Του Κώστα Μποτόπουλου
Η σχέση μεταξύ οικονομίας και πολιτικής είναι γνωστή και δεδομένη -αποτελεί εξάλλου το λόγο ύπαρξης της παρούσας στήλης. Λίγο διαφορετική, πιο σπάνια, κι ακόμα πιο ενδιαφέρουσα, είναι η πολιτικοποίηση της σχετικής συζήτησης από τους θεωρούμενους ως “τεχνοκράτες” της οικονομίας. Τη βδομάδα που κλείνει είχαμε τρία τέτοια δείγματα.
Έκκληση της ΕΚΤ για πρόοδο σε τρία πεδία
Η παρουσίαση της ετήσιας έκθεσης της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας από την επικεφαλής της ενώπιον του Ευρωπαικού Κοινοβουλίου δεν εξαντλήθηκε φέτος σε αριθμούς και διαπιστώσεις. Ξεκίνησε από την περιγραφή της κατάστασης -την οικονομική στασιμότητα της Ευρωζώνης κατά το 2023, την κάμψη της βιομηχανικής δραστηριότητας που επεκτάθηκε στον τομέα των υπηρεσιών, την αντίσταση της απασχόλησης, τη σταδιακή ανάκαμψη από την αρχή του 2024, την προσδοκία επιστροφής στην “κανονικότητα” (πληθωρισμός στα επίπεδα του 2%) “εγκαίρως”- για να καταλήξει σε έκκληση για πρόοδο σε τρία πεδία που ξεπερνούν κατά πολύ την υπό τεχνική έννοια “οικονομική διακυβέρνηση”:
- απεξάρτηση και αυτονόμηση της Ευρωπαικής Ένωσης στους τομείς της ενέργειας και της ασφάλειας
- αύξηση και επιτάχυνση των κοινών επενδυτικών σχεδίων (μόνο για τους περιβαλλοντικούς και κλιματικούς στόχους υπολογίζεται ότι απαιτούνται 620 δισεκατομμύρια κατ’ έτος και άλλα 125 για την ψηφιακή αναβάθμιση)
- βαθύτερη ενοποίηση (integration) της Ενιαίας Αγοράς, της Τραπεζικής Ένωσης (με συγκρότηση επιτέλους του Κοινού Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων), της ασθαίνουσας Ένωσης Κεφαλαιαγορών.
Οι ευρωβουλευτές που περίμεναν να ακούσουν μόνο πότε θα πέσουν τα επιτόκια βρήκαν τον (πολιτικό) δάσκαλό τους.
Ντράγκι: η Ευρωπαική Ένωση χρειάζεται “θωράκιση”
Επίσης ουσιωδώς πολιτική -ίσως γιατί κι αυτός πέρασε από την πολιτική- υπήρξε η παρέμβαση στην άτυπη από κοινού συνεδρίαση Eurogroup και Ecofin του πρώην προέδρου της ΕΚΤ, πρώην Πρωθυπουργού της Ιταλίας και προοριζόμενου για επιτελική ευρωπαική θέση Μάριο Ντράγκι.
Ο κόσμος, είπε, άλλαξε ανεπιστρεπτί μετά τις απανωτές κρίσεις και τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Ευρωπαική Ένωση χρειάζεται “θωράκιση” (ακόμα ισχυρότερη έννοια από την “ενοποίηση”) στρατιωτική και οικονομική. Και μάλιστα σε αμφότερες τις δομικές πτυχές της οικονομίας: ανταγωνιστικότητα και επενδύσεις. Είναι παρήγορο, κι επίσης αποκαλυπτικό του κλίματος της εποχής, ότι με αυτές τις τολμηρές θέσεις συμφώνησε η πλειοψηφία των Υπουργών Οικονομικών, ανεξαρτήτως πολιτικής τοποθέτησης (συμπεριλαμβανομένου του Έλληνα Υπουργού).
Οι πολιτικές ανησυχίες των “τεχνοκρατών” της ΕΕ
Λαγκάρντ, Ντράγκι, αλλά και αξιωματούχοι της Bundesbank, της πιο βαριά “τεχνοκρατικής” κεντρικής τράπεζας του κόσμου, δεν παρέλειψαν, τις ίδιες μέρες, να εκφράσουν ανοιχτά τις “ανησυχίες” τους για την επερχόμενη άνοδο πολιτικών τύπου Τραμπ, Λεπέν, AfD στη Γερμανία και γενικά των λαικιστικών και εθνικιστικών δυνάμεων στις επόμενες μεγάλες εκλογικές αναμετρήσεις, αρχίζοντας από τις ευρωεκλογές.
Υπεραπλουστεύσεις και τερατολογήματα, είναι σα να λένε, ξενοφοβία, ρατσισμός, αντιευρωπαισμός, δηλητηριάζουν όχι μόνο το πολιτικό αλλά και το οικονομικό κλίμα, δυσχεραίνουν την ανάκαμψη και τη συλλογική πρόοδο. Από το στόμα τους και στων ψηφοφόρων το αυτί -το τι “ακούνε”, όμως, σήμερα οι ψηφοφόροι είναι μια άλλη, πονεμένη, ιστορία.
Κώστας Μποτόπουλος
