Ενώ η δυτική υποστήριξη για την παροχή στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία ήταν σταθερή τους τελευταίους δεκαεννέα μήνες, ορισμένα ευρωπαϊκά κράτη φαίνεται να έχουν αλλάξει γνώμη, επιλέγοντας τώρα να δώσουν προτεραιότητα σε εσωτερικά ζητήματα.
Από το ξέσπασμα του πολέμου τον Φεβρουάριο του 2022, η Πολωνία έχει εμφανιστεί ως ένας από τους σταθερότερους συμμάχους της Ουκρανίας, παρέχοντας άρματα μάχης, τεθωρακισμένα οχήματα, οβιδοβόλα, μαχητικά αεροσκάφη, συστήματα φορητής αεράμυνας μικρού βεληνεκούς ή MANPAD και πυρομαχικά, μεταξύ άλλων, στη γείτονά της. Ορισμένα από αυτά τα δωρεάν όπλα είναι πεπαλαιωμένος εξοπλισμός σοβιετικής σχεδίασης, τον οποίο η Βαρσοβία σχεδιάζει εδώ και καιρό να αντικαταστήσει με νέο εξοπλισμό.
Το… πολωνικό ζήτημα
Αυτό αφορά στα παρεχόμενα άρματα T-72 για τα οποία η Πολωνία απέκτησε έναν αριθμό αρμάτων Challenger 2 από το Ηνωμένο Βασίλειο σε μια προσπάθεια να αναπληρώσει τις επιχειρησιακές της ανάγκες. Ωστόσο, σε άλλες περιπτώσεις, οι παραδόσεις στην Ουκρανία δημιούργησαν προσωρινά κενά στις δυνατότητες του πολωνικού στρατού. Μεταξύ άλλων, την περασμένη άνοιξη, η Βαρσοβία δώρισε μαχητικά Mikoyan MiG-29 στην Πολεμική Αεροπορία της Ουκρανίας πριν αυτή παραλάβει τις πρώτες παραδόσεις των νοτιοκορεατικών αεροσκαφών FA-50 που παρήγγειλε το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας της χώρας το 2022.
Καθώς η Πολωνία οδεύει προς τις βουλευτικές εκλογές της 15ης Οκτωβρίου, το ζήτημα των σχέσεων της Βαρσοβίας με το Κίεβο βρέθηκε στο επίκεντρο της τρέχουσας εκστρατείας. Τις τελευταίες εβδομάδες, οι σχέσεις αυτές έχουν γίνει όλο και πιο αυστηρές, καθώς οι κυβερνήσεις των δύο χωρών συγκρούστηκαν για την παρατεταμένη απαγόρευση των ουκρανικών εισαγωγών σιτηρών. Με τους ψηφοφόρους της υπαίθρου να είναι πιθανό να αποφασίσουν για το αποτέλεσμα των επικείμενων εκλογών, το ζήτημα κλιμακώθηκε γρήγορα σε διπλωματική διαμάχη.
Μιλώντας στις 20 Σεπτεμβρίου σε τοπικό ραδιοτηλεοπτικό σταθμό, ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι δήλωσε ότι, παρότι στηρίζει τον αγώνα του Κιέβου κατά της εισβολής της Μόσχας, η κυβέρνησή του σταμάτησε τις προμήθειες όπλων στην Ουκρανία για να ενισχύσει τις ένοπλες δυνάμεις της Πολωνίας. “Η Ουκρανία υπερασπίζεται τον εαυτό της απέναντι σε μια άγρια ρωσική επίθεση και καταλαβαίνουμε ότι αυτή η επίθεση δημιουργεί μια έκτακτη κατάσταση”, δήλωσε. “Δεν παραχωρούμε πλέον όπλα στην Ουκρανία, διότι τώρα εξοπλιζόμαστε με πιο σύγχρονα όπλα”.
