Η γραφειοκρατία αποτελεί το σοβαρότερο εμπόδιο για το Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο συστάθηκε για να χρηματοδοτήσει την ψηφιακή και πράσινη μετάβαση στην Ε.Ε. Αυτό σημειώνει ο Jean-François van Boxmeer, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Στρογγυλής Τραπέζης Βιομηχάνων (ERT), που περιλαμβάνει 60 επικεφαλής κορυφαίων πολυεθνικών με έδρα στην Ευρώπη, λέγοντας ότι μέχρι στιγμής έχει διοχετευθεί λιγότερο από το ένα τρίτο των διαθέσιμων κονδυλίων ύψους 800 δισ. ευρώ.
Στο πλαίσιο συνέντευξής του στους Financial Times, o Jean-François van Boxmeer, αναφέρει ότι το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ , γνωστό ως NextGen – που συχνά διαφημίζεται ως ευρωπαϊκός πρόδρομος του νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού του Τζο Μπάιντεν – είναι «πολύ, πολύ δύσκολο» στην πρόσβαση.
Το Ταμείο Ανάκαμψης, που συμφωνήθηκε ως οικονομική απάντηση στην πανδημία της Covid-19 και χρηματοδοτήθηκε από κοινό δανεισμό, βρίσκεται στα μισά της προγραμματισμένης χρονικής περιόδου 2021-2026. Ωστόσο, στοιχεία της ΕΕ δείχνουν ότι από τον Δεκέμβριο είχε εκταμιεύσει μόνο περίπου το 30% των διαθέσιμων επιχορηγήσεων και δανείων.
«Υπάρχουν πολλά εμπόδια και κριτήρια που πρέπει να πληρούνται», αναφέρει ο van Boxmeer, ο οποίος είναι επίσης πρόεδρος της Vodafone. «Οι άνθρωποι έχουν χαθεί στην πολυπλοκότητα της προσφοράς. Η πρόθεση είναι καλή αλλά οι άνθρωποι χάνονται. . . Δείτε την απορρόφηση.»
Στα μέλη της ERT περιλαμβάνονται οι διευθύνοντες σύμβουλοι και οι πρόεδροι περίπου 60 από τις μεγαλύτερες βιομηχανικές και τεχνολογικές εταιρείες της Ευρώπης.
Ορόσημα
Σύμφωνα με το σχεδιασμό του ταμείου ανάκαμψης, οι εκταμιεύσεις εξαρτώνται από το εάν οι εθνικές κυβερνήσεις επιτυγχάνουν τους στόχους που θέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που συχνά συνεπάγεται τη θέσπιση νομοθεσίας. Και μόλις το 18% από αυτά τα λεγόμενα «ορόσημα» έχουν εκπληρωθεί, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ.
Ορισμένες χώρες, ιδίως η Πολωνία και η Ουγγαρία, δεν έχουν αγγίξει το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων, λόγω ανησυχιών για παραβιάσεις του κράτους δικαίου. Άλλοι, συμπεριλαμβανομένης της Ιταλίας – ο μεγαλύτερος αποδέκτης χρηματοδότησης ανάκαμψης – ζήτησαν περισσότερο χρόνο για να το ξοδέψουν λόγω καθυστερήσεων στην εκταμίευση .
Το ταμείο ανάκαμψης είναι «κατακερματισμένο» και υποφέρει από «πλήρη έλλειψη ευρωπαϊκού σχεδιασμού» επειδή ήταν μια επείγουσα απάντηση στην πανδημία με στόχο την επιτάχυνση των υφιστάμενων εθνικών έργων, δήλωσε ο Simone Tagliapietra, ανώτερος συνεργάτης της δεξαμενής σκέψης Bruegel που εδρεύει στις Βρυξέλλες.
