Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις έχουν εισέλθει στην πιο κρίσιμη περίοδο των τελευταίων πολλών ετών. Η Αθήνα παρακολουθεί κατά πόδας τις κινήσεις του Ερντογάν, o οποίος στέλνει αντιφατικά μηνύματα την ώρα που το Oruc Reis κινείται εντός και εκτός ελληνικής υφαλοκρηπίδας, μία αναπνοή από το Καστελόριζο.
- Σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη η γερμανική προεδρία, δια της Καγγελαρίου κ. Μέρκελ θα εργαστεί ώστε να έχει ένα «καθαρό» τοπίο για τις προθέσεις του Ταγίπ Ερντογάν, τουλάχιστον μερικές ημέρες πριν από την Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε.
Οι ίδιες πηγές προσθέτουν πως ημερομηνία-κλειδί ίσως αποδειχθεί η 12η Σεπτεμβρίου οπότε και λήγει η παράνομη τουρκική NAVTEX για το Ορούτς Ρέις.
Εάν παραταθεί είναι σαφές πως ο Ερντογάν έχει επιλέξει τον δρόμο της σύγκρουσης όχι μόνο με την Αθήνα, αλλά συνολικά με την Ε.Ε.
Σε αντίθετη περίπτωση, όμως, μπορεί να διαμορφωθούν οι όροι για επιστροφή των δύο χωρών στο τραπέζι του διαλόγου.
Στην αντίστροφη μέτρηση για την Σύνοδο Κορυφής, στις 24-15 Σεπτεμβρίου, όπου θα συζητηθεί ο κατάλογος των κυρώσεων κατά της Τουρκίας, στα ανώτατα κυβερνητικά κλιμάκια εκπονούνται διάφορα σενάρια για το πως θα αντιδράσει το αμέσως επόμενο διάστημα ο Τούρκος Πρόεδρος.
Αυτή τη στιγμή το «Ορούτς Ρέις» και τα συνοδευτικά πλοία του κινούνται σε μια θαλάσσια έκταση, μέρος της οποίας είναι εντός και εκτός ελληνικής υφαλοκρηπίδας σε απόσταση από 35 ναυτικά μίλια από το Καστελόριζο και παραπέρα.
Τρία συν ένα σενάρια για τις κινήσεις του Ερντογάν
Τι πιστεύει η κυβέρνηση για τις κινήσεις Ερντογάν; Σύμφωνα με πληροφορίες (Καθημερινή της Κυριακής ), τα τρία βασικά, αρνητικά σενάρια που εξετάζονται από την Αθήνα είναι τα εξής:
Το πρώτο σενάριο
- Nα επεκταθεί η υφιστάμενη NAVTEX βορειότερα, δεσμεύοντας περιοχή που θα περιλαμβάνει μέρος της ελληνικής υφαλοκρηπίδας μεταξύ 6 και 12 ν.μ. από το Καστελόριζο.
- Σε αυτή την περίπτωση, παρότι η Ελλάδα δεν έχει προχωρήσει σε επέκταση των χωρικών υδάτων της, ούτε όμως και σε ανακήρυξη ΑΟΖ (ανεξάρτητα με το αν η υφαλοκρηπίδα ορίζεται διαφορετικά ως ipso facto και ab initio, δηλαδή αυτοδικαίως και εξ υπαρχής), τα περιθώρια μη επέμβασης από την ελληνική πλευρά είναι εξαιρετικά περιορισμένα.
Το δεύτερο σενάριο
- Να εκδοθούν άδειες από το τουρκικό υπουργείο Ενέργειας για έρευνες της TPAO στις περιοχές του τουρκολιβυκού μνημονίου που θα μπορούσαν να φέρουν πλοία ακόμα και έξι μίλια ανατολικά της Ρόδου, της Κάσου, της Καρπάθου και της Κρήτης.
- Σε αυτή την περίπτωση υπάρχει η περίπτωση να αρχίσουν οι έρευνες από ανατολικότερα. Ωστόσο σε κάθε περίπτωση ολόκληρη αυτή η ζώνη βρίσκεται δυτικά του 28ου μεσημβρινού, εφάπτεται με την περιοχή οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) ανάμεσα σε Ελλάδα και Αίγυπτο.
- Ως εκ τούτου μια τέτοια κίνηση θα ενέπλεκε άμεσα και το Κάιρο σε μια διαμάχη που έως τώρα έχει κρατηθεί αυστηρά ελληνοτουρκική.
Το τρίτο σενάριο
- Να μετακινηθεί το «Ορούτς Ρέις» σε απόσταση ενδεχομένως ίση ή και μικρότερη των έξι μιλίων από το Καστελόριζο, που θα είναι εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας.
- Σε αυτή την περίπτωση το «Ορούτς Ρέις» θα ενταχθεί ουσιαστικά στις επιχειρήσεις ψυχολογικού πολέμου που ήδη διεξάγει η Αγκυρα με επίκεντρο το Καστελόριζο. Και αυτό, προκειμένου να υποστηριχθεί το επιχείρημα ότι η Ελλάδα «παραβιάζει» το καθεστώς αποστρατιωτικοποίησης των Δωδεκανήσων.
Το τέταρτο και προβληματικό
- Η μετακίνηση του «Ορούτς Ρέις» λίγο βορειότερα από τη σημερινή θέση του.
- Ενα τέτοιο ενδεχόμενο θα παρατείνει την αγωνία στην περιοχή και την επιφυλακή των Ενόπλων Δυνάμεων, δίχως, ωστόσο να παροξύνει το ενδεχόμενο σύγκρουσης.
Ολα αυτά τα σενάρια στρατιωτικής κλιμάκωσης βρίσκονται στο τραπέζι, ενώ παράλληλα εξελίσσεται ένας διπλωματικός μαραθώνιος με επίκεντρο το Βερολίνο, το οποίο κινείται με την εμφανή ενθάρρυνση και της Ουάσιγκτον.
Αν οι επαφές της Αγκελα Μέρκελ με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν οδηγήσουν σε κάποιο αποτέλεσμα, ή η Αγκυρα επιλέξει να τραβήξει κι άλλο σχοινί, πρακτικά ασκώντας περαιτέρω πίεση στην Ευρωπαϊκή Ενωση, αυτό είναι ακόμα άδηλο.
Τα αντικρουόμενα μηνύματα του Ερντογάν
Η Αγκυρα και οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Ερντογάν παρουσιάζουν μια διπλή τακτική.
Προς το εσωτερικό χρησιμοποιούν μια σκληρή ρητορική, επενδύοντας στα εθνικιστικά αντανακλαστικά των Τούρκων ψηφοφόρων, ενώ προς το εξωτερικό και ειδικά προς την Ευρώπη, επιχειρούν να επιδείξουν ένα πρόσωπο συνδιαλλαγής και επιθυμίας διαλόγου.
Ολα αυτά αποφεύγοντας, βέβαια, να αναδείξουν το γεγονός ότι ζητούν διάλογο, ενώ το «Ορούτς Ρέις» εξακολουθεί να δραστηριοποιείται στην ελληνική υφαλοκρηπίδα.
