Η Turkish Aerospace Industries (ΤΑΙ) υπέγραψε δύο συμβάσεις αξίας σχεδόν 2
δισεκατομμυρίων δολαρίων με τη μεγαλύτερη αμυντική εταιρεία της χώρας για
την αναβάθμιση των μαχητικών αεροσκαφών F-16 που έχει στη διάθεσή της.
Οι συμφωνίες που ανακοίνωσε η Aselsan ,τουρκική αμυντική βιομηχανία που ειδικεύεται στα
ηλεκτρονικά στρατιωτικά συστήματα, (θυγατρική της Turkish Armed Forces Foundation) , έκλεισαν στα 1,2 δισεκατομμύρια δολάρια και 20,7 δισεκατομμύρια τουρκικές λίρες ($789,2 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ).
- Υπενθμίζουμε ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει υποστηρίξει την επιθυμία της Τουρκίας να αγοράσει 40 νέα F-16, καθώς και σύγχρονα εξοπλιστικά συστήματα από τις ΗΠΑ. Είναι μια κίνηση που κάποιοι ισχυροί παράγοντες στο Κογκρέσο, κυρίως ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, Ρόμπερτ Μενέντεζ,, αντιτάχθηκε εξαιτίας του μπλόκου που επέβαλε η Τουρκία στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και γενικά του ιστορικού της σε σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις σχέσεις της με την
Ελλάδα, αλλά κι άλλους ακόμα σημαντικούς προβληματισμούς αναφορικά με τη στάση της ως μέλος της Ατλαντικής Συμμαχίας.
Πρόγραμμα αναβάθμισης 150 «απαρχαιωμένων» F-16
Καμία από τις δύο εταιρείες (TAI και Aselsan) δεν αποκάλυψαν λεπτομέρειες
σχετικά με τις συμβάσεις που υπογράφηκαν στις 13 Ιουλίου. Ωστόσο, ένας
αξιωματούχος των κρατικών προμηθειών και πηγές προερχόμενες από το
εσωτερικό των επιχειρήσεων ανέφεραν (στο Defense News) ότι οι συμβάσεις σχετίζονται με ένα της Τουρκίας, ξεκινώντας με το επίπεδο Block 30.
- Το πρόγραμμα αναβάθμισης θα περιλαμβάνει έναν νέο υπολογιστή αποστολής,
έναν ενεργό ηλεκτρονικά σαρωτή ραντάρ συστοιχίας και νέες αερο-ηλεκτρονικές
σουίτες για περίπου 150 τουρκικά αεροσκάφη F-16. - Το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει επίσης νέες έγχρωμες οθόνες πιλοτηρίου, νέο εσωτερικό σύστημα αναγνώρισης φιλικού ή εχθρικού σήματος, νέα μονάδα διασύνδεσης
συστήματος, υδραυλικό μετρητή καυσίμου, νέα ραντάρ για λήψη
προειδοποιητικών σημάτων και σύστημα αδρανειακής πλοήγησης.
Η ραχοκοκαλιά του προγράμματος αναβάθμισης είναι ένα υποσύστημα που
ονομάζεται Ozgur (που σημαίνει «δωρεάν» στα αγγλικά) κι έχει ως στόχο την
ανάπτυξη και παραγωγή του πρώτου ραντάρ AESA της Τουρκίας, το οποίο οι
αξιωματούχοι της Aselsan ελπίζουν ότι θα επεκτείνει τον χρόνο πτήσης για
μερικά από τα αεροσκάφη F-16 της χώρας στις 12.000 ώρες.
Το ραντάρ AESA
Σύμφωνα με τα σχέδια αναβάθμισης, θα τοποθετηθεί πρώτα στο
Akinci, ένα drone που κατασκευάστηκε από την TAI, στη συνέχεια σε μια παρτίδα
36 αεροσκαφών F-16 Block 30 και, μακροπρόθεσμα, στο TF-X, το πρώτο εγχώριο,
υπό κατασκευή, μαχητικό αεροσκάφος της Τουρκίας.
Το Block 30 είναι το μόνο μοντέλο F-16 του οποίου οι πρωτότυποι κώδικες είναι διαθέσιμοι στην Τουρκία.
Σύμφωνα με τον Ozgur Eksi, ο οποίος διευθύνει το μέσο ενημέρωσης TurDef, η
συμφωνία αυτή έχει διττό στόχο:
- πρώτον, να εξισορροπήσει την αυξανόμενη αεροπορική υπεροχή της Ελλάδας στο Αιγαίο, ειδικά με την αγορά των νέων Rafales γαλλικής κατασκευής και
- δεύτερον, μόλις η αναβάθμιση επιτευχθεί και το αεροσκάφος αποδειχθεί μαχητικά ικανό/επαρκές, τότε μπορεί να ανοίξει ο δρόμος για την Aselsan και την TAI, προκειμένου να διεισδύσουν στη μεγάλη αγορά εκσυγχρονισμού των F-16 ανά τον κόσμο.
