Οι μεγαλύτερες συνδικαλιστικές οργανώσεις της Ευρώπης εξέφρασαν βαθιά ανησυχία για το μέγεθος της βιομηχανικής παρακμής της ΕΕ και πιθανώς την αποβιομηχάνιση της, καθώς οι διαρθρωτικά υψηλές τιμές της ενέργειας συνεχίζουν να καταστρέφουν έναν κρίσιμο πυλώνα της οικονομίας του μπλοκ.
“Πολύ ανησυχητική κατάσταση”
Οι φόβοι επιδεινώθηκαν μετά από μελέτη της Eurostat που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα (15 Ιανουαρίου), σύμφωνα με την οποία η βιομηχανική παραγωγή στην ΕΕ μειώθηκε κατά 0,2% σε μηνιαία βάση τον περασμένο Νοέμβριο, την τρίτη διαδοχική μηνιαία μείωση. Σε ετήσια βάση, η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε επίσης κατά 5,8% τον Νοέμβριο, μετά από μείωση κατά 5,4% τον Οκτώβριο.
“Είμαστε αντιμέτωποι με μια πολύ ανησυχητική κατάσταση“, δήλωσε ο γραμματέας της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων Λουντοβίκ Βετ. “Αυτά τα στοιχεία είναι απλώς “προειδοποιητική βολή”: το μεγαλύτερο πλήγμα είναι οι μακροπρόθεσμες επενδύσεις σε κτίρια και εξοπλισμό“. Οι ανησυχίες του Βετ σχετικά με την έλλειψη επενδύσεων σε βασικές υποδομές επιβεβαιώνονται επίσης από τα στοιχεία της Eurostat.
Πλήττονται και οι υποδομές
Η μηνιαία παραγωγή κεφαλαιουχικών αγαθών, όπως κτίρια, μηχανήματα και εξοπλισμός, μειώθηκε κατά 0,8% σε όλο το μπλοκ τον Νοέμβριο, μετά από πτώση 0,7% τον Οκτώβριο. Η παραγωγή κεφαλαιουχικών αγαθών ήταν επίσης κατά 8,7% χαμηλότερη τον Νοέμβριο σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2022.
“Η έλλειψη επενδύσεων που παρατηρούμε σήμερα έχει ήδη δραματικές επιπτώσεις στις εργαζόμενες κοινότητες“, προειδοποίησε ο Βετ. “Τα εργοστάσια κλείνουν και οι θέσεις εργασίας περικόπτονται στους ίδιους τομείς που ανέβασαν την Ευρώπη εκεί που βρίσκεται σήμερα“. Σε αυτούς περιλαμβάνονται ιδιαίτερα οι ενεργοβόροι τομείς, όπως οι βιομηχανίες αλουμινίου, λιπασμάτων και χημικών προϊόντων.
Κώδωνας κινδύνου
Από την πλευρά της, η Τζούντιθ Κέρτον-Ντάρλινγκ, αναπληρώτρια γενική γραμματέας του συνδικαλιστικού φορέα industriALL Europe, δήλωσε ότι η οργάνωσή της, η οποία εκπροσωπεί περίπου επτά εκατομμύρια Ευρωπαίους εργαζόμενους, “έχει κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για τη βιομηχανική παρακμή και την απειλή της αποβιομηχάνισης στην Ευρώπη εδώ και αρκετό καιρό“.
Τόνισε ότι οι τρέχουσες πολιτικές της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των αμφιλεγόμενα αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων που συμφωνήθηκαν πρόσφατα από τους υπουργούς Οικονομικών της ΕΕ, θα επιδεινώσουν τη βιομηχανική κακοδαιμονία. “Είναι ανησυχητικό ότι η δημοσιονομική λιτότητα και η επιστροφή σε πολιτικές λιτότητας παρεμποδίζουν περαιτέρω τη βιομηχανική ανάπτυξη, υπονομεύοντας ενδεχομένως την ανταγωνιστική θέση της Ευρώπης στην παγκόσμια αγορά“, δήλωσε.
Ευελιξία στα δημοσιονομικά
Τόσο η Κέρτον-Ντάρλινγκ όσο και ο Βετ κάλεσαν τους Ευρωπαίους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να εισαγάγουν πιο “ευέλικτους” δημοσιονομικούς κανονισμούς για την ενθάρρυνση των επενδύσεων. Πρότειναν επίσης οι μελλοντικές κρατικές βιομηχανικές επιδοτήσεις να πρέπει να εξαρτώνται από την ενίσχυση των δικαιωμάτων συλλογικών διαπραγματεύσεων και τη δημιουργία θέσεων εργασίας υψηλής ποιότητας.
