Την εμπιστοσύνη προς τη χώρα μας “ως πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας στην ταραγμένη περιοχή μας”, ανέδειξε χθες ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, αναφερόμενος στη νέα αμυντική συμφωνία με τις ΗΠΑ.
Και τόνισε ότι το γεγονός ότι “μετά την Στρατηγική Εταιρική Σχέση αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής με την Γαλλία, η χώρα μας προσθέτει, έτσι, έναν ακόμη κρίκο στην αλυσίδα των διμερών συμμαχιών της. Θωρακίζοντας τα εθνικά της συμφέροντα και τον δυναμικό γεωπολιτικό της ρόλο. Ενισχύοντας την κοινή ευρωπαϊκή άμυνα, αλλά και τους διατλαντικούς δεσμούς. Αλλά και υπογράφοντας συμφωνίες που εκπέμπουν μηνύματα ειρήνης και σταθερότητας”.
- Διπλωματικές πηγές επεσήμαιναν παράλληλα το γεγονός ότι οι ΗΠΑ δεσμεύονται για την προστασία της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας και αναγνωρίζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ
Η σχετική αναφορά, εκτός από το κείμενο, επαναλαμβάνεται αυτή τη φορά και σε μονομερές πολιτικό κείμενο – ήτοι την επιστολή του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών – που δεσμεύει αποκλειστικά τις ΗΠΑ και υποδηλώνει, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, τη δέσμευση των ΗΠΑ για τη προστασία της Ελλάδας έναντι κάθε είδους εξωτερικής απειλής.
Η κυριαρχία, η ανεξαρτησία και η εδαφική ακεραιότητα
Όσο για το κείμενο της εληνοαμερικανικής συμφωνίας, αυτό αναφέρει ότι η κυβέρνηση της ελληνικής δημοκρατίας και η κυβέρνηση των ΗΠΑ, «επαναλαμβάνοντας τη σταθερή απόφασή τους να περιφρουρούν και να προστατεύουν αμοιβαίως την ασφάλεια, τη κυριαρχία, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα των αντιστοίχων χωρών τους κατά ενεργειών οι οποίες απειλούν την ειρήνη, περιλαμβανόμενης της ένοπλης επίθεσης ή της απειλής επίθεσης και επιβεβαιώνοντας την απόφασή τους να αντιταχθούν ενεργά και ανεπιφύλακτα σε κάθε τέτοια απόπειρα ή ενέργεια και τη δέσμευσή τους να καταβάλουν τις κατάλληλες μείζονες προσπάθειες για να αποτρέψουν τέτοια πορεία δράσης».
Τα σημαντικά νέα στοιχεία της συμφωνίας
Η νέα συμφωνία Ελλάδας – ΗΠΑ έχει τα εξής σημαντικά νέα στοιχεία:
- Είναι η πρώτη φορά, που οι ΗΠΑ, στην επιστολή Μπλίνκεν που συνοδεύει την αμυντική σύμβαση, κάνουν ρητή αναφορά στην ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας, καθώς και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στη βάση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
- Στην επιστολή αναφέρεται επί λέξη ότι η νέα Συμφωνία “επεκτείνει την στρατηγική αμυντική μας εταιρική σχέση” και “έμπρακτα καταδεικνύει την σταθερή μας αποφασιστικότητα για προάσπιση κυριαρχίας εδαφικής ακεραιότητας κατά απειλητικών δράσεων και ένοπλων επιθέσεων”.
- Είναι η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ απορρίπτουν την τουρκική επεκτατική πολιτική, το casus belli.
- Αναγνωρίζεται η Ελλάδα ως πυλώνας σταθερότητας και «περιφερειακός ηγέτης». Και υποδηλώνεται έτσι ότι οι ΗΠΑ επιθυμούν η χώρα μας να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην περιοχή, τόσο με την προώθηση της ευρωπαϊκής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων, όσο και ως παράγων σταθερότητας στην Μέση Ανατολή, ενώ επιβεβαιώνει τις άριστες διμερείς σχέσεις.
- Γίνεται ρητή αναφορά στην δυνατότητα ανάπτυξης αμερικανικών δυνάμεων σε ελληνικά νησιά πέραν της Κρήτης, ενώ σε μια πολιτικά δεσμευτική κίνηση, οι ΗΠΑ τονίζουν ότι οι δυνάμεις αυτές θα μπορούν να επιχειρούν ή να πραγματοποιούν εκπαιδευτικές ασκήσεις τόσο στην ηπειρωτική Ελλάδα, όσο και σε νησιά. Με τον τρόπο αυτό οι ΗΠΑ επιβεβαιώνουν de facto την άσκηση πλήρους κυριαρχίας της Ελλάδας στα νησιά της και βεβαίως την δυνατότητα στρατιωτικοποίησης τους.
- Η μεγαλύτερη διάρκεια επιτρέπει στη συμφωνία να μην εξαρτάται από τη συγκυρία της στιγμής στις σχέσεις των ΗΠΑ με άλλα κράτη της περιοχής και προσδίδει μακροπρόθεσμα χαρακτηριστικά στη δέσμευσή τους να επενδύσουν γεωπολιτικά και στρατηγικά στην Ελλάδα.
