Απειλή ιστορικής ενεργειακής κρίσης στην Ευρώπη, αλλά και ευκαιρία για επίδειξη γεωπολιτικής και οικονομικής ισχύος από τον Βλαντιμίρ Πούτιν, φέρνει η εκτός ελέγχου πλέον εκτίναξη των τιμών του φυσικού αερίου, που χθες ξεπέρασε και τα 160 ευρώ.
Με άλμα 40% μέσα σε μόνον μία μέρα η τιμή του φυσικού αερίου εκτοξεύτηκε έως τα 162,125 ευρώ ανά MWh, πριν παρέμβει προς αποσυμπίεση της αγοράς ο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ο Πούτιν υπόσχεται περισσότερο φυσικό αέριο στην Ευρώπη
Ο ρώσος πρόεδρος δήλωσε χθες το απόγευμα πως η Ρωσία είναι έτοιμη να συμβάλει στη σταθεροποίηση των παγκόσμιων ενεργειακών αγορών, ανεβάζοντας την παραγωγή της Gazprom σε επίπεδα- ρεκόρ. Όπως είπε, η Gazprom θα φθάσει φέτος σε νέο ρεκόρ στην παροχή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη και θα στείλει, μέσω Ουκρανίας, 40 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Οι ποσότητες αυτές είναι, σύμφωνα με τον Πούτιν, υψηλότερο «πάνω από 8%» ναπό τις συμβατικές υποχρεώσεις της Ρωσίας, όπως προκύπτουν από τα συμβόλαια με την Ε.Ε.
Η πυροσβεστική παρέμβαση Πούτιν οδήγησε σε άμεση αποσυμπίεση τις τιμές, που το πρωί είχαν «χτυπήσει» νέα ιλιγγιώδη ιστορικά ρεκόρ.. Το ολλανδικό φυσικό αέριο παράδοσης Νοεμβρίου υποχώρησε κατά 6,6% στα 108,33 ευρώ ανά MWh , ενώ τα βρετανικά futures σημείωσαν πτώση κατά 8,1% στις 270 πένες ανά θερμικό μονάδα.
Η υποχώρηση αυτή ωστόσο καλύπτει ελάχιστο μέρος από τις εκρηκτικές ανατιμήσεις του τελευταίου διαστήματος.
Πάνω από τα 160 ευρώ το φυσικό αέριο
Το πρωί τα futures του φυσικού αερίου στην Ολλανδία είχαν κάνει άλμα 40%, κι έφθασαν στο ιστορικό υψηλό των 162,125 ευρώ ανά MWh, πριν υποχωρήσουν ελαφρώς, στα 145 ευρώ. Τα αντίστοιχα συμβόλαια φυσικού αερίου στο Ηνωμένο Βασίλειο έφτασαν να σημειώνουν άνοδο έως 39%, στις 407,82 πένες η βρετανική θερμική μονάδα.
Εξίσου ιλιγγιώδης ήταν η πορεία και των τιμών χονδρικής του ηλεκτρικού ρεύματος που έσπασαν για πρώτη φορά το φράγμα των 300 ευρώ. Το υψηλότερο ρεκόρ, στα 327,44 ευρώ/MWh και με άλμα 79%, καταγράφηκε στην Σερβία, ενώ εντός Ε.Ε. πρώτη στην κούρσα της εκρηκτικής ανόδου βρέθηκε η Ιταλία με 307,72 ευρώ/MWh.
Societe Generale: “Η τέλεια καταιγίδα”
Ενώπιον αυτή της έκρηξης, η Societe Generale, προειδοποίησε ότι η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με την «τέλεια καταιγίδα», προβλέποντας περαιτέρω αύξηση των τιμών της ενέργειας τους επόμενους μήνες. Στην ανάλυση της γαλλικής τράπεζας επισημαίνεται πως το ζήτημα της έλλειψης φυσικού αερίου δεν θα επιλυθεί σύντομα, καθώς η ζήτηση LNG από την Ασία παραμένει ισχυρή και ο ανταγωνισμός για την προμήθεια των «πολύτιμων» φορτίων εντείνεται. Ως μοναδικό παράγοντα, δε, που μπορεί να εξομαλύνει την κατάσταση η SocGen δείχνει την έναρξη λειτουργίας του αγωγού NordStream2, ενώ προειδοποιεί και για περαιτέρω χρεοκοπίες παρόχων ενέργειας σαν εκείνες που ήδη έχουμε δει στην Βρετανία.
