Τέσσερα ήταν τα βασικά στοιχεία των κοινών δηλώσεων Μητσοτάκη-Ερντογάν:
- Η δημόσια επιμονή για αλλαγή κλίματος και της ανάγκης να διατηρηθεί. Οι δύο ηγέτες έδωσαν ιστορικό χαρακτήρα στην εξέλιξη αυτή.
- Η συνέχιση του (καλά σκηνοθετημένου) διαλόγου, με επίσκεψη Μητσοτάκη στην Άγκυρα μέσα στο 2024. Ο κ.Ερντογάν είπε ότι οι διμερείς επαφες κορυφής πρέπει να γίνονται μια φορά τον χρόνο.
- Η υπογραφή “Διακήρυξης των Αθηνών” Περί Σχέσεων Φιλίας και Καλής Γειτονίας (διαβάστε το πλήρες κείμενο της Διακήρυξης στο τέλος του παρόντος κειμένου)
- Η προσπάθεια του Ερντογάν να εμφανιστεί “διαφορετικός”, “φιλικός” και εν πάση περιπτώσει να δείξει ότι επιδιώκει τις καλές σχέσεις και τα ήρεμα νερά.
Οι διαφορές απόψεων στα σοβαρά παραμένουν, αλλά όπως φαίνεται “αφήνονται στον καιρό”.
Τι είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης
Για διακυμάνσεις στις διμερείς σχέσεις Ελλάδος-Τουρκίας οι οποίες κάποιες στιγμές τις απείλησαν επικίνδυνα, έκανε λόγο ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στην κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο Μέγαρο Μαξίμου.
Σύμφωνα με τον κ.Μητσοτάκη, σήμερα υπεγράφη Διακήρυξη μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας που επιβεβαιώνει τη σχέση φιλίας και καλής γειτονίας μεταξύ των δύο χωρών, οι οποίες οφείλουν να ζουν ειρηνικά, αναζητώντας λύσεις στις διαφορές τους. Όπως ανέφερε, στην περίοδο που μεσολάβησε μεταξύ των δύο τελευταίων Ανωτάτων Συμβουλίων Συνεργασίας οι δύο χώρες αντιμετώπισαν “πρωτόγνωρες προκλήσεις”.
Οι νέες προσπάθειες προσέγγισης μεταξύ των δύο χωρών, οδήγησαν σε νέες συμφωνίες, αλλά και σε αναβάθμιση υφισταμένων συμφωνιών μεταξύ των δύο χωρών, σε πολλά επίπεδα. Ο κ.Μητσοτάκης έκανε αναφορά και στη σημαντική μείωση μεταναστευτικών ροών από την Τουρκία, στο πρόσφατο χρονικό διάστημα.
Ο ίδιος ξεκαθάρισε, πως η Ελλάδα διαφωνεί με την Τουρκία στο Κυπριακό ζήτημα. “Για εμάς δεν υπάρχει άλλη λύση πέραν των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Θα πρέπει να επανεκκινήσει ο διάλογος από εκεί που διακόπηκε το 2017. Μόνο μέσα από αυτόν μπορεί να υπάρξει ουσιαστική πρόοδος”, ξεκαθάρισε ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Σύμφωνα με τον κ.Μητσοτάκη, η επόμενη φάση του πολιτικού διαλόγου – όταν οι συνθήκες ωριμάσουν – “μπορεί να είναι η προσέγγιση για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο που σύμφωνα με την Ελλάδα συνιστά τη μόνη διαφορά που θα μπορούσε να αχθεί ενώπιον διεθνούς δικαιοδοσίας. Με πυξίδα το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας“.
Η σημερινή συνάντηση κορυφής Μητσοτάκη-Ερντογάν στην Αθήνα θα έχει και συνέχεια, με τον Έλληνα πρωθυπουργό να δηλώνει πως προτίθεται να επισκεφτεί την Άγκυρα την ερχόμενη Άνοιξη. Ο ίδιος συμπλήρωσε, πως αισθάνεται ιστορικό χρέος να φέρει τις δύο χώρες πιο κοντά, έχοντας πετύχει να επανέλθουν οι διμερείς σχέσεις σε “ήρεμα νερά… Δείχνοντας ευθύνη και ρεαλισμό θέλω σήμερα να κοιτάξω στο μέλλον”.
Οι δηλώσεις του Τούρκου προέδρου
Παίρνοντας το λόγο, ο Τούρκος πρόεδρος επεσήμανε, ότι σήμερα διεξήγαγε ωφέλιμες συζητήσεις με τον Έλληνα πρωθυπουργό, αναγνωρίζοντας την ανάγκη να συναντώνται τακτικά οι ηγέτες των δύο χωρών (τουλάχιστον) μια φορά το χρόνο.
Όπως είπε, με τον κ.Μητσοτάκη συζήτησαν σήμερα για ανάπτυξη της διμερούς συνεργασίας, διατηρώντας ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας μεταξύ των δύο χωρών. Ο Τούρκος πρόεδρος ανέφερε πως ο υφιστάμενος μηχανισμός ανώτατου στρατιωτικού συμβουλίου Ελλάδος-Τουρκίας “συμβάλλει θετικά στην προαγωγή θετικής ατζέντας” μεταξύ των δύο χωρών.