“Αντί να επιβάλλουν άκαμπτους δημοσιονομικούς περιορισμούς, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει να προωθήσουν ενεργά τις ανθεκτικές βιομηχανίες, τις καλές βιομηχανικές θέσεις εργασίας και την κοινωνική συνοχή“, δήλωσε η Κέρτον-Ντάρλινγκ, ενώ ο Βετ προειδοποίησε ότι η αποτυχία της ΕΕ να ανακόψει τη βιομηχανική της παρακμή προκαλεί “πικρία και απογοήτευση” μεταξύ των Ευρωπαίων εργαζομένων, η οποία με τη σειρά της “γίνεται βορά στους λαϊκιστές ακροδεξιούς, οι οποίοι οδηγούν μόνο σε περαιτέρω διαίρεση και χάος“.
Όχι σε νέα λιτότητα
“Για να επαναφέρουμε τους εργαζόμενους στο ευρωπαϊκό σχέδιο, πρέπει η ΕΕ να δείξει ότι είναι με το μέρος τους“, είπε. Οι νέοι κανόνες της ΕΕ για τα εθνικά χρέη και ελλείμματα θα περιορίσουν την ικανότητα των κρατών μελών να δράσουν για την κλιματική αλλαγή με κοινωνικά δίκαιο τρόπο, δήλωσε η γενική γραμματέας της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Συνδικάτων (ETUC) Έσθερ Λιντς, προειδοποιώντας για την επιστροφή της λιτότητας σε όλο το μπλοκ, ενώ ειδικοί εμφανίζονται θορυβημένοι από την τρέχουσα κατάσταση του βιομηχανικού τομέα της Ευρώπης.
“Η αποβιομηχάνιση είναι ένας σαφής και υπαρκτός κίνδυνος, ιδίως για τους ενεργοβόρους τομείς που είναι ζωτικής σημασίας για τα οικοσυστήματα των μεταγενέστερων σταδίων“, δήλωσε ο Τομπίας Γκέρκε, ανώτερος συνεργάτης πολιτικής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων. Ο Γκέρκε απέδωσε τη βιομηχανική παρακμή της ΕΕ σε μεγάλο βαθμό στην ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Ο παράγοντας ενέργεια
Υποστήριξε επίσης ότι τα βιομηχανικά δεινά του μπλοκ “επιδεινώνονται από συνεχιζόμενες προκλήσεις όπως η έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού και η ανεπαρκής υποδομή“, καθώς και από τις “σπάταλες βιομηχανικές πολιτικές” της Κίνας και των ΗΠΑ. Ο Μπεν Μακ Ουίλιαμς, αναλυτής ενεργειακής πολιτικής στo think tank Bruegel, συμφώνησε ότι οι υψηλές τιμές της ενέργειας φέρουν τη μεγαλύτερη ευθύνη για τη βιομηχανική παρακμή και αποβιομηχάνιση της Ευρώπης.
Ωστόσο, εκτίμησε ότι είναι απίθανο ο αντίκτυπος του αμερικανικού νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού – ο οποίος παρέχει έως και 369 δισεκατομμύρια δολάρια σε κρατικές επιδοτήσεις για την τόνωση των πράσινων επενδύσεων και της κατανάλωσης – “να φαίνεται ακόμη στα στοιχεία“. “Οι τιμές της ενέργειας είναι λιγότερο ευμετάβλητες, αλλά παραμένουν δύο έως τρεις φορές πάνω από τα προ της κρίσης επίπεδα“, δήλωσε. “Αυτές συνεχίζουν να μετακυλίονται κατά μήκος των αλυσίδων παραγωγής και τελικά μειώνουν τα οικονομικά κίνητρα για βαριά βιομηχανική παραγωγή στην ΕΕ“.
Παρέμβαση ή αποβιομηχάνιση
Όπως και οι εκπρόσωποι των συνδικάτων, ο Μακ Ουίλιαμς σημείωσε ότι οι μακροπρόθεσμες βιομηχανικές προοπτικές της Ευρώπης θα εξαρτηθούν από τις τρέχουσες και μελλοντικές εθνικές κυβερνητικές πολιτικές. “Οι μακροπρόθεσμες προοπτικές για τη βιομηχανική θέση της ΕΕ δεν μπορούν να ερμηνευθούν από ένα βραχυπρόθεσμο φαινόμενο που οφείλεται στην τιμή του φυσικού αερίου“, δήλωσε.
“Το μέλλον της βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης θα καθοριστεί αντίθετα από την ικανότητά της να αναπτύξει νέες πηγές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να δημιουργήσει ένα καλό επενδυτικό περιβάλλον για την καινοτομία και τις τεχνολογίες του αύριο“, είπε, και ο Γκέρκε υπερθεμάτισε: “Χωρίς παρέμβαση, η αποβιομηχάνιση της Ευρώπης θα επιταχυνθεί“.
