Πλέον, σχεδόν σε ημερήσια βάση, ένας Τούρκος αξιωματούχος προβαίνει σε δηλώσεις, στις οποίες επιχειρεί να πιέσει τις ΗΠΑ να προχωρήσουν στην πώληση των 40 νέων μαχητικών και των περίπου 80 κιτ αναβάθμισης παλιότερων αεροσκαφών τύπου F-16 που διαθέτει ήδη η Πολεμική Αεροπορία της χώρας. Τελευταίο… κρούσμα αυτής της τακτικής ήταν το τηλεφώνημα του Τούρκου ΥΠΕΞ, Χακάν Φιντάν, με τον Αμερικανό ομόλογό του, Άντονι Μπλίνκεν, στη διάρκεια του οποίου ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας επανέφερε το θέμα της πώλησης στην Τουρκία αμερικανικών μαχητικών F-16 και φέρεται να δήλωσε ότι η τουρκική πλευρά αναμένει από την αμερικανική κυβέρνηση και το αμερικανικό Κογκρέσο να ενεργήσουν σύμφωνα με το πνεύμα της συμμαχίας και να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει.
Παζάρι
Υπενθυμίζεται ότι η πώληση των F-16 αποτελεί μέρος της συμφωνίας που ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έκανε με τον Αμερικανό ομόλογό του, Τζο Μπάιντεν, στο περιθώριο της τελευταίας συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ, προκειμένου η Άγκυρα να προχωρήσει στην κύρωση των πρωτοκόλλων ένταξης της Σουηδίας στη συμμαχία. Μάλιστα, ο Ερντογάν έστειλε τα κείμενα προς έγκριση στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση, η αρμόδια επιτροπή της οποίας τα κύρωσε την Τρίτη, βάζοντας τέλος σε ένα πολύ μακρύ σίριαλ.
Προφανώς, το τηλεφώνημα Φιντάν-Μπλίνκεν έγινε στη σκιά της απόφασης της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, πάντως, να σημειώνει ότι η διαδικασία συνεχίζεται στην τουρκική Εθνοσυνέλευση, καθώς εκκρεμεί η κύρωση των πρωτοκόλλων και από την Ολομέλεια. Με απλά λόγια, το… ανατολίτικο παζάρι της Άγκυρας συνεχίζεται, μέχρι να ικανοποιηθεί το σύνολο των αιτημάτων της προς τις ΗΠΑ και – ας μην το ξεχνάμε – την ΕΕ.
Ασάφεια
Εν πάση περιπτώσει, σύμφωνα με τουρκικές διπλωματικές πηγές οι δύο υπουργοί συζήτησαν και τις εξελίξεις στην Κύπρο, αλλά και τον πόλεμο του Ισραήλ με τη Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, με την τουρκική πλευρά να επιμένει στις πάγιες θέσεις της, ότι δηλαδή, θα πρέπει να υπάρξει κατάπαυση του πυρός το συντομότερο δυνατό για την προστασία και παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στους άμαχους, καθώς και να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για μόνιμη ειρήνη, στη βάση της δημιουργίας δύο κρατών.
Το τι θα συμβεί, πάντως, με το ζήτημα των F-16 παραμένει κάπως θολό: η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει ξεκαθαρίσει ότι στηρίζει την πώληση, ωστόσο, έχει επανειλημμένα τονίσει ότι δεν μπορεί να παρέμβει πέραν ενός σημείου, στις διαδικασίες του Κογκρέσου, όπου το θέμα έχει «παγώσει», τόσο λόγω της καθυστέρησης κύρωσης από την πλευρά της Τουρκίας των πρωτοκόλλων ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, όσο και λόγω ενστάσεων μελών του Κογκρέσου για τη χρήση από την Τουρκία των συγκεκριμένων αεροσκαφών.
Το μπαλάκι στην Άγκυρα
Αναλυτές εκτιμούν ότι αν η Τουρκική Εθνοσυνέλευση προχωρήσει στην οριστική κύρωση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, ο Τζο Μπάιντεν θα έχει στα χέρια του έναν ισχυρό «μοχλό» προκειμένου να πιέσει το Κογκρέσο να εγκρίνει την πώληση αυτή, ιδίως, μάλιστα, τώρα που ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας έχει αλλάξει και ο Μπομπ Μενέντεζ που ήταν κάθετα κατά, κυρίως λόγω των παραβιάσεων από τουρκικά μαχητικά του εθνικού εναέριου χώρου της Ελλάδας, έχει απομακρυνθεί από τη θέση του.
Από την άλλη, η πίεση που ασκεί η Τουρκία στις ΗΠΑ για το θέμα δείχνει δύο βασικά πράγματα:
- Πρώτον, ότι θέλει να δείξει πως κέρδισε λέγοντας το «ναι» στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, και
- Δεύτερον, έχει άμεση ανάγκη τα νέα μαχητικά, καθώς θεωρεί ότι οι «γείτονες» της (κυρίως Ελλάδα και Ισραήλ) έχουν το «πάνω χέρι», όσον αφορά στην εναέρια κυριαρχία.
Στο πλαίσιο αυτό, μένει να φανεί πώς η τουρκική κυβέρνηση θα χειριστεί το θέμα της Σουηδίας στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση, προκειμένου να πετύχει τους στόχους της.