Ο ίδιος, χαιρέτισε τη σημερινή υπογραφή της “Διακήρυξης των Αθηνών” περί φιλίας και καλής γειτονίας Ελλάδος-Τουρκίας, η οποία διατράνωσε την εκπεφρασμένη αντίστοιχη βούληση των δύο χωρών.
Σύμφωνα με τον κ.Ερντογάν, σήμερα συμφωνήθηκε μεταξύ άλλων ο διπλασιασμός του διμερούς εμπορίου Ελλάδος-Τουρκίας σε 10 δισ. Ευρώ ετησίως, από το υφιστάμενο επίπεδο των 5 δισ. Ευρώ, ενώ επίσης συμφωνήθηκε και η κατασκευή δεύτερης οδικής γέφυρας στην Ελληνο-Τουρκική μεθόριο στους Κήπους Έβρου.
“Με τον κ.Μητσοτάκη μιλήσαμε για Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο”, ανέφερε ο Τούρκος πρόεδρος, ο οποίος ευχήθηκε οι δύο χώρες να επιλύσουν τις διαφορές τους με εποικοδομητικό διάλογο και με βάση το διεθνές Δίκαιο. Οι δύο ηγέτες συζήτησαν και για ζητήματα τρομοκρατίας, με τον κ.Ερντογάν να ζητά να μην δημιουργούνται χώροι υποδοχής μεταναστών στην Ελλάδα οι οποίοι να υποθάλπουν την “τρομοκρατία”.
Ο Τούρκος πρόεδρος αναφέρθηκε στην ανάγκη επίτευξης “δίκαιης και βιώσιμης λύσης για το Κυπριακό με βάση την πραγματικότητα στο νησί”, ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο ανθρωπιστικό δράμα στη Γάζα, απορρίπτοντας κάθε επιχείρημα υπέρ του βομβαρδισμού άμαχων Παλαιστινίων, 17 χιλιάδες εκ των οποίων έχουν μέχρις στιγμής σκοτωθεί από τις Ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις που ο κ.Ερντογάν χαρακτήρισε “εγκλήματα πολέμου” και “εγκλήματα κατά της Ανθρωπότητας”.
Ο ίδιος τάχθηκε υπέρ της ίδρυσης Παλαιστινιακού κράτους “στα σύνορα του 1967”, δηλώνοντας μάλιστα έτοιμος να αναλάβει η χώρα του και ρόλο εγγυήτριας δύναμης σε τυχόν αντίστοιχη διεθνή διαδικασία.
Ολοκληρώνοντας τις δηλώσεις του, ο Τούρκος πρόεδρος επεσήμανε, πως “δεν υπάρχει πρόβλημα μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας που δεν μπορεί να επιλυθεί με καλή βούληση”, ενώ ευχαρίστησε τον Έλληνα πρωθυπουργό “για τη φιλοξενία του”, ευχόμενος “να βγουν σε καλό για τους δύο λαούς οι σημερινές συνομιλίες”.
Μάλιστα, προσκάλεσε δημοσίως τον κ.Μητσοτάκη να επισκεφτεί την Άγκυρα προσεχώς, ανταποδίδοντας την διπλωματική χειρονομία του Έλληνα πρωθυπουργού.
Το πλήρες κείμενο της Διακήρυξης που υπεγράφη σήμερα μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας
“Διακήρυξη των Αθηνών Περί Σχέσεων Φιλίας και Καλής Γειτονίας
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Τουρκίας, η Α.E. κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας, η Α.E. κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, εκπροσωπώντας τις αντίστοιχες Κυβερνήσεις τους (που αποκαλούνται από κοινού «τα Μέρη»), έχοντας προεδρεύσει της 5ης συνάντησης του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας μεταξύ της Δημοκρατίας της Τουρκίας και της Ελληνικής Δημοκρατίας την 7η Δεκεμβρίου 2023, στην Αθήνα, σε πνεύμα καλής θέλησης και συνεργασίας,
PP1. Αναγνωρίζοντας την ανανεωμένη βούληση για συνεργασία μεταξύ των Κυβερνήσεων των δύο χωρών,
PP2. Υπογραμμίζοντας ότι οι δεσμοί μεταξύ των δύο γειτονικών εθνών έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν σημαντικά την ευημερία και τη δυναμική της περιοχής,
PP3. Δίνοντας έμφαση στην ανάγκη να συνεχίσουν να εργάζονται από κοινού προς όφελος και των δύο κοινωνιών σε κλίμα φιλίας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης,
PP4. Επιδιώκοντας ενίσχυση των διμερών σχέσεων μέσω των υφιστάμενων θεσμικών μηχανισμών,
PP5. Τονίζοντας ότι, προκειμένου να ενισχυθούν οι σχέσεις καλής γειτονίας, αμφότερα τα Μέρη, χωρίς να θίγονται οι εκατέρωθεν νομικές θέσεις τους, θα καλλιεργούν πνεύμα αλληλεγγύης απέναντι στις τρέχουσες και μελλοντικές προκλήσεις,
