Η πορεία της Κίνας προς την, επιθυμητή για το Πεκίνο, κυριαρχία φαίνεται να καθυστερεί όσο εξελίσσεται η επιβράδυνση της οικονομίας της. Οι ΗΠΑ και οι Δυτικές χώρες βλέπουν τον κίνδυνο από την κατάσταση αυτή, αλλά παράλληλα αναγνωρίζουν και τις ευκαιρίες
που μπορεί να προκύψουν από την επιβράδυνση της οικονομίας της Κίνας.
Όπως αναφέρει το Bloomberg, η άποψη αξιωματούχων στην Ουάσιγκτον, τη Ρώμη, το Τόκιο κι άλλες πρωτεύουσες, οι οποίοι μίλησαν τις τελευταίες ημέρες με το Πρακτορείο,
υπό τον όρο της ανωνυμίας, είναι ότι το κυρίαρχο οικονομικό αφήγημα που κατηύθυνε τις ροές κεφαλαίων σε όλο τον κόσμο για δεκαετίες αρχίζει να ανατρέπεται και μάλιστα με γρήγορους ρυθμούς.
Οικονομική παρακμή
Αν κάποτε η Κίνα φάνταζε ως η μοναδική, ικανή χώρα να ξεπεράσει μια
εξασθενημένη Αμερική ως η κυρίαρχη παγκόσμια οικονομική δύναμη, δεν ισχύει
πλέον. Η Ουάσιγκτον – κι όχι μόνο – αντιμετωπίζει την Κίνα ως μία χώρα που έφτασε στην
κορύφωση της οικονομικής της ισχύος και πλέον οδεύει προς την οικονομική παρακμή.
Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν εξέφρασε αυτό το συναίσθημα σε μια προεκλογική
εκδήλωση νωρίτερα αυτό το καλοκαίρι, όταν χαρακτήρισε την οικονομία της
Κίνας «ωρολογιακή βόμβα», λόγω των μακροπρόθεσμων προκλήσεων που
προκύπτουν από τα χρέη και τα δημογραφικά της στοιχεία.
Σε ένα τρένο υψηλής ταχύτητας από το Πεκίνο στη Σαγκάη την περασμένη εβδομάδα, η υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, Τζίνα Ραϊμόντο, δήλωσε ότι οι αμερικανικές εταιρείες (που είχαν ενδιαφέρον και διατηρούν δουλειές στην Κίνα) της ανέφεραν ότι η χώρα αυτή έχει γίνει ολοένα και λιγότερο πρόσφορη για επενδύσεις. Επαναλαμβάνοντας το επιχείρημα της
Ρεϊμόντο, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Ουόλι Αντεγέμο, δήλωσε αυτή
την εβδομάδα στο Bloomberg ότι οι Κινέζοι δημιουργούν ένα λιγότερο ευνοϊκό
περιβάλλον για τις άμεσες ξένες επενδύσεις και τις ξένες εταιρείες.
Ο Ρίτσαρντ Φοντέν, διευθύνων σύμβουλος του Κέντρου για τη Νέα Αμερικανική
Ασφάλεια στην Ουάσιγκτον δήλωσε ότι το ζήτημα φαίνεται να μετατρέπεται από
την ανησυχία για την ασταμάτητη άνοδο της κινεζικής ισχύος στην ανησυχία
για την αμετάκλητη επιβράδυνση της οικονομίας και του πληθυσμού της Κίνας.
Είναι μια άποψη που αναπτύσσεται αθόρυβα εντός της κυβέρνησης Μπάιντεν.
Σε συνέντευξή του τον Ιούνιο στο Bloomberg News, την παραμονή ενός ταξιδιού
του στο Πεκίνο, η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γέλεν, χαρακτήρισε
τον πληθυσμό της Κίνας, που μειώνεται πλέον, «πρόκληση όσον αφορά την
ανάπτυξη και τις επενδύσεις» κι επεσήμανε κι άλλα προβλήματα, όπως
είναι η ραγδαία αύξηση της ανεργίας των νέων και η κατάρρευση του τομέα των
ακινήτων, που κάποτε αποτελούσε περίπου το ένα τέταρτο των επενδύσεων στη χώρα.
Ρέκβιεμ για το οικονομικό θαύμα
Το τελευταίο τεύχος του περιοδικού Foreign Affairs – πνευματική βίβλος του
κατεστημένου της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ – μοιάζει με ρέκβιεμ της πάλαι ποτέ ανερχόμενης οικονομίας της Κίνας, με άρθρα που αναλύουν το τέλος του θαύματος της
ανάπτυξής της και την έναρξη μιας εποχής στασιμότητας.