“Στρατηγικό απόθεμα” για την Ε.Ε. ζητά η Ισπανία
To τσουνάμι των ενεργειακών ανατιμήσεων συζητήθηκε χθες και στο Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος της ΕΕ, καθώς επίσης και στο Ευρωκοινοβούλιο, με την Κομισιόν να επαναβεβαιώνει ότι την επόμενη εβδομάδα θα παρουσιάσει «εργαλειοθήκη» για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Η επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον αναγνώρισε ότι η Ευρώπη έχει τα χαμηλότερα αποθέματα φυσικού αερίου της τελευταίας δεκαετίας, αλλά εξακολουθεί να διαθέτει επάρκεια για να βγάλει τον χειμώνα: “Η υπόγεια αποθήκευση αερίου βρίσκεται άνω του 75% ανά την Ευρώπη. Τα επίπεδα αυτά είναι χαμηλότερα του μέσου όρου των 10 τελευταίων ετών, ωστόσο επαρκούν για την περίοδο του χειμώνα”, δήλωσε.
Στο τραπέζι, πέραν των μέτρων ανακούφισης των νοικοκυριών, βρίσκεται και η πρόταση που κατέθεσε ο ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ για «χτίσιμο» πανευρωπαϊκού, στρατηγικού αποθέματος αερίου. Η Ισπανία προτείνει να αγοράζει η ΕΕ συλλογικά φυσικό αέριο, εκμεταλλευόμενη την ισχύ της ενιαίας αγοράς 450 εκατ. καταναλωτών για να δημιουργήσει στρατηγικό απόθεμα αερίου σε πανευρωπαϊκό επίπεδο – μια προοπτική, που η Σίμσον δήλωσε ότι τελεί υπό εξέταση.
Το “παιχνίδι” Πούτιν με τον NordStream 2
Οι χθεσινές εξελίξεις όμως, όπως επισημαίνουν οι αναλυτές, καταδεικνύουν για μια ακόμη φορά την υψηλή ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από την Ρωσία, όπως και το μεγάλο γεωπολιτικό παιχνίδι πίσω από την έκρηξη των τιμών του αερίου.
Δεν είναι τυχαίο πως ο Πούτιν χθες άφησε και νέες αιχμές για την καθυστέρηση στην λειτουργία του NordStream 2: Όπως είπε, χαρακτηριστικά, η αύξηση της ροής αερίου προς την Ευρώπη μέσω Ουκρανίας είναι ασύμφορη οικονομικά για την Ρωσία, διότι οι ίδιες ποσότητες θα μπορούσαν να μεταφερθούν με κόστος έως 3 δισ. δολάρια μικρότερο ετησίως.
Ο Πούτιν δεν έκανε ευθεία αναφορά στον αγωγό, αλλά είναι σαφές πως φωτογράφισε τον NordStream 2 , ο οποίος παρακάμπτει το ουκρανικό έδαφος. Η κατασκευή του αγωγού έχει ολοκληρωθεί, αλλά η λειτουργία του δεν έχει ξεκινήσει ακόμη, καθώς εκκρεμεί το «πράσινο φως» της Γερμανίας.
Oι βολές κατά της Ευρώπης
Εδώ, έχει την δική του σημασία το γεγονός ότι και χθες ο Πούτιν επανέλαβε την σκληρή κριτική του για την ενεργειακή στρατηγική της Ευρώπης, αποδίδοντας στις Βρυξέλλες την ευθύνη για την έκρηξη των τιμών.
Ο ρώσος πρόεδρος είπε ότι η Ευρώπη έκανε μεγάλο λάθος όταν θέλησε να απαλλαγεί από τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια και στράφηκε στο χρηματιστηριακό εμπόριο φυσικού αερίου: «Η πρακτική των Ευρωπαίων εταίρων μας”, δήλωσε, “επιβεβαίωσε για μια ακόμη φορά ότι έκαναν λάθη. Συνομιλούσαμε ακόμη με την προηγούμενη σύνθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και όλη της η πολιτική αποσκοπούσε στο να απαλλαγεί από τα λεγόμενα μακροπρόθεσμα συμβόλαια. Ήταν στραμμένη στη μετάβαση στο χρηματιστηριακό εμπόριο φυσικού αερίου και αποδείχθηκε, σήμερα είναι απολύτως προφανές, ότι η πολιτική αυτή είναι λανθασμένη,,, Ως συνέπεια η τιμή του φυσικού αερίου έχει πλέον σπάσει όλα τα ιστορικά ρεκόρ: σήμερα πλησιάζει τα 2.000 δολάρια ανά χίλια κυβικά μέτρα, δηλαδή είναι πάνω από δέκα φορές υψηλότερη από τη μέση τιμή του περασμένου έτους».
