Πόσο κόστισε τελικά στην Τουρκία το «σόου» του Ταγίπ Ερντογάν με τις απειλές απελάσεων κατά των δυτικών διπλωματών που ζήτησαν την αποφυλάκιση του Οσμάν Καβαλά; Και πόσο μπορεί να κοστίσει στον ίδιο και στην χώρα του τόσο η οριακή «πρόβα ρήξης» με την Δύση όσο και η εκ των υστέρων υποχώρησή του;
FT: Η εξάρτηση της Τουρκίας από έναν αλλοπρόσαλλο ηγέτη
Η απάντηση που δίνουν οι Financial Times είναι ότι ο συμβιβασμός των δύο πλευρών απέτρεψε τη χειρότερη σύγκρουση του Ερντογάν με τη Δύση από τότε που ανέλαβε την εξουσία. Ομως, η ζημιά έχει ήδη γίνει για την Τουρκία, τόσο στις σχέσεις της με σημαντικούς εταίρους, όσο και στην οικονομία της, καθώς η αναξιοπιστία και η αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά του τούρκου προέδρου κρατά μακριά τους επενδυτές.
«Το επεισόδιο καταδεικνύει τον ανησυχητικό βαθμό εξάρτησης της τουρκικής πολιτικής από τις ιδιοτροπίες ενός ολοένα και περισσότερο απολυταρχικού και αλλοπρόσαλλου ηγέτη», γράφουν οι FT.
Υπάρχει και το ενδεχόμενο, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι, η οργή του Ερντογάν κατά των διπλωματών να ήταν σκηνοθετημένη για να στρέψει την προσοχή του κόσμου μακριά από τα τεράστια οικονομικά προβλήματα που έχουν προκαλέσει οι ιδιόρρυθμες παρεμβάσεις του στην οικονομία. Μπορεί επίσης να είδε ο τούρκος πρόεδρος την ευκαιρία να διεγείρει τον πατριωτισμό των πολιτών για να κερδίσει ψήφους ενόψει των επόμενων εκλογών, που πρέπει να γίνουν έως τον Ιούνιο του 2023, καθώς στις δημοσκοπήσεις δεν τα πάει και τόσο καλά.
Το χάσμα στο ΝΑΤΟ μεγαλώνει
Οπως στην περίπτωση του Βίκτορ Ορμπαν, έτσι και στην Τουρκία, τα κόμματα της αντιπολίτευσης αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους στην προσπάθεια να τον «διώξουν» από την εξουσία. Χαμένος βέβαια φαίνεται πως είναι και ο Καβαλά, ο οποίος δήλωσε ότι πλέον δεν πρόκειται να παραστεί στην ακροαματική διαδικασία για την απελεύθερωσή του, τον Νοέμβριο, καθώς «δεν έχει νόημα» μετά τις δηλώσεις του Ερντογάν εναντίον του.
Πάντως, όπως σημειώνουν οι FT, παρά τον συμβιβασμό, το χάσμα ανάμεσα στην Τουρκία και τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ, θα μεγαλώσει και ο Ερντογάν θα πλησιάσει ακόμα περισσότερο τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Η Αγκυρα «θα τα βρει σκούρα», στην προσπάθειά της να αγοράσει 40 καινούργια F16 και να βελτιώσει άλλα 80 που ήδη έχει, καθώς έχει ήδη τεθεί οριστικά εκτός του προγράμματος των νέων F35 από το αμερικανικό Πεντάγωνο. Εξάλλου, την Παρασκευή, αμερικανικό εφετείο απέρριψε αίτημα της τουρκικής κρατικής τράπεζας Halkbank να σταματήσει η νομική διαδικασία εναντίον της στις ΗΠΑ. Η τράπεζα κατηγορείται από τις αμερικανικές αρχές ότι βοήθησε το Ιράν να παρακάμψει τις κυρώσεις των ΗΠΑ.
Η “μαύρη τρύπα” της πολιτικής και της οικονομίας
Την ίδια στιγμή, όπως υπενθυμίζουν οι FT, τα προβλήματα των τουρκικών τραπεζών, η κατρακύλα της λίρας και οι δικτατορικές παρεμβάσεις του Ερντογάν στην Κεντρική Τράπεζα της χώρας αποθαρρύνουν τους επενδυτές. Παράλληλα, η πτώση του τουρισμού λόγω της πανδημίας και η εξάρτηση της Τουρκίας από τις εισαγωγές ακριβού αερίου χειροτερεύουν την κατάσταση της οικονομίας.
Οι δυτικοί εταίροι της Τουρκίας μπορεί να έκαναν -σοφά, σύμφωνα με την βρετανική εφημερίδα- ένα βήμα πίσω και να στέρησαν από τον Ερντογάν την ευκαιρία να κατηγορήσει για όλα τα δεινά της χώρας τους κακούς ξένους, όμως δεν πρέπει να σταματήσουν να πιέζουν για την απελευθέρωση του Καβαλά και τον σεβασμό στο κράτος δικαίου. Οσο πιο πολύ απομακρύνεται από αυτό ο τούρκος πρόεδρος, τόσο πιο βαθιά σε μαύρη οικονομική και πολιτική τρύπα θα κατρακυλά η Τουρκία, σχολιάζουν οι Financial Times.
