Προειδοποίηση ότι οι πλήρεις επιπτώσεις από την αύξηση των επιτοκίων δεν έχουν αποτυπωθεί ακόμα στην πραγματική οικονομία, απευθύνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με την έκθεση Financial Stability Review.
- Οι ισολογισμοί των τραπεζών της ευρωζώνης δείχνουν «πρώιμα σημάδια άγχους» μετά την αύξηση των αθετήσεων δανείων και τις καθυστερημένες αποπληρωμές από τα ιστορικά χαμηλά, προειδοποιεί επίσης η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Το υψηλότερο κόστος δανεισμού και εξυπηρέτησης χρεών θα δοκιμάσει την ανθεκτικότητα των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων και των κυβερνήσεων, τονίζεται στην έκθεση.
Όπως μετέδωσαν οι Financial Times, οι αξιωματούχοι της τράπεζας προέτρεψαν τους δανειστές να αυξήσουν τις προβλέψεις για την κάλυψη των αυξανόμενων ζημιών από δάνεια και προέβλεψαν ότι τα κέρδη τους θα πληγούν από τη μείωση του όγκου δανεισμού και το αυξημένο κόστος χρηματοδότησης.
Η αύξηση των επιτοκίων
Υπενθυμίζεται ότι η ΕΚΤ αύξησε τα επιτόκια κατά 4,5 ποσοστιαίες μονάδες άνευ προηγουμένου το περασμένο έτος.
«Μια μεγαλύτερη περίοδος υψηλών επιτοκίων είναι πιθανό να οδηγήσει σε υψηλότερες προβλέψεις, οι οποίες με τη σειρά τους θα επιβραδύνουν την κερδοφορία πιο κάτω», δήλωσε η κεντρική τράπεζα κατά τη διετή ανασκόπηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.
Την ίδια στιγμή η ΕΚΤ δηλώνει ότι το τραπεζικό σύστημα βρίσκεται σε «καλή θέση» για να αντιμετωπίσει την επιδείνωση της ποιότητας του ενεργητικού λόγω των επιπέδων «ισχυρού κεφαλαίου και ρευστότητας» και της αυξανόμενης κερδοφορίας του, η οποία πρόσφατα έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο για περισσότερο από μια δεκαετία.
Το σύστημα παρέμεινε ανθεκτικό κατά τη διάρκεια της αναταραχής στον τομέα νωρίτερα φέτος, όταν αρκετοί δανειστές των ΗΠΑ και της Ελβετίας, συμπεριλαμβανομένων των Silicon Valley Bank και Credit Suisse, κατέρρευσαν ή χρειάστηκε να διασωθούν, σημειώνουν οι FT.
“Οι κίνδυνοι παραμένουν αυξημένοι”
Ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Λουίς ντε Γκίντος είπε ότι ενώ «οι κίνδυνοι για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα μπορεί να φαίνονται λιγότερο σοβαροί, παραμένουν ωστόσο αυξημένοι», επισημαίνοντας τον αντίκτυπο της ασθενέστερης οικονομικής ανάπτυξης, των αυστηρότερων συνθηκών χρηματοδότησης, των αυξανόμενων αθετήσεων δανείων και της ύφεσης στις αγορές ακινήτων.
Προειδοποίησε επίσης ότι «μια κλιμάκωση της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή θα μπορούσε να προκαλέσει απότομη αύξηση της αποστροφής κινδύνου στις χρηματοπιστωτικές αγορές, διαταράσσοντας τις αγορές ενέργειας, υπονομεύοντας την εμπιστοσύνη, επιβραδύνοντας την ανάπτυξη και ωθώντας τον πληθωρισμό σε άνοδο».
Οι “ανάποδοι άνεμοι”
Η ΕΚΤ σκιαγράφησε τρεις κύριους «ανάποδους ανέμους» για την κερδοφορία των τραπεζών:
- αυξημένο κόστος χρηματοδότησης καθώς μετακυλίονται τα υψηλότερα επιτόκια στους καταθέτες.
- αύξηση των αθετήσεων δανείων καθώς η οικονομία αποδυναμώνεται και το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους αυξάνεται
- και «σηµαντική πτώση του όγκου χορηγήσεων».
«Τα επιτόκια αθέτησης τόσο των εταιρικών όσο και των ανοιγμάτων λιανικής έχουν αρχίσει να αυξάνονται και το μερίδιο των δανείων που λήγουν λιγότερο από 90 ημέρες αλλά εξακολουθούν να αποδίδουν έχει επίσης αυξηθεί και το ποσοστό τους βρίσκεται πάνω από τα ιστορικά χαμηλά επίπεδα που παρατηρήθηκαν το 2022», ανέφερε.
Οι επιπτώσεις
Προειδοποίησε ότι αυτή η τάση είναι πιθανό να «μεταφραστεί» σε αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΝPLs) που συνήθως ακολουθεί μια αύξηση των καθυστερήσεων πληρωμών με καθυστέρηση μερικών τριμήνων. Το επίπεδο των NPLs στον τραπεζικό τομέα της ευρωζώνης μειώνεται σταθερά σε σχεδόν 2 τοις εκατό των συνολικών δανείων, από το ανώτατο 7,5 τοις εκατό στο αποκορύφωμα της κρίσης χρέους της περιοχής πριν από μια δεκαετία.
Η πρόσφατη ύφεση στις ευρωπαϊκές αγορές ακινήτων οδήγησε σε αύξηση των NPLs τόσο σε δάνεια σε εταιρείες εμπορικών ακινήτων όσο και σε στεγαστικά δάνεια κατοικιών, αν και από χαμηλά επίπεδα, ανέφερε η ΕΚΤ. Μετά από μια μακρά περίοδο πτώσης, σημειώθηκαν καθαρές εισροές περίπου 2,5 δισ. ευρώ μεταξύ των δανείων για εμπορικά ακίνητα και 1 δισ. ευρώ για καταναλωτικά δάνεια το δεύτερο τρίμηνο.
Kαι στο τέλος προειδοποίησε: «Οι χώρες με κυρίως μεταβλητά επιτόκια θα είναι πιθανό να δουν μια πιο έντονη υποβάθμιση της ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων τους στο μέλλον, εάν η αγορά εργασίας αποδυναμωθεί σημαντικά, επιβαρύνοντας τα νοικοκυριά λόγω του αυξανόμενου κόστους εξυπηρέτησης των στεγαστικών δανείων και του υψηλότερου κόστους της ζωής».