Οι σχεδιασμοί του Μπάιντεν
Το 2019, η Τουρκία ζήτησε τη σύνδεση τακτικών δεδομένων Link 16, μεταξύ
άλλων τεχνολογιών, για 199 αεροσκάφη F-16. Στη συνέχεια, σύμφωνα με
αναφορές στα ΜΜΕ τον Ιανουάριο 2023, η κυβέρνηση Μπάιντεν «ειδοποίησε
ανεπίσημα το Κογκρέσο για την πρόθεσή της να πουλήσει 40 νέα F-16 του Block
70/72 Viper (F-16Vs) και πακέτα αναβάθμισης Viper για 79 υπάρχοντα μαχητικά,
μαζί με 900 βλήματα αέρος-αέρος, συνολικής αξίας 200 δισεκατομμυρίων
δολαρίων», όπως αναφέρει σχετικά έγγραφο της Υπηρεσίας Ερευνών του
Κογκρέσου.
Τον Απρίλιο, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ ενέκρινε δημόσια την πώληση
εξοπλισμού και υπηρεσιών στην Τουρκία για την υποστήριξη της αναβάθμισης
του στόλου F-16 σε μία πιθανή συμφωνία αξίας 259 εκατομμυρίων δολαρίων. Η
Υπηρεσία Ερευνών του Κογκρέσου έγραψε ότι αυτή η πιθανή πώληση φαίνεται
να περιλαμβάνει το Link 16. Η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία αρνήθηκε να
σχολιάσει τη συγκεκριμένη φημολογία, επικαλούμενη ζήτημα εθνικής
ασφάλειας.
Ποια είναι η Aselsan
Η είναι η μεγαλύτερη αμυντική εταιρεία στην Τουρκία και η 49η
μεγαλύτερη στον κόσμο με βάση τα αμυντικά έσοδα, σύμφωνα με τη λίστα Top
100 του Defense News. Η εταιρεία ανέφερε ότι οι συνολικές πωλήσεις της το
2022 ανήλθαν σε 35,3 δισεκατομμύρια λίρες και ότι οι αποσβέσεις και τα κέρδη
από τόκους προ-φόρων ήταν 9,5 δισεκατομμύρια λίρες, σημειώνοντας αύξηση
77% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Τα καθαρά κέρδη της το 2022 αυξήθηκαν
κατά 70%, σε 11,9 δισεκατομμύρια λίρες. Η Aselsan ανέφερε επίσης ότι, κατά τηδιάρκεια του δημοσιονομικού έτους 2022, «εθνικοποίησε» επιτυχώς 160
συστήματα, δηλαδή η επιχείρηση κατάφερε να παράξει η ίδια δική της
τεχνολογία, ενώ στο παρελθόν την εισήγαγε. Η εταιρεία διαφημίζει με
περηφάνεια ότι το έχει κάνει για συνολικά 670 συστήματα.
Από την πλευρά της, η Turkish Aerospace Industries κατέλαβε την 67η θέση στη
λίστα Top 100.
Μετά την επανεκλογή του στις 28 Μαΐου, ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν
ανακάτεψε την ιεραρχία των προμηθειών της κυβέρνησης. Ο Ισμαήλ Ντεμίρ, ο
οποίος ηγήθηκε της Προεδρίας των Αμυντικών Βιομηχανιών,SSB, διορίστηκε
πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της ελεγχόμενης από την κυβέρνηση
βιομηχανικής εταιρείας χάλυβα και σιδήρου Kardemir. Ο Χαλούκ Γκοργκούν
Διευθύνων Σύμβουλος της Aselsan, αντικατέστησε τον Ντεμίρ.
Μια δήλωση της εταιρείας στις 22 Ιουνίου ανέφερε ότι ο νέος διευθύνων
σύμβουλος της Aselsan είναι ο Αχμέτ Ακιόλ, πρώην αναπληρωτής γενικός
διευθυντής της εταιρείας. Συνεχίζει να υπηρετεί ως μέλος του διοικητικού
συμβουλίου στην Aselsan.
Ο Ακιόλ είναι μηχανικός υπολογιστών που
εκπαιδεύτηκε στο πανεπιστήμιο του Στάνφορντ των ΗΠΑ και στο Πανεπιστήμιο
Cranfield του Ηνωμένου Βασιλείου. Έχει μεγάλη προϋπηρεσία στον βιομηχανικό
τομέα, έχοντας εργαστεί στον πάροχο στρατιωτικού λογισμικού Havelsan και
στην εξειδικευμένη στην προσομοίωση εταιρεία Quantum3D, αλλά και την
κυβέρνηση, έχοντας συνεργαστεί με το Υπουργείο Βιομηχανίας και Τεχνολογίας
καθώς και το Υπουργείο Άμυνας, όπως επίσης και τον κρατικό οργανισμό
επιστημονικής έρευνας Tubitak. Επίσης, στο παρελθόν υπηρέτησε ως επικεφαλής
συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου και ραντάρ στο SSB (τότε γνωστό ως SSM).
