Σαν να μην έφθαναν όλα τα προβλήματα στη Μέση Ανατολή, τώρα η Κίνα προειδοποιεί τις ΗΠΑ να μην κλιμακώσουν τις επιθέσεις τους κατά των ανταρτών Χούθι της Υεμένης, καθώς η σύγκρουση στην Ερυθρά Θάλασσα απειλεί όλο και περισσότερο τόσο τα οικονομικά όσο και τα διπλωματικά συμφέροντα του Πεκίνου.
Ανησυχία
Η πολύμηνη εκστρατεία των Χούθι για τον περιορισμό της θαλάσσιας κυκλοφορίας που διακινείται μέσω βασικών πλωτών οδών της Μέσης Ανατολής αποτελεί ιδιαίτερη απειλή για την Κίνα, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διώρυγα του Σουέζ και το στενό Μπαμπ ελ Μαντέμπ για τη διακίνηση κινεζικών προϊόντων στις ευρωπαϊκές αγορές. Η Κίνα εξαρτάται επίσης περισσότερο από τις ΗΠΑ από τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου από χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Ιράν και το Κατάρ.
“Η Κίνα ανησυχεί για την κλιμάκωση της έντασης στην Ερυθρά Θάλασσα και καλεί τα σχετικά μέρη να επιδείξουν ψυχραιμία και αυτοσυγκράτηση για να αποτρέψουν την κλιμάκωση της σύγκρουσης“, δήλωσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών του Πεκίνου . “Η Κίνα καλεί τα εμπλεκόμενα μέρη να διαδραματίσουν εποικοδομητικό και υπεύθυνο ρόλο για τη διατήρηση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην Ερυθρά Θάλασσα, η οποία εξυπηρετεί τα κοινά συμφέροντα της διεθνούς κοινότητας“.
Άρνηση
Η Κίνα αρνήθηκε να συμμετάσχει σε έναν συνασπισμό δυνάμεων υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, με την ονομασία Επιχείρηση Prosperity Guardian, ο οποίος άρχισε να αστυνομεύει την Ερυθρά Θάλασσα τον περασμένο μήνα. Σε ευρύτερο επίπεδο, οι κλιμακούμενες συγκρούσεις μεταξύ των ΗΠΑ και των Χούθι απειλούν τα διπλωματικά συμφέροντα της Κίνας στη Μέση Ανατολή.
Την περασμένη άνοιξη, το Πεκίνο εξέπληξε την Ουάσινγκτον με τη μεσολάβηση για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν, του κύριου στρατιωτικού υποστηρικτή των Χούθι. Η συμφωνία βασίστηκε, εν μέρει, στη δέσμευση του Ιράν προς την Κίνα να διακόψει τις στρατιωτικές προμήθειες προς την πολιτοφυλακή της Υεμένης και να περιορίσει τις επιθέσεις των Χούθι σε σαουδαραβικούς και διεθνείς στόχους.
Το «μπάσιμο» της Κίνας
Αλλά η Τεχεράνη τις τελευταίες εβδομάδες έχει επαινέσει την επιχείρηση των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα και η επίλεκτη στρατιωτική μονάδα του Ιράν, το Σώμα Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, έχει ενσωματώσει προσωπικό στις δυνάμεις της πολιτοφυλακής της Υεμένης, σύμφωνα με Αμερικανούς και Άραβες αξιωματούχους.
Οι συμφωνίες της Κίνας με το Ιράν και τη Σαουδική Αραβία θεωρήθηκαν ως η έναρξη της προσπάθειας του Πεκίνου να ανταγωνιστεί, αν όχι να εκτοπίσει ενδεχομένως, τις ΗΠΑ ως τον κύριο ενδιάμεσο στη Μέση Ανατολή. Το Πεκίνο χρησιμοποίησε επίσης τον τρίμηνο πόλεμο του Ισραήλ με την Χαμάς – και την αμέριστη υποστήριξη της Ουάσινγκτον προς το εβραϊκό κράτος – για να προσπαθήσει να μπει σφήνα ανάμεσα στις ΗΠΑ και τους στενότερους αραβικούς και μουσουλμάνους συμμάχους τους. Αλλά η σύγκρουση στην Ερυθρά Θάλασσα αναδεικνύεται σε απειλή για τη στρατηγική του Πεκίνου.
