Όπως ήδη έχει γράψει το economico.gr, η Σαουδική Αραβία θέλει να συμμετάσχει μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιαπωνία και την Ιταλία ως εταίρος στο πρόγραμμα Global Combat Air Programme (GCAP), το οποίο στοχεύει στην κατασκευή του μαχητικού αεροσκάφους Tempest 6ης γενιάς stealth και άλλων προηγμένων τεχνολογιών έως το 2035.
Ενώ η χρηματοδότηση από το αραβικό βασίλειο θα μπορούσε να ελαφρύνει το οικονομικό βάρος της κοινοπραξίας, πληροφορίες εμφανίζουν το Τόκιο απρόθυμο να συναινέσει στην αποδοχή του Ριάντ. Όπως ανέφεραν για πρώτη φορά οι Financial Times, οι Σαουδάραβες ελπίζουν να κερδίσουν την είσοδο στο GCAP με αντάλλαγμα “μια δυνητικά σημαντική οικονομική συνεισφορά“.
ΟΚ από Ιταλία και Η.Β.
Η Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο πιθανότατα θα καλωσόριζαν τη συμμετοχή της Σαουδικής Αραβίας. Η τελευταία είναι σημαντικός προμηθευτής όπλων του βασιλείου. Ανώτερη βρετανική αμυντική πηγή δήλωσε στους Financial Times ότι το Ηνωμένο Βασίλειο βλέπει “τη Σαουδική Αραβία ως βασικό εταίρο στο πρόγραμμα μαχητικών και εργαζόμαστε για να εξασφαλίσουμε ισχυρή πρόοδο το συντομότερο δυνατό“.
Ένα πρόσφατο κύριο άρθρο της βρετανικής εφημερίδας Telegraph υποστήριξε επίσης την παραδοχή της Σαουδικής Αραβίας, υποστηρίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι “το τεράστιο μέγεθος της επένδυσης που απαιτείται” για ένα τέτοιο πρόγραμμα “είναι πρακτικά αδύνατο να δικαιολογηθεί εκτός αν το κόστος μοιραστεί. Χωρίς τα χρήματα της Σαουδικής Αραβίας, ένα έργο όπως το Tempest μπορεί να μην είναι βιώσιμο“, ανέφερε το άρθρο.
Ανησυχίες του Τόκιο
Η Ιαπωνία, από την άλλη πλευρά, ανησυχεί ότι η προσθήκη ενός τέταρτου μέλους θα μπορούσε να επιβραδύνει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ομάδας, η οποία απαιτεί συναίνεση, και να οδηγήσει το πρόγραμμα να χάσει την ήδη φιλόδοξη προθεσμία του 2035, δήλωσε στο Al-Monitor τον περασμένο μήνα ο Shigeto Kondo, ανώτερος ερευνητής του Ιαπωνικού Ινστιτούτου Οικονομίας της Μέσης Ανατολής.
Το Τόκιο έχει αποκτήσει αμερικανικά F-35, αλλά μια καθυστέρηση στην ανάπτυξη ενός αεροσκάφους έκτης γενιάς θα μπορούσε να το θέσει σε μειονεκτική θέση σε σύγκριση με την πολεμική αεροπορία της Κίνας, η οποία αυξάνεται σε μέγεθος και δυνατότητες. Η Ιαπωνία φοβάται επίσης ότι η Σαουδική Αραβία μπορεί να θελήσει να εξάγει το αεροσκάφος αιχμής σε αντιπάλους, όπως η Κίνα και η Ρωσία, ή να χρησιμοποιήσει τη δύναμη βέτο της για να εμποδίσει το Τόκιο να το εξάγει σε έναν από τους συμμάχους της.
Στόχος για πολλούς τα αεροσκάφη 5ης γενιάς
Ο χρόνος θα δείξει αν οι ανησυχίες της Ιαπωνίας θα υπερισχύσουν έναντι της μεγάλης οικονομικής συνεισφοράς που θα μπορούσε να κάνει το Ριάντ, αλλά το ενδιαφέρον της Σαουδικής Αραβίας για το Tempest δείχνει την προθυμία της να εξασφαλίσει ένα μαχητικό αεροσκάφος επόμενης γενιάς την επόμενη δεκαετία, κάτι που αποτελεί στόχο για όλο και περισσότερες χώρες. Σήμερα αεροσκάφή 5ης γενιάς διαθέτουν μόνο οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ρωσία, αν και ειδικοί αμφισβητούν αν το ρωσικό Su-57 είναι «καθαρό» μαχητικό 5ης γενιάς.
Η Ινδονησία, για παράδειγμα, έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα KF-21 Boramae της Νότιας Κορέας, το οποίο στοχεύει στην παραγωγή ενός μαχητικού αεροσκάφους οιονεί stealth μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 2020 (αν και οι αναλυτές το κατατάσσουν στην κατηγορία «5ης γενιας μείον», λόγω των χαρακτηριστικών του). Η Ινδονησία συμφώνησε να συμμετάσχει με ποσοστό 20% στο πρόγραμμα με αντάλλαγμα τουλάχιστον 50 KF-21 για την αναβάθμιση της πολεμικής της αεροπορίας.
