Το φθινόπωρο του 2022, ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν βρισκόταν σε δύσκολη θέση. Περιμένοντας να έχει ήδη κατακτήσει την Ουκρανία, οι δυνάμεις του, αντίθετα, εκδιώχθηκαν από τεράστιες εκτάσεις της χώρας.
Χλευασμός
“Απλώς δεν είχαν τα όπλα που χρειάζονταν. Δεν είχαν προετοιμάσει τους στρατιώτες. Δεν είχαν προετοιμάσει τις αμυντικές θέσεις τους“, εκτίμησε ο ερευνητής άμυνας του Ινστιτούτου RAND, Μπρους Μπένετ. Απομονωμένος από το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου λόγω των κυρώσεων, ο Πούτιν στράφηκε σε άλλα κράτη παρίες όπως το Ιράν και η Βόρεια Κορέα για πυρομαχικά, κινήσεις που στις ΗΠΑ αντιμετωπίστηκαν με χλευασμό και απόρριψη.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν αστειεύτηκε ότι οι συνεργασίες αυτές έμοιαζαν με “τη σκηνή στο μπαρ του Πολέμου των Άστρων“, ενώ ο τότε Α/ΓΕΕΘΑ των ΗΠΑ, στρατηγός Μαρκ Μάιλι είχε εκτιμήσει ότι “τίποτα από την Πιονγκγιάνγκ δεν θα αλλάξει το παιχνίδι στην Ουκρανία” και ο νυν υπουργός Άμυνας της Βρετανίας, Γκραντ Σαπς ισχυρίστηκε ότι ο Πούτιν πήγε “με το καπέλο στο χέρι” στη Βόρεια Κορέα.
Ωστόσο, σήμερα η εικόνα είναι διαφορετική: την ώρα που η Δύση δυσκολεύεται να στείλει όπλα και πυρομαχικά στην Ουκρανία, ο αντίκτυπος της προμήθειας πυρομαχικών της Πιονγκγιάνγκ -μαζί με τους βομβαρδισμούς των ιρανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών Sahed- είναι πιθανό να δίνει στη Ρωσία ένα σαφές πλεονέκτημα στην Ουκρανία, ενω η συνεργασία αυτή της Μοσχας με την Τεχεράνη και την Πιονγκγιάνγκ έχει επιπτώσεις και στην παγκόσμια τάξη πραγμάτων.
Σοβαρά αποτελέσματα
Μπορεί ο άξονας Ρωσίας-Ιράν-Βόρειας Κορέας να μοιάζει εύθραυστος, αλλά προς το παρόν δείχνει να παράγει σοβαρά και πραγματικά αποτελέσματα. Καθώς η εισβολή της Ρωσίας καθυστέρησε στα μέσα του 2022, ο Πούτιν είχε ήδη ξεκινήσει τις προπαρασκευαστικές συνομιλίες για την προμήθεια μη επανδρωμένων αεροσκαφών Shahed από το Ιράν. Από τότε η Ρωσία έχει εκτοξεύσει χιλιάδες από αυτά σε όλη την Ουκρανία.
Δεδομένου ότι ούτε η Ρωσία ούτε η Βόρεια Κορέα έχουν παραδεχτεί τη μεταφορά όπλων, δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζει κάποιος πόσο σημαντική είναι η συμβολή της στην ευρύτερη προμήθεια πυρομαχικών της Ρωσίας. Ωστόσο, οι ειδικοί εκτιμούν ότι ο όγκος όπλων και πυρομαχικών “που έχει περάσει είναι τεράστιος. Είναι σημαντικός“. Μάλιστα, η Νότια Κορέα λέει ότι έχει παρατηρήσει τη Βόρεια Κορέα να στέλνει περίπου 6.700 εμπορευματοκιβώτια στη Ρωσία.
Αυτά ενδεχομένως περιέχουν περίπου τρία εκατομμύρια βλήματα πυροβολικού των 152 χιλιοστών ή μισό εκατομμύριο βλήματα των 122 χιλιοστών. Κατά τους αναλυτές, αυτό αποτελεί μια “σημαντική συμβολή” στις πολεμικές προσπάθειες της Ρωσίας, ακόμη και αν συνυπολογίσει την πιθανότητα ότι πολλά από τα βλήματα -που πιθανότατα προέρχονται από αποθέματα της σοβιετικής εποχής- μπορεί να είναι άχρηστα. Και τα εργοστάσια της Βόρειας Κορέας εργάζονται τώρα όλο το εικοσιτετράωρο για να παράξουν όπλα και βλήματα.
“Συνέχιση του παιχνιδιού”
Ερωτηθείς εάν αυτές οι προμήθειες ήταν μια “αλλαγή παιχνιδιού” για τη Ρωσία, ο Τζον Χερμπστ, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Ουκρανία, το έθεσε ευθέως: είναι μια “συνέχιση του παιχνιδιού“, δήλωσε στο Ατλαντικό Συμβούλιο. Δεδομένης της απελπιστικής έλλειψης πυρομαχικών στην Ουκρανία, αυτό μπορεί να είναι το μόνο που χρειάζεται ο Πούτιν.Πέρυσι, η Ρωσία εκτιμήθηκε ότι κατανάλωνε 30.000 βλήματα την ημέρα στην Ουκρανία – περίπου όσα μπορούσαν να παράγουν οι ΗΠΑ σε ένα μήνα εκείνη την εποχή.