Κρίση και με τη Σλοβακία
Ένας άλλος σημαντικός ανατολικοευρωπαϊκός εταίρος στον οποίο η Ουκρανία μπορούσε να υπολογίζει στο παρελθόν ήταν η Σλοβακία. Τους τελευταίους δεκαεννέα μήνες, η χώρα έχει δωρίσει και έχει υποσχεθεί ποικίλο στρατιωτικό εξοπλισμό στο Κίεβο απευθείας, καθώς και μέσω του γερμανικού προγράμματος Ringtausch. Αυτό περιελάμβανε δώδεκα μαχητικά αεροσκάφη MiG-29A από τα αποθέματά της, συστήματα εκκαθάρισης ναρκών, πυραύλους αέρος-αέρος, πυρομαχικά, αυτοκινούμενο πυροβολικό και πολλά άλλα.
Ωστόσο, όπως συνέβη στην Πολωνία, η χώρα φαίνεται να αλλάζει τη στάση της όσον αφορά τον εξοπλισμό των ουκρανικών στρατευμάτων. Αυτή η αλλαγή στάσης οφείλεται στον νεοεκλεγέντα φιλορώσο πρωθυπουργό της Σλοβακίας, Ρόμπερτ Φίτσο. Ένα από τα προεκλογικά συνθήματα του πολιτικού ήταν “Ούτε μια σφαίρα”, για την Ουκρανία, όπου ορκίστηκε να τερματίσει τη στρατιωτική υποστήριξη προς την εμπόλεμη χώρα. Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, μετά τη νίκη του στις 2 Οκτωβρίου, ο Φίτσο επιβεβαίωσε εκ νέου ότι η υπόσχεση αυτή θα τηρηθεί.
“Είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε την Ουκρανία με ανθρωπιστικό τρόπο… Είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε στην ανοικοδόμηση του κράτους, αλλά γνωρίζετε τη γνώμη μας για τον εξοπλισμό της Ουκρανίας”, δήλωσε, στέλνοντας σαφές μήνυμα σε Κίεβο, αλλά και στην Ουάσινγκτον και το ΝΑΤΟ. Ο νικητής των εκλογών στη χώρα υποστήριξε, μάλιστα, ότι η Σλοβακία έχει επί του παρόντος να ασχοληθεί με μεγαλύτερα ζητήματα πέραν του πολέμου, όπως η εκτίναξη των τιμών της ενέργειας και του κόστους ζωής.
Αισιοδοξία στο Κίεβο, αλλά…
Πώς, όμως αντιδρά το Κίεβο μπροστά σε αυτές τις κρίσεις, αλλά και σχετικά με το λεπτό πολιτικό πλαίσιο που περιβάλλει τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας ο Ντόναλντ Τραμπ να είναι στην εξουσία το 2024; Η Όλγα Στεφανίσινα, αναπληρώτρια πρωθυπουργός της Ουκρανίας για την ευρωπαϊκή και ευρωατλαντική ολοκλήρωση, εμφανίστηκε αισιόδοξη, ότι δεν θα υπάρξει ουσιαστική αλλαγή στην πολιτική και στη στάση των συμμάχων της χώρας.
“Κοιτάξτε, υπάρχουν 17 διαφορετικές εκλογικές αναμετρήσεις που λαμβάνουν χώρα σε όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων. Σίγουρα δεν είναι η πρώτη ή η τελευταία εκλογή ενός Αμερικανού προέδρου, αλλά είμαστε έτοιμοι και προετοιμασμένοι γι’ αυτό. Βλέπουμε τεράστιες δυνατότητες στην ενίσχυση της διακομματικής υποστήριξης για την Ουκρανία”, δήλωσε στις 3 Οκτωβρίου στο Φόρουμ Ασφάλειας της Βαρσοβίας.
Πάντως, το Κίεβο δεν είναι καθόλου ικανοποιημένο από το γεγονός ότι για να αποτραπεί η αναστολή της λειτουργίας της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ, το Κογκρέσο κατέληξε σε συμβιβασμό της “ενδεκάτης ώρας”, ο οποίος εξαιρούσε από τις δαπάνες νέο χρηματοδοτικό πακέτο για την Ουκρανία. Πολλώ δε μάλλον, όταν της συμφωνίας ακολούθησε η καθαίρεση του Ρεπουμπλικάνου προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων, Κέβιν Μακάρθι, από μέλη του ίδιου του κόμματός του, εντείνοντας την πολιτική κρίση στην Ουάσινγκτον.