Ωστόσο, η Κομισιόν υποστηρίζει ότι η απόφαση για το πώς θα δαπανηθούν οι πόροι εναπόκειται στα κράτη μέλη της ΕΕ, τα οποία ήταν «συνολικά σε καλό δρόμο» όσον αφορά την εφαρμογή του ταμείου. Πρόσθεσε «πολλά επιτυχημένα προγράμματα [ήταν] προς όφελος της βιομηχανίας» στα εθνικά σχέδια δαπανών των χωρών.
Ο Van Boxmeer πρότεινε στην ΕΕ να εξετάσει το ενδεχόμενο άμεσης δαπάνης σε έργα υποδομής που ωφελούν όλη την Ευρώπη, όπως οι διεθνείς συνδέσεις με το ηλεκτρικό δίκτυο, αντί να διοχετεύει τη χρηματοδότηση μέσω των κρατών μελών.
«Η ΕRΤ δεν έχει συναίνεση σε αυτό». «Αλλά κατά τη γνώμη μου. . . είναι κάτι που πρέπει να σκεφτούμε».
Πρόσθεσε ότι η βιομηχανία ήθελε να δει «περισσότερη Ευρώπη, αλλά μια διαφορετική Ευρώπη» μετά τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Ιούνιο.
Ειδικότερα, οι επιχειρήσεις απαιτούν από την Ευρώπη να υιοθετήσει μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση στην ενέργεια, όπου οι εταιρείες της ΕΕ αντιμετωπίζουν σημαντικά υψηλότερο κόστος από τους ανταγωνιστές στις ΗΠΑ ή την Κίνα.
Η Επιτροπή αναφέρει ότι η άμεση στήριξη της ΕΕ για έργα όπως η διασυνοριακή ενεργειακή υποδομή ήταν «πολύ αποτελεσματική», αλλά ότι τα προγράμματα που βασίζονται σε εθνικά σχέδια, όπως το ταμείο ανάκαμψης, αποτελούν μια «συμπληρωματική» προσέγγιση.
Πού πρέπει να γίνουν επενδύσεις
Σε μελέτη για λογαριασμό της ΕRΤ, η Boston Consulting Group εκτιμά ότι οι απαιτούμενες επενδύσεις σε υποδομές μεταφοράς ενέργειας θα ανέλθουν συνολικά σε 800 δισεκατομμύρια ευρώ έως το 2030, και θα αυξηθούν σε σε 2,5 τρισ. ευρώ έως το 2050.
«Η κλίμακα της ενεργειακής μετάβασης απαιτεί νέα εξέταση του τρόπου με τον οποίο θα χτιστεί καλύτερα μια ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας που να λειτουργεί για όλους τους Ευρωπαίους», δήλωσε ο van Boxmeer. «Ταυτόχρονα η ανάπτυξή μας είναι υποτονική».
Η ΕRΤ θεωρεί ότι προτεραιότητα για την επόμενη Κομισιόν θα πρέπει να είναι η τόνωση της ανάπτυξης μέσω της ολοκλήρωσης της ενιαίας αγοράς, η οποία, όπως λέει, εξακολουθεί να περιορίζεται από περίπου 100 μη δασμολογικούς φραγμούς.
Η ευρωπαϊκή βιομηχανία είχε χάσει σημαντικό έδαφος έναντι των ΗΠΑ και της Κίνας τα τελευταία 20 χρόνια, δήλωσε ο van Boxmeer. «Η βελτίωση της ενιαίας αγοράς είναι . . . σκληρή δουλειά».
Η Ευρώπη αντιμετώπιζε μια στιγμή «Ντελόρ», πρόσθεσε, αναφερόμενος στον αείμνηστο Ζακ Ντελόρ, πρώην πρόεδρο της Επιτροπής και αρχιτέκτονα της ενιαίας αγοράς της ΕΕ.
«Ήρθε σε μια εποχή που αμφισβητήθηκε και η ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα. Οι αρχές της δεκαετίας του 1980 δεν ήταν ένδοξα χρόνια. Αυτή είναι μια στιγμή του Ντελόρ όπου πρέπει να πιέσετε [την ενσωμάτωση] λίγο παραπέρα».
- Με πληροφορίες από Financial Times
