Είτε ως στροφή σε ρητορική εσωτερικής – και πολιτικής – κατανάλωσης, είτε ως επιστροφή στην οικονομική και νομισματική ανορθοδοξία, ο Ταγίπ Ερντογάν τα καταφέρνει και βάζει ξανά την τουρκική λίρα στο απόσπασμα.
O τούρκος πρόεδρος μετά τις θυελλώδεις καρατομήσεις του οικονομικού επιτελείου του – στις οποίες συμπεριέλαβε και τον γαμπρό του – και μετά από μια σύντομη ανακωχή με τις αγορές επαναφέρει το προσφιλές του δόγμα του φθηνού χρήματος, ζητά μείωση των επιτοκίων από την κεντρική τράπεζα και στέλνει την λίρα σε ακαριαία βουτά, πάνω από 1%, έναντι του δολαρίου.
Σε χθεσινή του ομιλία ο Ερντογάν δήλωσε ότι ο ίδιος παραμένει αντίθετος στην πολιτική των υψηλών επιτοκίων, «είτε αυτοί ακούνε, είτε όχι» όπως χαρακτηριστικά είπε αναφερόμενος στην ηγεσία της κεντρικής τράπεζας.
«Τα επιτόκια συσχετίζονται άμεσα με τον πληθωρισμό και είναι σημαντικό να μειωθούν για να μειωθεί ο πληθωρισμός», πρόσθεσε: «Χρειάζομαι επενδύσεις, χρειάζομαι απασχόληση, χρειάζομαι παραγωγή, χρειάζομαι εξαγωγές. Αν δεν έχω αυτά τα τέσσερα πράγματα, τότε δεν υπάρχει τίποτα».
Αμέσως μετά τις δηλώσεις Ερντογάν η λίρα έχασε 1,1% της αξίας της και έφτασε στις 7,45 έναντι του δολαρίου.
Επιστροφή στην οικονομική “ανορθοδοξία” ή πολιτικό παιχνίδι;
Σε πρώτο χρόνο, το μήνυμα αυτό του Ταγίπ Ερντογάν δεν μοιάζει απλώς αντιφατικό, μοιάζει αυτοκτονικό. Η λίρα είχε φθάσει στο χείλος της ολικής κατάρρευσης και τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας είχαν σχεδόν εξανεμιστεί όταν ο τούρκος πρόεδρος αναγκάστηκε να αλλάξει υπουργό Οικονομικών και κεντρικό τραπεζίτη και να επιτρέψει την διπλή, και γενναία αύξηση των επιτοκίων προκειμένου να διασωθεί το νόμισμα.
Ο νέος διοικητής της κεντρικής τράπεζας Νατζί Αγκμπντάλ, έχει αυξήσει το τελευταίο δίμηνο το επιτόκιο αναφοράς κατά 6,75% μονάδες βάσης ανεβάζοντάς το στο 17% και καταφέροντας να σταθεροποιήσει σχετικά την ισοτιμία της λίρας.
Τώρα όμως ο Ταγίπ Ερντογάν φαίνεται να δικαιώνει τις ανησυχίες των επενδυτών και επαναφέρει σε πρώτο πλάνο την υπερχαλαρή νομισματική πολιτική.
Η πτώση της δημοτικότητας Ερντογάν
Σε δεύτερη ανάγνωση, ωστόσο, οι αναλυτές βλέπουν πίσω από την χθεσινή έκρηξη Ερντογάν την κατακόρυφη πτώση των ποσοστών δημοτικότητας του τούρκου προέδρου λόγω της βαθιάς οικονομικής και κοινωνικής κρίσης.
Ο πληθωρισμός εξακολουθεί να καλπάζει στο 18%, το κόστος των υπηρεσιών έχει ανατιμηθεί κατά 30% μέσα σε έναν χρόνο και των τροφίμων κατά 21%, ο βασικός μισθός είναι μόλις 245 ευρώ και σύμφωνα με τους New York Times το 25% των πολιτών – ένας στους τέσσερις τούρκους – αδυνατεί να ανταποκριθεί οικονομικά στις βασικές του ανάγκες.
Μπροστά σ’ αυτή την πραγματικότητα ο Ταγίπ Ερντογάν χρειάζεται μεν φθηνό χρήμα για να στηρίξει μια εξαγωγική ανάκαμψη, χρειάζεται όμως και εσωτερικούς εχθρούς για να τους επιρρίψει τις ευθύνες. Και με αυτό το δεδομένο αρκετοί αναλυτές θεωρούν ότι η νέα δημόσια τοποθέτησή του υπέρ των χαμηλών επιτοκίων και κατά της κεντρικής τράπεζας μπορεί απλώς να είναι ένα παιχνίδι πολιτικής τακτικής για το εσωτερικό του ακροατήριο και τους δυσαρεστημένους τούρκους ψηφοφόρους.
Ακόμη κι έτσι όμως, οι αγορές δεν συνηθίζουν να συγκινούνται από εσωτερικά πολιτικά παιχνίδια και δημοσκοπικά δράματα. Και ως εκ τούτου, το πρώτο θύμα είναι και πάλι η τουρκική λίρα.