Οι ελπίδες της Τουρκίας
Η αποτυχία της Τζακάρτας να πληρώσει εγκαίρως το μερίδιό της έχει προκαλέσει ανησυχίες σχετικά με τη δέσμευσή της, τις οποίες προσπάθησε πρόσφατα να διασκεδάσει προσφέροντας ένα χρονοδιάγραμμα πληρωμών. Στην άλλη πλευρά της Ασίας, το Αζερμπαϊτζάν προσχώρησε πρόσφατα στο πρόγραμμα της Τουρκίας για το μαχητικό TF Kaan. Όπως και οι Σαουδάραβες, το πλούσιο σε πετρέλαιο Αζερμπαϊτζάν μπορεί να προσφέρει την απαραίτητη χρηματοδότηση στο πρόγραμμα.
Η Άγκυρα ελπίζει επίσης ότι το Πακιστάν θα συμμετάσχει στην προσπάθεια. Οι τρεις αυτές χώρες βρίσκονται ήδη κοντά και συνεργάζονται στρατιωτικά, φιλοξενώντας συχνά ασκήσεις στο έδαφος της άλλης. Το Αζερμπαϊτζάν είχε προηγουμένως εκφράσει ενδιαφέρον για την αναβάθμιση της γερασμένης, σοβιετικής εποχής πολεμικής αεροπορίας του με αεροσκάφη τέταρτης γενιάς JF-17, τα οποία το Πακιστάν ανέπτυξε με την Κίνα. Το Μπακού μπορεί τώρα απλώς να περιμένει να βγει το TF Kaan από τη γραμμή παραγωγής.
Μια γενιά μπροστά
Εάν η Σαουδική Αραβία κερδίσει την είσοδο στο GCAP – και εάν το Tempest ολοκληρωθεί εγκαίρως – το Ριάντ θα αποκτήσει ένα αεροσκάφος πολύ πιο προηγμένο από το KF-21 ή το TF Kaan. Το Tempest θα είναι ακόμη και μια γενιά μπροστά από τα αμερικανικά F-35 και F-22 και το J-20 της Κίνας, αλλά και το Su-57 της Ρωσίας. Η πρώτη έκδοση του KF-21 δεν αναμένεται να διαθέτει τις εσωτερικές αποθήκες όπλων που αποτελούν βασικό χαρακτηριστικό των μαχητικών stealth πέμπτης γενιάς.
Το TF Kaan πρόκειται να διαθέτει εσωτερικές αποθήκες όπλων και άλλα χαρακτηριστικά 5ης γενιάς. Ωστόσο, τα αεροσκάφη 6ης γενιάς, όπως το Tempest, αναμένεται επίσης να τεθούν σε επιχειρησιακή λειτουργία όχι πολύ καιρό μετά την ολοκλήρωση του Kaan και την κατασκευή του σε σημαντικούς αριθμούς και οι δυνατότητές τους, τουλάχιστον στα χαρτιά, θα είναι μια τάξη μεγέθους μεγαλύτερες από αυτές του τουρκικού project που μοιάζει να στηρίζεται στο – υπό απόσυρση με την ένταξη του NGAD σε επιχειρησιακό ρόλο – F-22.
Οι επιδιώξεις του Ριάντ
Όπως και άλλα κράτη του Αραβικού Κόλπου, οι επιλογές της Σαουδικής Αραβίας για αεροσκάφη 5ης γενιάς φαίνονται περιορισμένες και προφανώς γι’ αυτό και το Ριάντ ποντάρει στο να συμμετάσχει σε ένα project 6ης γενιάς, ενώ παράλληλα θα αρκεστεί στον υπάρχοντα στόλο των εγνωσμένης αξίας F-15 και Eurofighter για την ενδιάμεση δεκαετία – και ενδεχομένως να αποκτήσει προηγμένες παραλλαγές του γαλλικού Rafale ως ενδιάμεση λύση, κάτι το οποίο ήδη τα ΗΑΕ έχουν συμφωνήσει με τη Γαλλία, μετά την κατάρρευση του σχεδίου αγοράς F-35 από το Άμπου Ντάμπι.
Εάν η Ιαπωνία αποσύρει τις αντιρρήσεις της για την ένταξη του Ριάντ ή επιτύχει συμβιβασμό με τους άλλους εταίρους της στο GCAP, η σαουδαραβική αεροπορία θα μπορούσε να είναι σε καλό δρόμο για να εξασφαλίσει τεχνολογικό πλεονέκτημα για τις επόμενες δεκαετίες και, ταυτόχρονα, να αποδεσμευτεί από την εξάρτησή της από τις ΗΠΑ για τα μεγάλα εξοπλιστικά της προγράμματα, χωρίς να ενοχλήσει την Ουάσινγκτον, στρεφόμενη σε ανταγωνιστική ή αντίπαλο χώρα, για σύγχρονα μαχητικά.
