Σε όλη την Ευρώπη, το πολιτικό σύστημα αρχίζει να επηρεάζεται από Ακροδεξιά κόμματα. Σε ορισμένα μέρη, ακροδεξιοί ηγέτες παίρνουν την εξουσία. Σε άλλες, τα πιο παραδοσιακά κεντροδεξιά κόμματα συμμαχούν με τις δεξιές παρυφές που κάποτε θεωρούνταν ανέγγιχτες.
Αλλού, τα σκληρά δεξιά κόμματα εξασφαλίζουν περισσότερες κοινοβουλευτικές έδρες και περιφερειακά γραφεία. Το κόμμα Εναλλακτικοί για τη Γερμανία (AfD), ήδη υπό παρακολούθηση για ύποπτο ακροδεξιό εξτρεμισμό, ξεπερνά τώρα (στις δημοσκοπήσεις) τους Σοσιαλδημοκράτες του καγκελαρίου Όλαφ Σολτς και μόλις σημείωσε μια κρίσιμη νίκη στις περιφερειακές εκλογές – μια ανησυχητική στιγμή για μια χώρα που έχει συνείδηση του ναζιστικού παρελθόντος της.
Η Ακροδεξιά τάση, δεν εμφανίζει επιτυχίες στην Ιταλία αλλά το τελευταίο έτος γνώρισε μια σειρά εντυπωσιακών αποτελεσμάτων στην Ευρώπη με την Ισπανία και τη Σλοβακία να προετοιμάζονται για μια πολιτική στροφή προς τα δεξιά στις επερχόμενες εκλογές.
Είναι μια εξέλιξη που αναπόφευκτα θα αναμορφώσει πολιτικά την Ευρώπη, επηρεάζοντας τα πάντα, από τον τρόπο χειρισμού της κλιματικής αλλαγής, τα οικογενειακά δικαιώματα, μέχρι το ποιος μετανάστης είναι ευπρόσδεκτος στην ήπειρο.
Και με την ΕΕ έτοιμη να εκλέξει ένα νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το επόμενο έτος, η δεξιά μετατόπιση θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε πιο «συντηρητικές Βρυξέλλες» για τα επόμενα χρόνια – μια περίοδο που θα περιλαμβάνει κρίσιμες αποφάσεις για πράγματα όπως η επέκταση της ΕΕ προς ανατολάς, το εμπόριο με την Κίνα και την εποπτεία του κράτους δικαίου στις χώρες της ΕΕ.
Στο ίδιο τραπέζι
Το μεταβαλλόμενο πολιτικό τοπίο της Ευρώπης ήταν ορατό στις Βρυξέλλες αυτή την εβδομάδα, όπου οι ηγέτες της ΕΕ συγκεντρώθηκαν για την τακτική σύνοδο κορυφής τους.
Στο τραπέζι ήταν ένα φρέσκο πρόσωπο – ο Petteri Orpo, ο νέος πρωθυπουργός της Φινλανδίας, ο οποίος ηγείται του συντηρητικού Κόμματος Εθνικού Συνασπισμού.
Η πολιτική πορεία της χώρας του τον τελευταίο χρόνο απεικονίζει τη δεξιά στροφή που έχει επικρατήσει στην Ευρώπη. Μετά από τέσσερα χρόνια αριστερής, πεντακομματικής κυβέρνησης συνασπισμού, οι ψηφοφόροι εγκατέλειψαν τη σοσιαλδημοκράτισσα Sanna Marin, οδηγώντας στην εγκαθίδρυση της πιο δεξιάς κυβέρνησης στην ιστορία της Φινλανδίας.
Το ζήτημα του ποιος κάθεται στο τραπέζι της ΕΕ έχει σημασία – το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το οποίο συγκεντρώνει τους 27 ηγέτες του μπλοκ, πρέπει τελικά να αποφασίσει τις πολιτικές προτεραιότητες και τις πρωτοβουλίες πολιτικής της ΕΕ.
