Για μία ακόμη φορά η Ευρώπη επιδεικνύει αδυναμία συνεννόησης και υιοθέτησης κοινής γραμμής. Αυτή τη φορά, μάλιστα, έναντι του εξαιρετικά κρίσιμου ζητήματος των πιθανών παρενεργειών από το εμβόλιο της AstraZeneca, με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) να μην δίνει συγκεκριμένες οδηγίες για τη χρήση του από συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες και τις χώρες μέλη να υιοθετούν η κάθε μία τη δική της πολιτική.
Και μάλιστα, σε μία στιγμή, που αρχίζει και επιταχύνεται η εκστρατεία του εμβολιασμού σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Η παρέμβαση που επιτάχυνε τις εξελίξεις
Την Τρίτη, πριν από την έναρξη της τετραήμερης συνεδρίασης της επιτροπής φαρμακοεπαγρύπνησης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ), ο Μάρκο Καβαλέρι, επικεφαλής υγειονομικών απειλών και εμβολιαστικής στρατηγικής του οργανισμού, δήλωσε στην ιταλική εφημερίδα Il Messagero ότι «είναι πλέον σαφές πως υπάρχει σύνδεση» μεταξύ του εμβολίου και των σπάνιων περιστατικών θρομβώσεων που έχουν καταγραφεί σε άτομα στα οποία έχει χορηγηθεί.
Προκαταλαμβάνοντας το πόρισμα της επιτροπής, ο Καβαλέρι επιτάχυνε τις εξελίξεις:
Το απόγευμα της Τετάρτης, ο EMA επιβεβαίωσε ότι υπάρχει αιτιώδης σχέση μεταξύ του εμβολίου και των περιστατικών.
Ωστόσο, η εκτελεστική διευθύντρια του EMA Ιμερ Κουκ τόνισε ότι το όφελος από τη χρήση του εμβολίου υπερτερεί των κινδύνων από τις παρενέργειες και ότι πρέπει να συνεχίσει να χρησιμοποιείται. «Είναι πολύ σημαντικό να χρησιμοποιήσουμε όλα τα εμβόλια που διαθέτουμε. Πρόκειται για πολύ σπάνιες παρενέργειες.
Ο κίνδυνος του θανάτου από την COVID-19 είναι πολύ υψηλότερος από τον κίνδυνο του θανάτου από το εμβόλιο», τόνισε σε συνέντευξη Τύπου η κ. Κουκ.
Η έκτακτη συνεδρίαση των υπουργών Υγείας της Ε.Ε.
Η πορτογαλική προεδρία συγκάλεσε έκτακτη τηλεδιάσκεψη των υπουργών Υγείας της Ε.Ε., που έλαβε χώρα αμέσως μετά την ανακοίνωση του ΕΜΑ.
Στην τηλεδιάσκεψη, η επίτροπος Υγείας Στέλλα Κυριακίδου επαίνεσε το ευρωπαϊκό πλαίσιο φαρμακοεπαγρύπνησης και σημείωσε ότι «είναι ζωτικό να ακολουθήσουμε μία συντονισμένη ευρωπαϊκή προσέγγιση».
Η έκκλησή της, ωστόσο, έπεσε στο κενό.
Αυξήθηκαν οι χώρες που επιβάλλουν ηλικιακούς περιορισμούς
Την επόμενη μέρα από την τηλεδιάσκεψη, οι χώρες της Ε.Ε. που είχαν επιβάλει ηλικιακούς περιορισμούς στη χρήση του εμβολίου αυξήθηκαν από πέντε σε εννιά.
Η Γερμανία, που ήδη συνιστούσε τη χορήγησή του μόνο σε άτομα άνω των 60 ετών, ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει την ίδια πολιτική – την οποία υιοθέτησαν μετά την ανακοίνωση του ΕΜΑ επίσης η Ιταλία και η Ισπανία.
Το Βέλγιο ανακοίνωσε ότι θα το χορηγεί μόνο σε άτομα άνω των 55 για τουλάχιστον τέσσερις εβδομάδες.
Η Γαλλία, που το έκανε ήδη αυτό, ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι συνιστά εναλλακτικά εμβόλια για τη δεύτερη δόση σε όσους είναι κάτω των 55 ετών, ενώ η Σουηδία και η Φινλανδία το έχουν περιορίσει σε άτομα άνω των 65.
