Η Ουκρανία άρχισε για πρώτη φορά να χρησιμοποιεί βαλλιστικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς που της παρείχαν μυστικά οι Ηνωμένες Πολιτείες, βομβαρδίζοντας ένα ρωσικό στρατιωτικό αεροδρόμιο στην Κριμαία την περασμένη εβδομάδα και ρωσικές δυνάμεις σε μια άλλη κατεχόμενη περιοχή κατά τη διάρκεια της νύχτας, δήλωσαν Αμερικανοί αξιωματούχοι.
Νέες δυνατότητες
Οι νέοι πύραυλοι, που αναζητούνταν από καιρό από τους Ουκρανούς ηγέτες, δίνουν στην Ουκρανία σχεδόν διπλάσια απόσταση κρούσης – έως 300 χιλιόμετρα (190 μίλια) – από ό,τι είχε με την έκδοση μεσαίου βεληνεκούς του όπλου που παρέλαβε από τις ΗΠΑ τον περασμένο Οκτώβριο. «Έχουμε ήδη στείλει μερικούς, θα στείλουμε περισσότερους τώρα που έχουμε πρόσθετη εξουσία και χρήματα», δήλωσε ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου Τζέικ Σάλιβαν. Τα πρόσθετα ATACMS συμπεριλήφθηκαν σε ένα νέο πακέτο στρατιωτικής βοήθειας που υπέγραψε ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν την Τετάρτη.
Ο Μπάιντεν ενέκρινε την παράδοση του τακτικού πυραυλικού συστήματος μεγάλου βεληνεκούς του στρατού, γνωστό ως ATACMS, τον Φεβρουάριο και στη συνέχεια, τον Μάρτιο, οι ΗΠΑ συμπεριέλαβαν έναν «σημαντικό» αριθμό από αυτά σε ένα πακέτο βοήθειας ύψους 300 εκατομμυρίων δολαρίων που ανακοινώθηκε, δήλωσαν αξιωματούχοι. Αμερικανοί αξιωματούχοι δεν θα έδιναν τον ακριβή αριθμό των πυραύλων που δόθηκαν τον περασμένο μήνα ή στο τελευταίο πακέτο βοήθειας, το οποίο ανέρχεται συνολικά σε περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια.
Επιφυλάξεις
Η Ουκρανία έχει αναγκαστεί να χρησιμοποιεί με φειδώ τα όπλα της και αντιμετωπίζει αυξανόμενες ρωσικές επιθέσεις. Το Κίεβο παρακαλούσε για το σύστημα μεγάλου βεληνεκούς επειδή οι πύραυλοι παρέχουν μια κρίσιμη ικανότητα να πλήττουν ρωσικούς στόχους που βρίσκονται πιο μακριά, επιτρέποντας στις ουκρανικές δυνάμεις να μένουν με ασφάλεια εκτός εμβέλειας. Οι πληροφορίες σχετικά με την παράδοση κρατήθηκαν τόσο μυστικές που οι νομοθέτες και άλλοι τις τελευταίες ημέρες ζητούσαν από τις ΗΠΑ να στείλουν τα όπλα – χωρίς να γνωρίζουν ότι βρίσκονταν ήδη στην Ουκρανία.
Για μήνες, οι ΗΠΑ αντιστέκονταν στην αποστολή στην Ουκρανία των πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς εκφράζοντας την ανησυχία ότι το Κίεβο θα μπορούσε να τους χρησιμοποιήσει για να πλήξει βαθιά μέσα στο ρωσικό έδαφος, εξοργίζοντας τη Μόσχα και κλιμακώνοντας τη σύγκρουση. Αυτός ήταν ένας βασικός λόγος για τον οποίο η κυβέρνηση έστειλε τον Οκτώβριο την έκδοση μεσαίου βεληνεκούς, με βεληνεκές περίπου 160 χιλιομέτρων (περίπου 100 μίλια).
«Πολύ αποτελεσματικά, αν χρησιμοποιηθούν σωστά»
Ο ναύαρχος Κρίστοφερ Γκρέιντι, αντιπρόεδρος του Γενικού Επιτελείου Στρατού, δήλωσε ότι ο Λευκός Οίκος και οι στρατιωτικοί εξέτασαν προσεκτικά τους κινδύνους από την παροχή πυρών μεγάλου βεληνεκούς στην Ουκρανία και αποφάσισαν ότι ήταν η κατάλληλη στιγμή να τα παράσχουν τώρα. Τόνισε, δε, ότι τα όπλα μεγάλου βεληνεκούς θα βοηθήσουν την Ουκρανία να εξουδετερώσει τους ρωσικούς κόμβους εφοδιασμού και τις συγκεντρώσεις στρατευμάτων που δεν βρίσκονται στις γραμμές του μετώπου. Ο Γκρέιντι αρνήθηκε να προσδιορίσει ποια συγκεκριμένα όπλα παρέχονται, αλλά δήλωσε ότι θα είναι «πολύ αποτελεσματικά, αν χρησιμοποιηθούν σωστά, και είμαι βέβαιος ότι θα είναι».
