Λίγες εβδομάδες πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η χώρα έγινε στόχος οργανωμένων κυβερνοεπιθέσεων σε βάρος κρατικών δικτύων και ιδιωτικών επιχειρήσεων και ΜΜΕ, οι οποίες διατάραξαν την ομαλή λειτουργία της χώρας στον κυβερνοχώρο.
Το απών ψηφιακό οπλοστάσιο
Πολλοί αναλυτές τότε είχαν κάνει λόγο για «δοκιμαστική» επίθεση η οποία θα κλιμακωνόταν όταν η Ρωσία αποφάσιζε να εισβάλλει στην Ουκρανία και συνεχώς θα γινόταν όλο και πιο έντονη, καθώς τα ρωσικά στρατεύματα θα ενέτειναν τις επιχειρήσεις τους για την κατάληψη της χώρας. Ωστόσο, με εξαίρεση την πρώτη αυτή επίθεση του Ιανουαρίου, η οποία μάλιστα δεν είχε και σοβαρές συνέπειες, η ρωσική «κυβερνοθύελλα» όχι μόνο δεν ακολούθησε την εισβολή, αλλά ακόμα και σήμερα δεν έχει κάνει την εμφάνισή της.
Για την ακρίβεια, όλα τα δίκτυα στην Ουκρανία -ενέργειας, ΜΜΕ και διαδικτύου- λειτουργούν κανονικά, με εξαίρεση πιθανές ζημιές από τους βομβαρδισμούς, γεγονός που έχει προβληματίσει σοβαρά τη Δύση, καθώς τόσο το 2008 στον πόλεμο της Αμπχαζίας-Νότιας Οσετίας, όσο και το 2014 στην Κριμαία, οι στρατιωτικές επιχειρήσεις της Ρωσίας συνδυάστηκαν με μαζικές επιθέσεις στον κυβερνοχώρο και έλεγχο της ροής της πληροφορίας, αλλά και της προπαγάνδας ώστε να εξυπηρετηθούν οι στόχοι και οι επιδιώξεις της Μόσχας. Αυτό σήμερα δεν συμβαίνει στην Ουκρανία.
Οι ερμηνείες
Σημειώνεται, δε, ότι όλα τα παραπάνω συνέβησαν σε μια περίοδο κατά την οποία η Ρωσία δεν είχε το οπλοστάσιο της πληροφορικής που διαθέτει σήμερα. Ήδη, το 2015 η Μόσχα είχε αφήσει 250.000 Ουκρανούς χωρίς ρεύμα για έξι ώρες, μετά από μια κυβερνοεπίθεση στο δίκτυο ηλεκτρισμού, ενώ σήμερα θεωρείται ότι μπορεί να διακόψει κρίσιμες στρατιωτικές επικοινωνίες και να ρίξει σε blackout ολόκληρη την Ουκρανία με το πάτημα ενός κουμπιού. Το ότι αυτό δεν συμβαίνει προκαλεί απορίες και προβληματισμός και έχει δώσει τροφή για διάφορες ερμηνείες.
Η μία λέει ότι η Ρωσία καθυστερεί επίτηδες αυτές τις επιθεσείς, ανάλογα με την πορεία των επιχειρήσεων των στρατευμάτων της στο ουκρανικό έδαφος. Μια δεύτερη ερμηνεία λέει ότι η Ρωσία δεν χρησιμοποιεί τα «πυρηνικά» κυβερνητικά «όπλα» της, θέλοντας να τα κρατήσει ως «άσο στο μανίκι» για τις όποιες διαπραγματεύσεις, όχι με την Ουκρανία, αλλά με τη Δύση, στέλνοντας το μήνυμα ότι όποια ώρα και στιγμή το επιθυμεί, μπορεί να βυθίσει τη χώρα στο κυβερνητικό σκοτάδι και χάος, έχοντας πλήρη έλεγχο των δικτύων της.
Αποτροπή διάχυσης
Μια τρίτη ερμηνεία είναι ότι η Ρωσία θέλει να αποτρέψει τη διάχυση της σύγκρουσης σε γειτονικές χώρες -πολλές εκ των οποίων είναι μέλη του ΝΑΤΟ- καθώς μια ευρεία κυβερνοεπίθεση θα μπορούσε να βλάψει και δυτικά συμφέροντα, προκαλώντας ακόμα πιο σοβαρή αντίδραση από τις ΗΠΑ και την ΕΕ, που ήδη έχουν επιβάλλει βαρύτατες κυρώσεις στη Μόσχα. Σε τέταρτο επίπεδο, εκτιμάται ότι η Ουκρανία με τη βοήθεια της Δύσης έχει ενισχύσει σημαντικά τις «κυβερνοάμυνές» της και έχει ήδη αποκρούσει σοβαρότερες ρωσικές επιθέσεις από αυτές που ήδη εκδηλώθηκαν.
Όπως και νά’χει, πάντως, η Ρωσία για την ώρα φαίνεται να μην θέλει να ρίξει στο παιχνίδι και τις πανίσχυρες δυνατότητές της στη χρήση κυβερνο-όπλων σε βάρος της Ουκρανίας. Το ερώτημα είναι αν η Μόσχα θα συνεχίσει με αυτή την τακτική ή ξαφνικά θα εξαπολύσει έναν κυβερνητικό «αρμαγεδώννα» σε βάρος του Κιέβου, βάζοντας τη σύρραξη σε μια νέα άκρως επικίνδυνή φάση.