Ο ρόλος του Ιράν
Ένα βασικό ερώτημα που τέθηκε από νωρίς σχετικά με τη συμφωνία εξομάλυνσης της Κίνας με την Τεχεράνη και το Ριάντ ήταν κατά πόσον το Πεκίνο θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το οικονομικό και διπλωματικό του βάρος για να αναγκάσει ουσιαστικά τις δύο χώρες να συμμορφωθούν με τους όρους της. Ο περιορισμός της στρατιωτικής υποστήριξης του Ιράν προς τους Χούθι θεωρούνταν πάντα ως η μεγαλύτερη δοκιμασία.
Αλλά οι τελευταίοι μήνες δείχνουν ότι το Ιράν είναι πολύ πιο αφοσιωμένο στη διατήρηση των Χούθι ως δύναμης πληρεξουσίων παρά σε οποιεσδήποτε διπλωματικές συμφωνίες έχει συνάψει με την Κίνα. Αξιωματούχοι της Μέσης Ανατολής δήλωσαν ότι ήταν πάντα δύσπιστοι ότι το Ιράν θα ελέγξει αποτελεσματικά τους Χούθι. “Κανείς δεν περίμενε ότι κάτι τέτοιο θα συνέβαινε πραγματικά“, δήλωσε ένας ανώτερος Άραβας αξιωματούχος.
Εγκλωβισμός
Η Κίνα βρίσκεται τώρα κάπως εγκλωβισμένη. Το Πεκίνο, από τη μία πλευρά, χρειάζεται η διώρυγα του Σουέζ και το στενό Μπαμπ ελ Μαντέμπ να παραμείνουν ανοιχτά και θα μπορούσε να επωφεληθεί από την αποκατάσταση της αποτροπής των ΗΠΑ έναντι των Χούθι. Αλλά η Κίνα έχει τοποθετηθεί ως αμφισβητίας των ΗΠΑ στην περιοχή και μέχρι στιγμής έχει αρνηθεί να υποστηρίξει μια επιχείρηση, είτε στρατιωτικά είτε ρητορικά, που εξυπηρετεί τα συμφέροντά της.
Το Πεντάγωνο ανακοίνωσε την Τρίτη ότι έπιασε σκάφος στα ανοικτά των ακτών της Σομαλίας, το οποίο μετέφερε εξαρτήματα βαλλιστικών πυραύλων και πυραύλων κρουζ ιρανικής κατασκευής στους Χούθι. “Αυτή είναι η πρώτη κατάσχεση θανατηφόρων, ιρανικής προμήθειας προηγμένων συμβατικών όπλων στους Χούθι από την έναρξη των επιθέσεων των Χούθι εναντίον εμπορικών πλοίων τον Νοέμβριο του 2023“, ανέφερε το Πεντάγωνο.
Ζητείται κινεζική παρέμβαση
Η κυβέρνηση Μπάιντεν ζήτησε τη συνδρομή της Κίνας για τον περιορισμό της Τεχεράνης και των πληρεξουσίων της μετά το τρομοκρατικό χτύπημα της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου στο νότιο Ισραήλ. Η Χαμάς, όπως και οι Χούθι, εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την Τεχεράνη για τον οπλισμό της. “Η Κίνα έχει προφανώς σχέσεις στην περιοχή“, δήλωσε ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος στους δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Κινέζου υπουργού Εξωτερικών Γουάνγκ Γι στην Ουάσινγκτον τον Οκτώβριο.
“Πιστεύουμε ότι θα πρέπει να χρησιμοποιήσει αυτές τις σχέσεις για να ζητήσει ηρεμία σε όλες τις πλευρές. Και νομίζω ότι ορισμένα από τα σχόλιά τους δημοσίως έχουν επικεντρωθεί σε μια συγκεκριμένη κατεύθυνση“, σημείωσε. Ο Λευκός Οίκος προσπάθησε επίσης να εντάξει το Πεκίνο στον συνασπισμό των χωρών που επιδιώκουν να αποτρέψουν τις επιθέσεις των Χούθι, ενώ οι ΗΠΑ πέρασαν ψήφισμα μέσω του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που καταδίκασε τις ενέργειες των Χούθι, με Κίνα και Ρωσία να απέχουν
