Κοντά στο τέλος της… ενεργειακής εξαγωγικής ευδαιμονίας της φαίνεται ότι βρίσκεται η Ρωσία, λίγο πριν ενεργοποιηθούν οι ευρωπαϊκές κυρώσεις για το πετρέλαιο της χώρας.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με διεθνή πρακτορεία, ποσοστό άνω του 90% στις χώρες της βόρειας Ευρώπης έχει απωλέσει ήδη η Ρωσία, δύο εβδομάδες πριν την ενεργοποίηση των νέων περιορισμών της ΕΕ που περιλαμβάνουν απαγόρευση των εισαγωγών πετρελαίου διΆ θαλάσσης καθώς και της προσφοράς πλοίων, χρηματοδότησης και ασφαλιστικής κάλυψης σε σχετικές εμπορικές συναλλαγές.
Μεγάλη μείωση εξαγωγών
Τα στοιχεία δείχνουν ότι κατά τις τέσσερις τελευταίες εβδομάδες έως τις 18 Νοεμβρίου η Ρωσία εξήγε μόλις 96.000 βαρέλια ημερησίως στο Ρότερνταμ, τον μοναδικό εναπομείναντα ευρωπαϊκό προορισμό της για εξαγωγές δια θαλάσσης εκτός της λεκάνης της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας, ενώ στις αρχές Φεβρουαρίου, πριν την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία, στα λιμάνια της βόρειας Ευρώπης έφταναν περισσότερα από 1,2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως.
Μετά την έναρξη του πολέμου, κράτη όπως η Λιθουανία, η Γαλλία και η Γερμανία σταμάτησαν να προμηθεύονται ρωσικό πετρέλαιο δια θαλάσσης, ενώ η Πολωνία ακολούθησε τον Σεπτέμβριο. Πλέον, τα τρία τέταρτα του αργού που φορτώνεται στα ρωσικά λιμάνια της Βαλτικής κατευθύνονται τώρα προς την Ασία, με τα ινδικά διυλιστήρια να επωφελούνται από τις χαμηλές τιμές του πετρελαίου – αν και ο χρόνος για την εφαρμογή των νέων μέτρων μετρά αντίστροφα.
Πλαφόν και αντιδράσεις
Εν τω μεταξύ, την Τετάρτη, οι χώρες της G7 αναμένεται να ανακοινώσουν το επίπεδο του πλαφόν στην τιμή των ρωσικών φορτίων αργού. Τα φορτία που θα αγοραστούν σε τιμές πάνω από αυτό το επίπεδο θα χάσουν την πρόσβαση σε ευρωπαϊκά και βρετανικά πλοία, ασφάλειες και άλλες υπηρεσίες. Όπως ήταν φυσικό, η Μόσχα αντέδρασε σε αυτή την προοπτική και ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης, Αλεξάντερ Νόβακ, δήλωσε ότι η Ρωσία θα σταματήσει τις εξαγωγές πετρελαίου στις χώρες που θα υιοθετήσουν το πλαφόν στην τιμή.
Μάλιστα, ο Νόβακ έσπευσε να προσθέσει ότι η χώρα του είτε θα ανακατευθύνει τις συγκεκριμένες ποσότητες αργού προς άλλες χώρες είτε θα μειώσει την παραγωγή, κίνηση που αναμένεται να διατηρήσει ψηλά τις τιμές του ρωσικού πετρελαίου, αλλά και διεθνώς, ενώ ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας έχει υποστηρίξει πως η Ρωσία θα δυσκολευτεί να βρει εναλλακτικούς αγοραστές για τόσο μεγάλες ποσότητες πετρελαίου.
Ο συνολικός όγκος που αποστέλλεται από τη Ρωσία έπεσε σε χαμηλό εννέα εβδομάδων, στα 2,67 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως κατά τις επτά ημέρες έως τις 18 Νοεμβρίου, ενώ ο λιγότερο ευμετάβλητος μέσος όρος τεσσάρων εβδομάδων μειώθηκε επίσης, αν και παρέμεινε πάνω από 3 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως για έκτη εβδομάδα. Οι συνεχείς μειώσεις συνέβαλαν στο να μειωθούν τα εβδομαδιαία έσοδα του Κρεμλίνου από το εμπόριο πετρελαίου στο χαμηλότερο επίπεδο από τις αρχές Ιανουαρίου.
Οφέλη για Ινδία, Κίνα και Τουρκία
Από την άλλη, πάντως, ο όγκος του αργού πετρελαίου στα πλοία που κατευθύνονται προς την Κίνα, την Ινδία και την Τουρκία, τις τρεις χώρες που έχουν αναδειχθεί ως οι μεγαλύτεροι αγοραστές ρωσικού πετρελαίου, συν τις ποσότητες στα πλοία που δεν έχουν ανακοινώσει ακόμα πού θα κατευθυνθούν, αυξήθηκε στο ρεκόρ των 2,45 εκατομμυρίων βαρελιών ημερησίως τις τέσσερις εβδομάδες έως τις 18 Νοεμβρίου.
Η εκτροπή των ρωσικών εξαγωγών αργού προς την Ασία ανατρέπει τις εμπορικές ροές και δίνει νέα πνοή σε γερασμένα πετρελαιοφόρα που διαφορετικά θα πήγαιναν για παλιοσίδερα, ενώ επισημαίνεται ότι τα τάνκερ που μεταφέρουν ρωσικό αργό γίνονται όλο και πιο «δυσδιάκριτα» όσον αφορά τους τελικούς προορισμούς του, καθώς παρατηρείται μεγάλη αύξηση των πλοίων που φεύγουν από τη Βαλτική και εμφανίζουν ως επόμενο προορισμό τους το Πορτ Σάιντ, στην Αίγυπτο, ή τη διώρυγα του Σουέζ, παρότι εκτιμάται ότι έχουν ως τελικό προορισμό λιμάνια της Ινδίας