«Νομίζω ότι βλέπουμε ήδη το φαινόμενο Μελόνι», δήλωσε ένας ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ που μίλησε ανώνυμα για τις εσωτερικές διεργασίες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. «Όσον αφορά τη μετανάστευση και το κλίμα, υπήρξε μια κίνηση προς τα δεξιά, αναμφίβολα».
Το ακανθώδες ζήτημα της μετανάστευσης
Καθώς οι ηγέτες αντιμετώπιζαν το ακανθώδες ζήτημα της μετανάστευσης, η Ιταλίδα ηγέτης διαπίστωσε ότι υπάρχει μια ανοιχτή πόρτα, βρίσκοντας σιωπηρή υποστήριξη στην αίθουσα για την επιθυμία της να επικεντρωθεί η πολιτική της ΕΕ περισσότερο στην αποτροπή των μεταναστών από το να έρθουν ακόμη περισσότεροι στην Ευρώπη, σύμφωνα με τρεις διπλωμάτες που ενημερώθηκαν για τη συζήτηση εκείνη την ημέρα.
Λίγους μήνες αργότερα, ο κεντρώος πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε και η κεντροδεξιά επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, το κορυφαίο στέλεχος της ΕΕ, συνόδευαν τη Μελόνι σε ένα ταξίδι στην Τυνησία για να προσπαθήσουν να περιορίσουν τις μεταναστευτικές ροές από τη χώρα της Βόρειας Αφρικής – μια επίδειξη διακομματικής ενότητας.
Το ταξίδι πραγματοποιήθηκε λίγες ώρες αφότου οι χώρες της ΕΕ κατέληξαν σε μια φιλική προς την Ιταλία συμφωνία σχετικά με τον τρόπο υποδοχής και μετεγκατάστασης των μεταναστών, η οποία θα έδινε στην κυβέρνηση της Μελόνι μεγαλύτερο περιθώριο να στείλει πίσω τους απορριφθέντες αιτούντες άσυλο.
Τι θα γίνει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Η μετατόπιση προς τα δεξιά θα μπορούσε σύντομα να επηρεάσει και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με επιπτώσεις στον τρόπο λειτουργίας των Βρυξελλών.
Σε λιγότερο από ένα χρόνο, οι ψηφοφόροι θα πάνε στις κάλπες για να εκλέξουν ένα νέο Κοινοβούλιο και οι συντηρητικοί προσδοκούν ισχυρή άνοδο. Αρχικά, αυτό θα ισχυροποιούσε το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) – ήδη τη μεγαλύτερη πολιτική οικογένεια του Κοινοβουλίου.
Αλλά μια ισχυρή συντηρητική μετατόπιση μπορεί επίσης να οδηγήσει την πιο δεξιά ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR) – που περιλαμβάνει τη Μελόνι και το εθνικιστικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη της Πολωνίας – σε ηγετική θέση με κεντρώους και κεντροδεξιούς βουλευτές να φλερτάρουν με τις ψήφους της για να προωθήσουν την ατζέντα τους.
Αυτό θα αντανακλούσε ένα αυξανόμενο χαρακτηριστικό στις εθνικές πολιτικές – την προθυμία των παραδοσιακών συντηρητικών κομμάτων να συμφιλιωθούν με την άκρα δεξιά. Από τη Σουηδία, όπου ένας συντηρητικός ηγέτης λαμβάνει υποστήριξη από τους ακροδεξιούς Σουηδούς Δημοκράτες, μέχρι τη Φινλανδία, όπου το δεξιό λαϊκιστικό Κόμμα των Φινλανδών βρίσκεται στην εξουσία, τα πιο ακραία κόμματα έχουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν στη διακυβέρνηση, έστω και με τη μορφή της κοινοβουλευτικής στήριξης .
Υπάρχουν ενδείξεις ότι ένας παρόμοιος πολιτικός υπολογισμός βρίσκεται σε εξέλιξη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με το ΕΛΚ να προσβλέπει ήδη σε επωφελείς συνεργασίες με την ακροδεξιά. Η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μετσόλα ήταν η τελευταία ηγέτης του ΕΛΚ που απέτισε φόρο τιμής στη Μελόνι όταν την επισκέφτηκε στο Palazzo Chigi στη Ρώμη την περασμένη εβδομάδα, μετά από παρόμοια προσέγγιση από τον Manfred Weber, ο οποίος ηγείται του ΕΛΚ.
