Υστερα από κάποιες αποτυχημένες –όπως αποδείχθηκε– απόπειρες πολιτικής διαβούλευσης επί της νέας συμφωνίας προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου, οι διαπραγματεύσεις επιστρέφουν στον… «φυσικό» τους χώρο: στο Lakhta Center, τα κεντρικά γραφεία της Gazprom, στην οδό Λακτίνσκι Πρόσπεκτ 2 στην Αγία Πετρούπολη, μεταξύ στελεχών της ΔΕΠΑ και του ρωσικού κολοσσού.
Σε τέτοιες διαπραγματεύσεις, το πάνω χέρι έχει συνήθως ο πιο ισχυρός και όποιος έχει σύμμαχο τον χρόνο. Εν προκειμένω η ΔΕΠΑ είναι προφανώς ο μικρότερος εταίρος και επιπλέον επείγεται να κλείσει μια συμφωνία.
Με αβέβαιη την τιμή προμήθειας του αερίου, που αντιπροσωπεύει πάνω από το 50% των συνολικών ποσοτήτων της, δεν είναι εύκολο να κλείσει συμβόλαια με τους πελάτες της για την επόμενη χρονιά και απομένουν μόλις 19 ημέρες για την έναρξή της.
Μέσα σε αυτό το διάστημα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Καθημερινής της Κυριακής, η ΔΕΠΑ θα πρέπει να έχει κλείσει συμφωνία με τον μεγάλο προμηθευτή της και παράλληλα τα συμβόλαια με τους πελάτες της, ηλεκτροπαραγωγούς, επιχειρήσεις και εταιρείες λιανικής.
Μια σχέση δεκαετιών
Ο χρόνος μετράει αντίστροφα και η διοίκηση της ΔΕΠΑ με πλήρη επίγνωση του διακυβεύματος που έχει μπροστά της, προσέρχεται εκ νέου στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τη διοίκηση της Gazprom με στόχο να κλείσει μια όσο το δυνατόν καλύτερη συμφωνία μέσα στην εβδομάδα.
Στα θετικά είναι ότι τις δύο εταιρείες συνδέει μια μακροχρόνια σχέση που χρονολογείται από το 1988, όταν υπεγράφη η πρώτη μεταξύ τους σύμβαση προμήθειας φυσικού αερίου.
Στα χρόνια αυτά η Gazprom αποδείχθηκε αξιόπιστος προμηθευτής και αντίστοιχα η ΔΕΠΑ αξιόπιστος πελάτης, κάτι που αναγνωρίζεται από αμφότερες τις πλευρές και από την εγχώρια ενεργειακή αγορά.
Αλλωστε δεν είναι η πρώτη φορά που τίθεται θέμα επαναδιαπραγμάτευσης της μεταξύ τους σύμβασης, δικαίωμα που το προβλέπει το νομικό της πλαίσιο για τις περιπτώσεις που οι συνθήκες στην αγορά διαφοροποιούνται σημαντικά.
Η παλαιότερη επαναδιαπραγμάτευση του 2019
Μέσα από μια τέτοια επαναδιαπραγμάτευση την οποία ζήτησε η ΔΕΠΑ το 2019 άλλαξε η φόρμουλα τιμολόγησης του αερίου για τα έτη 2020 και 2021 και από σύνδεση της τιμής του σε ποσοστό 100% με την τιμή του αργού (oil indexed) συνδέθηκε σε ποσοστό 60% με το αργό και 40% με τις τιμές ολλανδικής πλατφόρμας συναλλαγών TTF, oι οποίες είχαν διαμορφωθεί την περίοδο εκείνη σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Σήμερα οι τιμές ΤΤF έχουν αυξηθεί πάνω από 500% από την αρχή του έτους και η Gazprom αξιοποιώντας τη συγκυρία, υπέβαλε στις 20 Αυγούστου αίτημα στη ΔΕΠΑ για τιμολόγιο από 1/1/2022 συνδεδεμένο 100% με τη χρηματιστηριακή τιμή.
Το αίτημα αναπροσαρμογής της φόρμουλας τιμολόγησης με μεγαλύτερη συμμετοχή των τιμών TTF θεωρήθηκε εύλογο από την ελληνική πλευρά, όπως φάνηκε και από τις δηλώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην κοινή συνέντευξη Τύπου, όχι όμως και το ποσοστό αυτής της συμμετοχής.
«Είναι σημαντικό οι όροι του επόμενου συμβολαίου προμήθειας φυσικού αερίου, λαμβάνοντας υπόψη και την ευμεταβλητότητα της αγοράς, να μην αποκλίνουν σημαντικά από την υφιστάμενη συμφωνία», είπε ο πρωθυπουργός.
Το σκληρό παζάρι
Οι Ρώσοι, γνωρίζοντας πολύ καλά από διαπραγματεύσεις, αφού προμηθεύουν με αέριο ολόκληρη την Ευρώπη πολλές δεκαετίες τώρα, προφανώς και προσήλθαν στο τραπέζι με ένα μαξιμαλιστικό αίτημα για να πετύχουν μέσα από αμοιβαίες υποχωρήσεις το καλύτερο δυνατό γι’ αυτούς αποτέλεσμα.
Η διαφορά τιμολόγησης του αερίου που παραδίδει στη ΔΕΠΑ με συντελεστή 100% TTF (σε σημερινές πάντα τιμές) έναντι 100% αργού ανέρχεται σε περίπου 650 εκατ. ευρώ.
Αυτό σημαίνει ότι εάν η Gazprom δεν υπέβαλε καθόλου αίτημα επαναδιαπραγμάτευσης, θα έπρεπε από 1/1/2022 να τιμολογεί τη ΔΕΠΑ με φόρμουλα 100% αργού, καταγράφοντας μέσα σε ένα χρόνο απώλειες εσόδων 650 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα, τιμολόγηση 100% με TTF για τη ΔΕΠΑ σημαίνει πρόσθετο κόστος 650 εκατ. ευρώ για το 2022.
Ο πρώτος γύρος διαπραγματεύσεων
Στον πρώτο γύρο διαπραγματεύσεων που έλαβε χώρα πριν από τις πολιτικές παρεμβάσεις, η Gazprom φέρεται να αποδέχθηκε περιορισμό του δείκτη TTF στο 80%, ανοίγοντας ταυτόχρονα όμως ζήτημα μείωσης ποσοτήτων και επιμήκυνσης της σύμβασης, όπως και μια σειρά άλλων τεχνικών ζητημάτων που η ΔΕΠΑ αξιολόγησε ως ιδιαίτερα δυσμενή.
Οι νέες διαπραγματεύσεις ξεκινούν με την πρόταση 80% TTF – 20% αργό στο τραπέζι.
Ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ Κώστας Ξιφαράς θα επιδιώξει το κλείσιμο συμφωνίας που θα διασφαλίζει το βασικό ζητούμενο που έθεσε η ελληνική πλευρά σε πολιτικό επίπεδο.
Ενα συμβόλαιο που θα λαμβάνει υπόψη τις τιμές της αγοράς, αλλά δεν θα αποκλίνει σημαντικά από το υφιστάμενο.
Η απόκλιση των τιμών ωστόσο είναι μεγάλη για να γεφυρωθεί, χωρίς άλλες υποχωρήσεις. Με φόρμουλα 100% τιμή αργού, το φυσικό αέριο θα πρέπει να τιμολογείται στα 23 ευρώ η μεγαβατώρα και με 100% TTF στα 100 ευρώ η μεγαβατώρα.