Όπως πολλά από τα άλλα εξελιγμένα οπλικά συστήματα που παραχωρήθηκαν στην Ουκρανία, η διοίκηση στάθμισε κατά πόσον η χρήση τους θα έθετε σε κίνδυνο περαιτέρω κλιμάκωση της σύγκρουσης. Η κυβέρνηση συνεχίζει να καθιστά σαφές ότι τα όπλα δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να πλήξουν στόχους εντός της Ρωσίας. Στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο εκπρόσωπος Βεντάντ Πατέλ δήλωσε ότι ο Μπάιντεν έδωσε εντολή στην ομάδα εθνικής ασφαλείας του να στείλει τα ATACMS διευκρινίζοντας ότι θα χρησιμοποιηθούν εντός του ουκρανικού κυρίαρχου εδάφους.
«Ο χρόνος είναι σωστός»
«Νομίζω ότι ο χρόνος είναι σωστός και το αφεντικό (Μπάιντεν) πήρε την απόφαση ότι ο χρόνος είναι σωστός για την παροχή αυτών με βάση το πού βρίσκεται ο αγώνας αυτή τη στιγμή», δήλωσε ο Γκρέιντι. «Νομίζω ότι ήταν μια πολύ καλά μελετημένη απόφαση, και πραγματικά το στύψαμε – αλλά και πάλι, κάθε φορά που εισάγεις ένα νέο σύστημα, οποιαδήποτε αλλαγή σε ένα πεδίο μάχης, πρέπει να σκεφτείς την κλιμάκωση του χαρακτήρα του».
Οι Ουκρανοί αξιωματούχοι δεν έχουν αναγνωρίσει δημοσίως την παραλαβή ή τη χρήση των ATACMS μεγάλου βεληνεκούς. Όμως, ευχαριστώντας το Κογκρέσο για την ψήφιση του νέου νομοσχεδίου βοήθειας την Τρίτη, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι σημείωσε στην κοινωνική πλατφόρμα X ότι «οι δυνατότητες μεγάλου βεληνεκούς της Ουκρανίας, το πυροβολικό και η αεράμυνα είναι εξαιρετικά σημαντικά εργαλεία για τη γρήγορη αποκατάσταση μιας δίκαιης ειρήνης».
Προειδοποίηση
Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν προειδοποίησε πέρυσι τη Ρωσία ότι εάν η Μόσχα αποκτήσει και χρησιμοποιήσει βαλλιστικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς στην Ουκρανία, η Ουάσινγκτον θα παράσχει την ίδια δυνατότητα στο Κίεβο. Η Ρωσία πήρε μερικά από αυτά τα όπλα από τη Βόρεια Κορέα και τα χρησιμοποίησε στο πεδίο της μάχης στην Ουκρανία, δήλωσε ο αξιωματούχος, γεγονός που ώθησε την κυβέρνηση Μπάιντεν να δώσει το πράσινο φως για τους νέους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς.
Οι ΗΠΑ είχαν αρνηθεί να επιβεβαιώσουν ότι οι πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς δόθηκαν στην Ουκρανία μέχρι να χρησιμοποιηθούν πραγματικά στο πεδίο της μάχης και οι ηγέτες του Κιέβου να εγκρίνουν τη δημοσιοποίηση. Ένας αξιωματούχος δήλωσε ότι τα όπλα χρησιμοποιήθηκαν στις αρχές της περασμένης εβδομάδας για να πλήξουν το αεροδρόμιο στο Τζανκόι, μια πόλη στην Κριμαία, μια χερσόνησο που η Ρωσία κατέλαβε από την Ουκρανία το 2014. Χρησιμοποιήθηκαν και πάλι κατά τη διάρκεια της νύχτας ανατολικά της κατεχόμενης πόλης Μπερντιάνσκ.
«Τα κατάλληλα εργαλεία»
«Αυτά τα χτυπήματα απέδειξαν -για άλλη μια φορά- ότι η Ουκρανία μπορεί να σημειώσει νίκες στο πεδίο της μάχης όταν της δίνονται τα κατάλληλα εργαλεία», δήλωσε ο γερουσιαστής Ρότζερ Γουίκερ από το Μισισιπή, ο κορυφαίος Ρεπουμπλικάνος στην Επιτροπή Ενόπλων Δυνάμεων της Γερουσίας, ο οποίος πιέζει εδώ και καιρό την κυβέρνηση να στείλει τα όπλα μεγάλου βεληνεκούς.
Η πρώτη χρήση του όπλου από την Ουκρανία ήρθε καθώς το πολιτικό αδιέξοδο στο Κογκρέσο είχε καθυστερήσει για μήνες την έγκριση ενός πακέτου εξωτερικής βοήθειας ύψους 95 δισεκατομμυρίων δολαρίων, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης για την Ουκρανία, το Ισραήλ και άλλους συμμάχους. Αντιμέτωπη με οξείες ελλείψεις σε συστήματα πυροβολικού και αεράμυνας, η Ουκρανία έκανε πολύ προσεκτική χρήση των πυρομαχικών της καθώς η χρηματοδότηση των ΗΠΑ καθυστερούσε.