Η Δανία έχει αναστείλει πλήρως τη χορήγησή του τουλάχιστον μέχρι την ερχόμενη εβδομάδα.
Ο ΕΜΑ δεν διαθέτει επαρκή στοιχεία
Παράλληλα, η βρετανική ρυθμιστική αρχή (MHRA) εξέδωσε την Τετάρτη σύσταση για μη χρήση του εμβολίου από την ηλικιακή ομάδα 18-29 ετών.
Ο EMA δεν διαθέτει επαρκή στοιχεία για να συστήσει συγκεκριμένους περιορισμούς βάσει ηλικίας ή φύλου, αλλά σημείωσε στην ανακοίνωσή του ότι «τα περισσότερα κρούσματα αφορούν γυναίκες κάτω της ηλικίας των 60 και έχουν συμβεί εντός δύο εβδομάδων από τον εμβολιασμό».
Αδυναμία συντονισμού
Για την Κομισιόν, η αδυναμία συντονισμού ήλθε να προστεθεί στον εκνευρισμό που είχε προκαλέσει το επικοινωνιακό ατόπημα με τις δηλώσεις Καβαλέρι.
Ο ΕΜΑ είναι ανεξάρτητος οργανισμός, συνεπώς η Επιτροπή δεν έχει έλεγχο επί του τρόπου λειτουργίας του, ενώ οι πολιτικές εμβολιασμού παραμένουν εθνική αρμοδιότητα.
Κύκλοι της Επιτροπής θεωρούν ότι η ιδέα της τηλεδιάσκεψης την Τετάρτη ήταν σωστή, αλλά δεν είχε γίνει η απαραίτητη τεχνική προεργασία, με αποτέλεσμα να προκύψει η γνωστή εικόνα κατακερματισμού που έχει συχνά υπονομεύσει την ευρωπαϊκή διαχείριση της πανδημίας.
Τί ανησυχεί τις Βρυξέλλες
Η ανησυχία που υπάρχει τώρα στις Βρυξέλλες είναι ότι ο θόρυβος γύρω από τις θρομβώσεις και οι παλινωδίες των εθνικών εμβολιαστικών αρχών θα υπονομεύσουν οριστικά την εμπιστοσύνη στο συγκεκριμένο εμβόλιο.
Υπενθυμίζεται ότι οι περισσότερες χώρες της Ε.Ε. αρχικά είχαν κινηθεί στην αντίθετη κατεύθυνση, περιορίζοντας τη χρήση του σε νεότερα άτομα (κάτω των 65 και σε κάποιες περιπτώσεις κάτω των 55 ετών), καθώς θεωρούσαν ότι δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία για την αποτελεσματικότητά τους στις μεγαλύτερες ηλικίες.
Η Ε.Ε. ώς τις αρχές Απριλίου είχε λάβει 30 εκατ. δόσεις από την AstraZeneca και –αν δεν υπάρξουν νέες δυσάρεστες εκπλήξεις από την εταιρεία– θα λάβει ακόμα 70 εκατ. δόσεις στο β’ τρίμηνο.
Σε περίπτωση που παγιωθεί η εντύπωση ότι πρόκειται για ένα μη ασφαλές εμβόλιο, ο κίνδυνος είναι ότι πολλές από τις δόσεις του θα μείνουν αδιάθετες.
Χαμηλη η χορήγηση εμβολίων astraZeneca στην Ελλάδα
Σύμφωνα με το vaccine tracker του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC), η Ελλάδα βρισκόταν στην τρίτη χαμηλότερη θέση στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο στο ποσοστό χορήγησης εμβολίων της AstraZeneca, από όσα έχει διαθέσιμα (46,2%).
Μόνο η Ρουμανία (34,1%) και η Ολλανδία (42,2%) έχουν χαμηλότερες επιδόσεις. Στις πρώτες θέσεις στην Ε.Ε. βρίσκονται η Λιθουανία (100%), η Σλοβακία (96,3%) και το Βέλγιο (95,1%).
Η Γερμανία, όπου το αντίστοιχο ποσοστό στα τέλη Φεβρουαρίου βρισκόταν μόλις στο 15%, έχει σκαρφαλώσει πλέον στο 54,6%.