Συνεργασία κατά των μέτρων για την πράσινη ανάπτυξη
Οι κεντροδεξιές και οι ακραίες δεξιές ομάδες συνεργάστηκαν πρόσφατα για να μην αφήσουν να περάσει ένας νόμος για την προστασία της φύσης από την κλιματική αλλαγή – που αποτελεί βασικό στοιχείο του σχεδίου της Κομισιόν να γίνει κλιματικά ουδέτερη η Ευρώπη έως το 2050. Προς το παρόν, το ΕΛΚ – με την υποστήριξη των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών – έχει υπονομεύσει με επιτυχία το νομοσχέδιο αυτό, επικαλούμενο τις ανησυχίες των αγροτών από τις δεσμεύσεις που τους επιβάλει και επιπλήττοντας την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι πηγαίνει πολύ μακριά, πολύ γρήγορα στην πράσινη ατζέντα.
Με ένα χρόνο να απομένει μέχρι να προσέλθουν οι πολίτες της ΕΕ στις κάλπες, οι επόμενοι μήνες θα σημαδευτούν από σημαντικές στιγμές που θα προσφέρουν μια εικόνα για το προς ποια κατεύθυνση φυσάει ο πολιτικός άνεμος.
Οι εκλογές στην Ισπανία
Πρώτα είναι η Ισπανία, με τους ψηφοφόρους να πηγαίνουν στις κάλπες τον επόμενο μήνα.
Το κύριο κεντροδεξιό κόμμα της χώρας, το Λαϊκό Κόμμα (PP), είναι βέβαιο ότι θα ανακτήσει την εξουσία μετά την ήττα του σοσιαλιστικού κόμματος του πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ στις τοπικές εκλογές τον περασμένο μήνα.
Καθώς η εκστρατεία θερμαίνεται, ο Σάντσεθ προειδοποιεί για πιθανή σύνδεση μεταξύ του PP και του ακροδεξιού κόμματος Vox, ελπίζοντας ότι η σύνδεση του PP με το Vox μπορεί να αποθαρρύνει τους αριστερούς ψηφοφόρους της μεσαίας τάξης. Αλλά μια επιστροφή στην εξουσία από το PP – όπως φαίνεται πιθανό – θα εδραιώσει τη δεξιά στροφή της Ευρώπης.
Αλλού, το κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη της Πολωνίας – ένας ισχυρός αρμός της δεξιάς στην ΕΕ – προηγείται στις δημοσκοπήσεις ενόψει των εκλογών του φθινοπώρου, ενώ η Σλοβακία προετοιμάζεται για την επιστροφή του λαϊκιστή ηγέτη Ρόμπερτ Φίτσο στις πρόωρες εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για τον Σεπτέμβριο.
Δεν ακολουθούν όλες οι χώρες την τάση – οι κεντρώες κυβερνήσεις στην Ιρλανδία και τη Λιθουανία, για παράδειγμα, αντιμετωπίζουν εκλογικές προκλήσεις από την αριστερά. Και η Γερμανία, η πολυπληθέστερη χώρα της ΕΕ, εξακολουθεί να καθοδηγείται από έναν σοσιαλδημοκράτη. Αλλά ακόμη και εκεί, η άσκηση εξουσίας από τον Όλαφ Σολτς είναι ασταθής και οι αντίπαλοι Χριστιανοδημοκράτες και το ακροδεξιό AfD ανεβαίνουν στις δημοσκοπήσεις.
Είναι προφανές ότι οποιοδήποτε αριστερό αεράκι δεν μπορεί να συγκριθεί – προς το παρόν – με τον ανεμοστρόβιλο που κατευθύνεται προς την αντίθετη κατεύθυνση.
- Με πληροφορίες και εκτιμήσεις του Politico
