Στο Προεδρικό Μέγαρο της Τουρκίας, στην Άγκυρα, το οποίο πριν από μερικές ημέρες έγινε «θέατρο» μιας ακόμα κίνησης του Ερντογάν που έδειξε πόσο αδιάφορος και προσβλητικός μπορεί να γίνει έναντι των ηγετών της Ευρώπης, ο Τούρκος πρόεδρος μάλλον χαμογελά ικανοποιημένος.
Η πίεση προς την Τουρκία
Σε μια χρονική στιγμή που η τουρκική οικονομία βρίσκεται -από δικές του αποφάσεις και λάθη- σε βέρτιγκο, σε μια στιγμή που οι ΗΠΑ πιέζουν την Τουρκία από κάθε πιθανή και απίθανη πλευρά, σε μια στιγμή που η Ε.Ε. είναι εμφανώς διχασμένη σχετικά με τη στάση που θα πρέπει να τηρήσει έναντι της Άγκυρας, σε μια στιγμή που οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι μετά από σχεδόν 20 χρόνια στην εξουσία ο Ερντογάν και το κόμμα του, το ΑΚΡ, βρίσκονται σε καθοδική πορεία, 104 απόστρατοι αξιωματικοί του Ναυτικού της χώρας, με μια επιστολή σε ένα μικρό εθνικιστικό σάιτ, έδωσαν στον Τούρκο πρόεδρο την ευκαιρία να αλλάξει την ατζέντα και τραβήξει τα βλέμματα των πολιτών από τα πραγματικά και πιεστικά προβλήματα της χώρας.
Η κίνηση των «ναυάρχων»
Οι «ναύαρχοι» στην επιστολή τους αναφέρονταν στην συνθήκη του Μοντρέ η οποία ρυθμίζει τη ναυσιπλοΐα στον Βόσπορο, μια κρίσιμη ναυτική οδό και διαμαρτύρονταν για έναν επιφαινόμενο εξισλαμισμό των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας. Σύμφωνα με το Foreign Policy, οι λόγοι που οδήγησαν τους απόστρατους σε αυτή την κίνηση δεν είναι ξεκάθαροι: από μια σύγκρουση μεταξύ του ΑΚΡ και των κοσμικών στελεχών των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων που λειτουργούσαν ως θεματοφύλακες του κεμαλισμού, μέχρι μια στημένη υπόθεση, όλα τα σενάρια είναι ανοιχτά.
«Πραξικόπημα»
Ωστόσο, υπάρχει και ένα σίγουρο: ο Ερντογάν αξιοποιεί αυτή την κίνηση για να αλλάξει το πολιτικό discourse στην Τουρκία. Ο Τούρκος πρόεδρος και τα προσκείμενα σε αυτόν ΜΜΕ άρχισαν αμέσως να φωνάζουν περί «πολιτικού πραξικοπήματος», οι διωκτικές αρχές συνέλαβαν δέκα από τους απόστρατους -μεταξύ αυτών και τον εμπνευστή της «Γαλάζιας Πατρίδας»- και ο Ερντογάν βρήκε την ευκαιρία να πιαστεί από κάπου, σε μια περίοδο που φαίνεται ότι στο εσωτερικό της Τουρκίας χάνει τη δυνατότητά του να καθορίζει πλήρως τις εξελίξεις.
Οι εκλογές του 2023
Με το βλέμμα στραμμένο στις εκλογές του 2023, ο Ερντογάν αναζητά εχθρούς: από τους φοιτητές στο πανεπιστήμιο Μπογάζιτσι και το φιλοκουρδικό κόμμα HDP, μέχρι τους διοικητές της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας και τις γυναίκες (μην ξεχνάμε ότι η Τουρκία αποχώρησε από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης κατά της βίας σε βάρος των γυναικών), ο Τούρκος πρόεδρος αναζητά τρόπους να συσπειρώσει το πιο συντηρητικό κομμάτι των ψηφοφόρων της χώρας, παρουσιάζοντας εαυτόν ως πυλώνα ηθικής και εθνικής σταθερότητας που δέχεται επιθέσεις από στοιχεία που θέλουν να ανατρέψουν το status quo στην Τουρκία.
«Θείο δώρο»
Ωστόσο, όλα αυτά δεν έμοιαζαν να κινητοποιούν το εκλογικό σώμα που έμοιαζε να νοιάζεται περισσότερο για την καταρρέουσα λίρα ή για το γεγονός ότι η Τουρκία οπισθοχωρεί δραματικά σε ζητήματα δικαιωμάτων των γυναικών, της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας και των Κούρδων ή για το ότι οι αμερικανικές κυρώσεις απειλούν θέσεις εργασίας στην αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας. Έτσι, η επιστολή των 104 απόστρατων έρχεται ως θείο δώρο για τον Ερντογάν, ο οποίος πλέον μπορεί να επικαλεστεί μια «απόπειρα πραξικοπήματος» σε βάρος του για να καλέσει τους ψηφοφόρους να τον στηρίξουν. Το πόσο αποτελεσματικό θα είναι αυτό, θα φανεί στην κάλπη.