Για πόσο χρόνο θα συνεχιστεί αυτή η επιβράδυνση της οικονομίας της Κίνας δεν
είναι σαφές, καθώς έχει τους οικονομικούς πόρους για να τονώσει την οικονομία
της και να αποφύγει μια οικονομική κατάρρευση, επισημαίνουν αξιωματούχοι
του G-7. Το Πεκίνο καταβάλλει προσπάθειες σχεδόν καθημερινά για να στηρίξει
τον τομέα των ακινήτων του και την περασμένη Παρασκευή ανακοίνωσε σχέδια για ενίσχυση
του νομίσματός του και επέκταση των φορολογικών ελαφρύνσεων για ορισμένες κατηγορίες επαγγελματιών. Παράλληλα, ο Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ και οι οικονομικοί του αξιωματούχοι
προσπαθούν να απαλλάξουν το έθνος από το μη βιώσιμο χρέος.
Κίνα vs Ηνωμένων Πολιτειών
Αυξανόμενες είναι πλέον οι αμφιβολίες για το αν και κατά πόσο η οικονομία
της Κίνας μπορέσει να ξεπεράσει μία μέρα τις ΗΠΑ, ως κυρίαρχη οικονομία στον
κόσμο. Με τη βοήθεια του ισχυρού δολαρίου, η αμερικανική οικονομία
κατάφερε πρόσφατα να κάνει το χάσμα της σε σχέση με την Κίνα ακόμα
μεγαλύτερο, σύμφωνα με μία ανάλυση του Bloomberg Economics, κι αυτή είναι
μια τάση που φαίνεται πολύ πιθανό να συνεχιστεί.
Ωστόσο, Αμερικανοί, Ευρωπαίοι και Ιάπωνες αξιωματούχοι επιμένουν ότι δεν
υπάρχει λόγος θριαμβολογίας, καθώς έχουν να αντιμετωπίσουν και οι ίδιοι τις
δικές τους προκλήσεις, ενώ ανησυχούν παράλληλα για τον αντίκτυπο που μπορεί
να έχει μία ασθενέστερη κινεζική ζήτηση τόσο στην παγκόσμια οικονομία όσο
και στις δικές τους εταιρείες.
Για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους συμβούλους τους στην
Ουάσιγκτον και σε άλλες πρωτεύουσες, όλα αυτά δημιουργούν ένα μεγάλο
ερώτημα σχετικά με το τι θα ακολουθήσει: Θα οδηγήσουν οι οικονομικές
διακυμάνσεις της Κίνας στη διαμόρφωση μιας πιο εχθρικής ή μιας πιο ήπιας
Κίνας;
Οι φόβοι για μια πληγωμένη Κίνα
Κάποιοι ανησυχούν ότι μια πληγωμένη Κίνα θα μπορούσε να οδηγήσει την
κομμουνιστική ηγεσία της να κατηγορήσει εξωτερικές δυνάμεις και αντιπάλους,
όπως οι ΗΠΑ, για τα οικονομικά της δεινά κι έτσι να οξυνθούν τα πνεύματα. Πολλοί στον Λευκό Οίκο ανησυχούν ότι ενδεχόμενη αστάθεια της Κίνας θα μπορούσε να κάνει τους ηγέτες στο Πεκίνο να ενεργήσουν πιο βιαστικά και νευρικά. Όπω λένε, μία στάσιμη κινεζική οικονομία θα μπορούσε κάλλιστα να ωθήσει το Πεκίνο σε μεγαλύτερη γεωπολιτική αστάθεια.
Όπως και να έχει, όσοι βρίσκονται στους διαδρόμους της εξουσίας, συμφωνούν ότι ακόμα κι αν μια Κίνα που αναπτύσσεται με πιο αργό ρυθμό, μια Κίνα που θα χαλάρωνε στιγμιαία τον ανταγωνισμό, θα εξακολουθούσε να παραμένει ένας ισχυρός αντίπαλος στον στίβο της παγκόσμιας οικονομίας, για πολλά χρόνια ακόμα. Άλλωστε το κινεζικό εμπόριο είναι υψίστης σημασίας για τον κόσμο. Είναι ο κορυφαίος εξαγωγικός προορισμός για σχεδόν 40 οικονομίες.
Όπως λέει ο Φοντέν, του Κέντρου για μία Νέα Αμερικανική Ασφάλεια, το Πεκίνο
παραμένει ισχυρό και φιλόδοξο σε πολύ βασικούς τομείς: οι αμυντικές του
δαπάνες και η στρατιωτική του ισχύς συνεχίζουν να αυξάνονται, η διπλωματία
του είναι παγκόσμια και είναι συμβαλλόμενο μέρος σε οικονομικές συμφωνίες
που δεν είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες κι επομένως οποιαδήποτε αναφορά στον
γεωπολιτικό του θάνατο είναι εντελώς πρόωρη.
- Από τη Σύνταξη του economico, με πληροφορίες από το Bloomberg
