας ότι «δεν αναγνωρίζουμε άλλες επιλογές εκτός από αυτήν» και σημειώνοντας ότι «είμαστε αποφασισμένοι να διατηρήσουμε τα δικαιώματα της “ΤΔΒΚ” μέχρι τέλους, στο πλαίσιο του δικαιώματος του εγγυητή που μας παραχωρεί το διεθνές δίκαιο».

Ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε, μάλιστα ότι αναμένει πως «η πόρτα που άνοιξε με την ένταξή της στον Οργανισμό Τουρκικών Κρατών ως μέλος παρατηρητή θα συνεχιστεί». Σύμφωνα με τον ίδιο, η αναγνώριση του ψευδοκράτους «ως ανεξάρτητου κράτους από τη μία χώρα μετά την άλλη υπηρετεί την ειρήνη και την ηρεμία στην Ανατολική Μεσόγειο», ενώ υπογράμμισε ότι «ο επόμενος οδικός μας χάρτης περιλαμβάνει αποτελεσματικά βήματα που πρέπει να γίνουν προς την πλήρη προστασία των δικαιωμάτων της “ΤΔΒΚ” και την ένταξή της στο διεθνές σύστημα».

Τα 6 πρώτα συμπεράσματα

Αν και είναι ακόμα νωρίς για να φανούν οι πραγματικές προθέσεις της τουρκικής ηγεσίας, από τις δηλώσεις του Ερντογάν προκύπτουν μερικά πρώτα συμπεράσματα:

• Η Τουρκία στην παρούσα φάση θέλει να εξελιχθεί όσο πιο ομαλά γίνεται ο διάλογος με την Ελλάδα και στο πλαίσιο αυτό ενδέχεται να βάλει κι άλλo φρένο στις προκλήσεις στο Αιγαίο.
• Προφανώς, στο πλαίσιο του διαλόγου, η Άγκυρα θα επαναφέρει διάφορους… μαξιμαλισμούς στο τραπέζι, ωστόσο, δεν θα διακινδυνεύσει να τινάξει στον αέρα την τρέχουσα διαδικασία.
• Επίσης, η Άγκυρα επιδιώκει να διατηρήσει τον διάλογο σε διμερές επίπεδο και να μην υποχρεωθεί η Ελλάδα να προσφύγει και πάλι στην ΕΕ ζητώντας κυρώσεις και προκαλώντας τριβές στο διάλογό της με τις Βρυξέλλες.
• Από την άλλη, ΗΠΑ και ΕΕ θα επιδιώξουν όσο μπορούν να ενθαρρύνουν το διάλογο, καθώς στην παρούσα φάση είναι σημαντικό η ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ να είναι αρραγής.
• Πάντως, η Τουρκία θα συνεχίσει να πιέζει για το Κυπριακό, θεωρώντας ότι με κινήσεις όπως αυτές στα Βαρώσια θα μπορέσει να προκαλέσει εξελίξεις επ’ ωφελεία της.
• Από την άλλη, το «σκληρό» μέτωπο Αθήνας και Λευκωσίας αφήνει λίγα περιθώρια ελιγμών στον Ερντογάν, ο οποίος δύσκολα θα επιχειρήσει να σπρώξει κι άλλο τα πράγματα.

Ίδομεν…