PP6. Υπογραμμίζοντας ότι για την προώθηση της εν λόγω θετικής ατμόσφαιρας και ατζέντας, αμφότερα τα Μέρη θα ενθαρρύνουν την ανταλλαγή επισκέψεων σε κάθε επίπεδο με προσέγγιση προσανατολισμένη στην επίτευξη αποτελεσμάτων,
PP7. Υπενθυμίζοντας ότι μεταξύ των θεμελιωδών σκοπών του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και των παγκοσμίως αναγνωρισμένων αρχών του διεθνούς δικαίου είναι η διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και η φιλική συνεργασία μεταξύ των κρατών,
PP8. Έχοντας αποφασίσει να καλλιεργούν φιλικές σχέσεις, αμοιβαίο σεβασμό, ειρηνική συνύπαρξη και κατανόηση και να επιλύουν κάθε διαφορά μεταξύ τους με ειρηνικά μέσα και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο,
PP9. Υπογραμμίζοντας τη σημασία των αποτελεσματικών διαύλων και μηχανισμών επικοινωνίας σε κάθε επίπεδο για την επιτυχή διαχείριση των διμερών τους σχέσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στην αποφυγή συγκρουσιακών καταστάσεων και δυνητικής κλιμάκωσης,
PP10 Τονίζοντας ότι και τα δύο Μέρη θα προσεγγίσουν τις σχέσεις τους με στόχο την ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας και την εμβάθυνση των δεσμών μεταξύ των λαών, συνεισφέροντας με αυτόν τον τρόπο στην ευημερία και την ειρηνική συνύπαρξη των δύο γειτονικών λαών τους, τονίζοντας περαιτέρω ότι προς τούτο, υπό το φως της επιτευχθείσας σημαντικής προόδου σχετικά με την προώθηση της θετικής ατζέντας σε οικονομικά και εμπορικά θέματα μέσω του Κοινού Σχεδίου Δράσης, οι δύο πλευρές θα διερευνήσουν επιπρόσθετα θέματα συνεργασίας,
Συμφώνησαν στα κάτωθι:
OP1. Τα Μέρη συμφωνούν να συμμετέχουν σε συνεχείς εποικοδομητικές και ουσιαστικές διαβουλεύσεις με βάση τους ακόλουθους πυλώνες:
(α) Πολιτικός Διάλογος:
– σε θέματα αμοιβαίου συμφέροντος
– Διερευνητικές/ Διαβουλευτικές συνομιλίες
(β) Θετική Ατζέντα, στο πλαίσιο του ενισχυμένου Κοινού Σχεδίου Δράσης, που περιλαμβάνει μέτρα κοινού ενδιαφέροντος στους τομείς της επιχειρηματικότητας-οικονομίας, τουρισμού, μεταφορών, ενέργειας, καινοτομίας, επιστήμης και τεχνολογίας, γεωργίας, περιβαλλοντικής προστασίας, κοινωνικής ασφάλισης και υγείας, νεολαίας, εκπαίδευσης και αθλητισμού και όποιον άλλο τομέα συμφωνηθεί από κοινού, με στόχο την επίτευξη σημαντικών και συγκεκριμένων παραδοτέων, εξορθολογίζοντας και επικαιροποιώντας συνεχώς την ατζέντα, με δομημένο τρόπο και νέα θέματα.
(γ) Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, που περιλαμβάνουν μέτρα στον στρατιωτικό τομέα που θα συνέβαλλαν στην εξάλειψη αδικαιολόγητων πηγών έντασης, καθώς και των κινδύνων που απορρέουν από αυτές,
OP2. Τα Μέρη δεσμεύονται να απέχουν από κάθε δήλωση, πρωτοβουλία, ή ενέργεια που θα μπορούσε να υπονομεύσει ή να απαξιώσει το γράμμα και το πνεύμα αυτής της Διακήρυξης ή να θέσει σε κίνδυνο τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή τους.
OP3. Τα Μέρη θα προσπαθήσουν να επιλύσουν οποιαδήποτε διαφορά προκύψει μεταξύ τους με φιλικό τρόπο, μέσω απευθείας διαβουλεύσεων μεταξύ τους ή με άλλα μέσα αμοιβαίας επιλογής, όπως προβλέπεται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Αυτή η Διακήρυξη δεν αποτελεί διεθνή συμφωνία, δεσμευτική για τα Μέρη κατά το διεθνές δίκαιο. Καμία πρόνοια της Διακήρυξης αυτής δεν πρέπει να ερμηνεύεται ότι παράγει νομικά δικαιώματα ή υποχρεώσεις για τα Μέρη.
Έγινε στην Αθήνα, την 7η Δεκεμβρίου 2023, σε δύο αντίγραφα, καθένα στην Τουρκική, Ελληνική και Αγγλική γλώσσα με όλα τα κείμενα να θεωρούνται εξίσου αυθεντικά. Σε περίπτωση διαφοράς ως προς την ερμηνεία, υπερισχύει το αγγλικό κείμενο.”
