Ανησυχία και αναταραχή στην Άγκυρα προκάλεσε η απόφαση του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, να τοποθετήσει στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας τον Brett McGurk, έναν διπλωμάτη που αποτελεί «κόκκινο πανί» για την Τουρκία λόγω της στάσης που είχε τηρήσει υπέρ των Κούρδων του YPG στον πόλεμο κατά του ISIS στη Συρία.
Σαφές μήνυμα στην Τουρκία
Η επιστροφή του McGurk σε κρίσιμη θέση στην κυβέρνηση του Μπάιντεν (είχε παραιτηθεί το 2018, όταν ο Τραμπ απέσυρε τις αμερικανικές δυνάμεις από τη Συρία) «στέλνει μήνυμα» στην Τουρκία, ότι οι ΗΠΑ προτίθενται να επιστρέψουν στις πολιτικές της κυβέρνησης του Μπαράκ Ομπάμα στην περιοχή, κάτι που προκαλεί άγχος στην Άγκυρα και τον Ερντογάν.
Μάλιστα, όταν οι συμμαχικές δυνάμεις είχαν κάνει εκτεταμένη επιχείρηση στο Ιντλίμπ για να σκοτώσουν τον ηγέτη του Ισλαμικού Κράτους Αμπού Μπακρ αλ-Μπαγκντάντι, ο McGurk, διαπιστώνοντας ότι το κρησφύγετό του βρισκόταν πολύ κοντά σε ισχυρές τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις, είχε επισημάνει ότι η Άγκυρα «θα πρέπει να δώσει εξηγήσεις».
«Πολύ λιγότερη υπομονή»
Σύμφωνα με αναλυτές που μίλησαν στον ιστοχώρο Ahval, οι κινήσεις του Μπάιντεν δεν προοιωνίζονται κάτι ιδιαίτερα καλό για την Τουρκία και τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος ως τώρα απολάμβανε την υψηλή προστασία του Τραμπ, παρά το γεγονός ότι η χώρα έμοιαζε να κάνει κυριολεκτικά του κεφαλίου της σε κρίσιμα πεδία, όπως η Συρία, η Λιβύη, αλλά και το ΝΑΤΟ.
Σύμφωνα με τον Νίκολας Ντάνφορθ, το πρόβλημα της Τουρκίας δεν είναι αυτός καθαυτός ο McGurk, όσο το γεγονός ότι πολύς κόσμος στη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ μοιράζεται τις απόψεις του. Ο αναλυτής, μάλιστα, προέβλεψε «πολύ λιγότερη υπομονή» της Ουάσινγκτον προς την Άγκυρα για θέματα από την αγορά του ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος S-400 ως τις εξελίξεις στη Συρία.
«Ο Ερντογάν χρειάζεται ελεγχόμενες εντάσεις»
Από την πλευρά του, ο Σουλεϊμάν Οζερέν εκτιμά ότι ο ρόλος του McGurk θα είναι πολύ πιο αυξημένος απ’ ό,τι στο παρελθόν και προσθέτει ότι αυτό σημαίνει ότι οι ΗΠΑ, αν και αρχικά θα επιδιώξουν διάλογο με την Τουρκία για να λύσουν τις διαφορές τους, δεν πρόκειται να επιδείξουν ιδιαίτερη υπομονή, ειδικά για μείζονα ζητήματα, όπως οι S-400 ή η Συρία, υπενθυμίζοντας ότι και ο Μπάιντεν είχε ασκήσει κριτική στον Ερντογάν.
Ο Οζερέν θεωρεί ότι ο Ερντογάν θα επιχειρήσει με δήθεν μεταρρυθμίσεις να δείξει ότι σέβεται τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, αλλά τονίζει ότι δεν πρόκειται να χαλαρώσει την αυταρχική διακυβέρνησή του, καθώς οιαδήποτε πραγματική αλλαγή θα θέσει σε κίνδυνο τον ίδιο και το καθεστώς που έχει επιβάλλει στην Τουρκία.
«Ο Ερντογάν χρειάζεται ελεγχόμενες εντάσεις, προκειμένου να διατηρήσει την εξουσία του», σημείωσε με νόημα ο Οζερέν, εντοπίζοντας σε αυτό το σημείο και τον λόγο των τριβών του με την Ουάσινγκτον, αλλά και τους λόγους για τους οποίους μια ουσιαστική επίλυση των διαφορών μοιάζει προς το παρόν ανέφικτη.
«Παλιό κρασί σε νέο μπουκάλι»
Στον αντίποδα, ο Αλί Μπακίρ εκτιμά ότι η τοποθέτηση McGurk σε θέση-κλειδί στην κυβέρνηση Μπάιντεν «δηλητηριάζει ακόμα περισσότερο τις αμερικανο-τουρκικές σχέσεις», υποστηρίζοντας ότι η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ «πουλάει παλιό κρασί σε νέο μπουκάλι» και ότι στην ουσία θα ακολουθήσει τις «καταστροφικές» πολιτικές της κυβέρνησης Ομπάμα στη Μέση Ανατολή και τη Συρία.
Προσέθεσε, πάντως, ότι μετά τις επιχειρήσεις των τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων στη βόρεια Συρία, η Άγκυρα θεωρεί ότι στην περιοχή έχουν δημιουργηθεί «νέες πραγματικότητες» τις οποίες η κυβέρνηση Μπάιντεν θα πρέπει να λάβει υπόψη, καθώς θα έχει μικρά έως ανύπαρκτα περιθώρια ελιγμών.
