Η επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) Κρισταλίνα Γκερογκίεβα προειδοποίησε λέγοντας ότι ο μόνος τρόπος για να τονωθεί η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη τον επόμενο αιώνα είναι η αντιμετώπιση της αυξανόμενης ανισότητας. Έτσι θα μπορούσε να ανέβει 9 φορές πιο πάνω το βιοτικό επίπεδο.
Στην ομιλία της στο King’s College του Cambridge, υποστήριξε ότι ο κόσμος είναι σε ένα σημείο καμπής. Και έκανε μια σύγκριση με τη Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του 1930, όταν ο κορυφαίος Βρετανός οικονομολόγος John Maynard Keynes έγραψε το θεμελιώδες δοκίμιό του: Economic Possibilities for Our Grandchildren.
Οι ηγέτες προ των ευθυνών τους
Η Κρισταλίνα Γκερογκίεβα θέτει τους ηγέτες των χωρών προ των ευθυνών τους απέναντι στις μελλοντικές γενιές. Και τους καλεί να οικοδομήσουν μια οικονομία που θα αντιμετωπίζει την κλιματική αλλαγή, θα αναπτύσσει υπεύθυνα την τεχνολογία AI (τεχνητή νοημοσύνη) και θα μειώνει τα αυξημένα επίπεδα ανισότητας.
- «Έχουμε υποχρέωση να διορθώσουμε αυτό που έχει γίνει ως το πιο σοβαρό λάθος τα τελευταία 100 χρόνια – τη διατήρηση της υψηλής οικονομικής ανισότητας. Έρευνα του ΔΝΤ δείχνει ότι η χαμηλότερη εισοδηματική ανισότητα μπορεί να συσχετιστεί με υψηλότερη και πιο διαρκή ανάπτυξη», όπως εξήγησε η επικεφαλής του ΔΝΤ.
- «Απλώς δεν μπορούμε να φτάσουμε στο ”σενάριο υψηλών φιλοδοξιών” για ανάπτυξη αν δεν προωθήσουμε μια δικαιότερη παγκόσμια οικονομία», σημείωσε.
«Ο Κέυνς είχε δίκιο»
Η επικεφαλής του ΔΝΤ είπε ότι ο Κέυνς είχε δίκιο που προέβλεψε ότι τα κέρδη της τεχνολογίας θα μπορούσαν να επιφέρουν οκταπλάσια αύξηση του βιοτικού επιπέδου σε 100 χρόνια. Αλλά ο θεμελιωτής της σύγχρονης οικονομίας ήταν πολύ αισιόδοξος για το πώς θα μοιραστούν τα οφέλη της ανάπτυξης.
Ο Κέυνς, ο οποίος ήταν συνεργάτης και ακαδημαϊκός στο King’s College και έπαιξε βασικό ρόλο στη δημιουργία του ΔΝΤ μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, προέβλεψε ότι τα κέρδη της τεχνολογίας, αυξάνοντας την παραγωγικότητα, θα επέτρεπαν περισσότερο ελεύθερο χρόνο με 15ωρη εργάσιμη εβδομάδα.
Ωστόσο, η Γκεοργκίεβα είπε ότι τα έσοδα από την ανάπτυξη συγκεντρώθηκαν σε πολύ σε συγκεκριμένες ομάδες και σε πλούσιες χώρες. «Ο Κέυνς ήταν επίσης πολύ αισιόδοξος για το πώς θα μοιραστούν τα οφέλη της ανάπτυξης. Η οικονομική ανισότητα παραμένει πολύ υψηλή, εντός και μεταξύ των χωρών», σημείωσε η ίδια.
Τα σενάρια « χαμηλών και υψηλών φιλοδοξιών»
Καθορίζοντας δύο πιθανά σενάρια για τα επόμενα 100 χρόνια, που αναπτύχθηκαν από το προσωπικό του ΔΝΤ, η Γκεοργκίεβα είπε ότι ο κόσμος θα μπορούσε να περιμένει:
- είτε μια πορεία «χαμηλών φιλοδοξιών» με παγκόσμιο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν περίπου τρεις φορές μεγαλύτερο και βιοτικό επίπεδο δύο φορές υψηλότερο από σήμερα.
- είτε ένα σενάριο «υψηλών φιλοδοξιών» που βασίζεται στην οικοδόμηση μιας πιο βιώσιμης και δίκαιης παγκόσμιας οικονομίας θα μπορούσε να έχει παγκόσμιο ΑΕΠ 13 φορές μεγαλύτερο μετά από έναν αιώνα, με το βιοτικό επίπεδο περίπου εννέα φορές υψηλότερο.
Η Γκερογκίεβα, που επιδιώκει μια δεύτερη πενταετή θητεία ως διευθύνων σύμβουλος του ΔΝΤ, αφού ορίστηκε από μια σειρά ευρωπαϊκών χωρών για να ηγηθεί του ιδρύματος, είπε ότι αυτό θα βασιστεί στο ότι ο κόσμος θα επιδιώξει ένα «διαφορετικό είδος ανάπτυξης» στο μέλλον.
Καλώντας τις κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο να εστιάσουν την προσοχή τους σε τρεις βασικούς τομείς προτεραιότητας, τόνισε ότι είναι ζωτικής σημασίας να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή ως έκτακτη ανάγκη, να επενδύσουν σε νέες τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη και να επενδύσουν στους ανθρώπους μέσω της αντιμετώπισης της ανισότητας.
«Μακροπρόθεσμα, είμαστε όλοι νεκροί»
«Αναγνωρίζουμε επίσης την ανάγκη να τεθεί σε εφαρμογή μια καλύτερη μέτρηση του πλούτου που υπερβαίνει το παραδοσιακό ΑΕΠ, με αξίες όχι μόνο του παραγόμενου κεφαλαίου, αλλά και της φύσης, των ανθρώπων και του ιστού των κοινωνιών», όπως είπε η Γκεοργκίεβα.
Υπογραμμίζοντας το αξίωμα του Keynes ότι «μακροπρόθεσμα, είμαστε όλοι νεκροί» στην ομιλία της, εξήγησε ότι ο οικονομολόγος εννοούσε τη φράση ως έκκληση για δράση. «Εννοούσε το εξής: αντί να περιμένουν τις δυνάμεις της αγοράς να διορθώσουν τα πράγματα μακροπρόθεσμα, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να προσπαθήσουν να επιλύσουν τα προβλήματα βραχυπρόθεσμα», όπως ανέφερε.
«Και είναι ένα κάλεσμα στο οποίο είμαι αποφασισμένη να ανταποκριθώ – να διαδραματίσω τον ρόλο μου για το καλύτερο μέλλον των εγγονιών μου. Γιατί, όπως το έθεσε ο Κέυνς το 1942: «Μακροπρόθεσμα σχεδόν τα πάντα είναι δυνατά».