Από τότε οι ΗΠΑ έχουν αυξήσει την παραγωγή, αλλά οι αναλυτές εκτιμούν ότι θα περάσουν χρόνια για να φθάσουν οπουδήποτε κοντά σε αυτό που παρέχει η Βόρεια Κορέα στη Ρωσία. Υποστηρίζουν, δε, ότι η ικανότητα της Ρωσίας να συνεχίζει να βάλλει πυροβολικό, να εκτοξεύει ρουκέτες σε ουκρανικές θέσεις μαζικά και για μεγάλο χρονικό διάστημα, πολύ πιθανόν να οφείλεται στις εισαγωγές όπλων και βλημάτων από τους Βορειοκορεάτες.
Παρά την κριτική των συμμάχων του, ο Πούτιν δείχνει ελάχιστα σημάδια ότι τον ενοχλεί. Για να συνεργαστεί με τη Βόρεια Κορέα, ο Πούτιν έχει παραβιάσει τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, τα οποία ο ίδιος έχει υπογράψει. Και, όπως σημειωνούν ειδικοί, η σκέψη του Πούτιν είναι απλή: “αν η Ρωσία δεν κατάφερε να επιτύχει στην Ουκρανία, δηλαδή εκδιωχθεί από την Ουκρανία, θα επιβιώσει πολιτικά ο Πούτιν; Η απάντηση είναι μάλλον όχι. Οπότε ο Πούτιν είναι απελπισμένος“.
Οφέλη για την Βόρεια Κορέα
Με κίνητρο την αυτοσυντήρηση, ο Πούτιν δεν έχει κανένα λόγο να ενοχλείται από τις κοροϊδίες των συμμάχων της Ουκρανίας. Όμως, το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για τον Κιμ Γιονγκ Ουν, το καθεστώς του οποίου δείχνει σημάδια ότι κερδίζει πολλά από τη συνεργασία. Οι όροι της συναλλαγής είναι άγνωστοι, αλλά ειδικοί περιγράφουν διάφορους τρόπους με τους οποίους η Βόρεια Κορέα θα μπορούσε να επωφεληθεί: ο ένας είναι τα μετρητά, καθώς λόγω των διεθνών κυρώσεων, η Βόρεια Κορέα είναι υποχρεωμένη να διατηρεί μεγάλο μέρος των χρημάτων της στο εξωτερικό.
Δυτικοί αξιωματούχοι των μυστικών υπηρεσιών δήλωσαν πρόσφατα ότι η Ρωσία έχει ξεπαγώσει περιουσιακά στοιχεία εκατομμυρίων δολαρίων της Βόρειας Κορέας σε μια πιθανή ανταλλαγή για προμήθειες πυρομαχικών. Ένας άλλος τομέας κέρδους είναι ο τεχνολογικός: θα μπορούσε να είναι εξελιγμένες μεταφορές τεχνολογίας για συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου, συστήματα αεράμυνας και βαλλιστικούς πυραύλους. Και, φυσικά, ο Κιμ έχει την ευκαιρία βα δει πώς αποδίδουν οι εγχώριοι βαλλιστικοί πύραυλοί του στο πεδίο της μάχης.
Η Νότια Κορέα έχει κατηγορήσει τον βόρειο γείτονά της ότι χρησιμοποιεί την Ουκρανία ως πεδίο δοκιμών για τους πυραύλους της που διαθέτουν πυρηνικές ικανότητες. Εν τω μεταξύ, η Ρωσία έχει ήδη εμφανιστεί να ενισχύει τη Βόρεια Κορέα στη διεθνή σκηνή, όπως τον Σεπτέμβριο, όταν ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, πρότεινε ότι οι κυρώσεις του ΟΗΕ κατά της χώρας ήταν ξεπερασμένες. Λειτουργώντας με αυτόν τον τρόπο “ενθαρρύνει πραγματικά τη Βόρεια Κορέα, το Ιράν και κάθε άλλο αυταρχικό κράτος“, σημειώνουν δυτικοί διπλωμάτες.
Αλλαγή τοπίου
Είναι απίθανο οι δεσμοί μεταξύ της Μόσχας και της Πιονγκγιάνγκ να είναι βαθιοί, καθώς έχουν ελάχιστη βάση στην κοινή ιδεολογία, εκτιμούν, προσθέτοντας ότι προμηθεύοντας όπλα στη Ρωσία, το καθεστώς του Κιμ Γιονγκ Ουν είναι απίθανο να καθοδηγείται από αντιπάθεια για την Ουκρανία, αλλά από… αγάπη για τα ρωσικά χρήματα και τα ρωσικά σιτηρά. Όμως, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι συμφωνίες της Ρωσίας με το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα έχουν αλλάξει την παγκόσμια εικόνα.
Σημάδια αυτού του γεγονότος έχουν ήδη εμφανιστεί – τον Ιανουάριο, η Ρωσία και το Ιράν ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να υπογράψουν μια εκτεταμένη συνθήκη. Διπλωματικός αναλυτής σημείωσε χαρακτηριστικά ότι “πριν από δύο χρόνια, ο κόσμος θα έλεγε, ‘καλά, η Ρωσία έχει κάποια δύναμη, αλλά όχι μεγάλη υπόθεση. Το Ιράν είναι μια ενόχληση, αλλά δεν είναι μεγάλη υπόθεση. Η Βόρεια Κορέα είναι ενοχλητική, ανησυχούμε για τα πυρηνικά της, αλλά δεν είναι μεγάλη υπόθεση“. Όμως τώρα “και οι τρεις χώρες φαίνονται πιο ισχυρές, πιο απειλητικές. Και έτσι έχει αλλάξει το τοπίο“.
