Του Κώστα Μποτόπουλου
Το ΔΝΤ μάς ξαναθυμήθηκε αυτές τις μέρες -όχι με τη μνημονιακή αλλά με τη μεταμνημονιακή του ιδιότητα: είχε έρθει για να μάς δανείσει (αδρά) κι αφότου έφυγε μάς συμβουλεύει (τζάμπα: και χωρίς να μάς χρεώνει και χωρίς να πολυακούγεται). Ακόνισε την εμπειρία του -και κόντεψε να σπάσει τα δόντια του- το ΔΝΤ στην Ελλάδα, γι’ αυτό όσα λέει έχουν πάντα το ενδιαφέρον τους.
Κι αυτά που λέει φέτος θα μπορούσαν να συνοψισθούν σε λίγες λέξεις: υπάρχει αισθητή πρόοδος στην ελληνική οικονομία, αλλά και χώρος για πολύ περισσότερη. Μετά τη λαίλαπα των Μνημονίων -για την οποία το ΔΝΤ έχει κάνει, έστω έμμεσα, την αυτοκριτική του- η Ελλάδα κάλυψε το χαμένο έδαφος, αλλά δεν έχει βάλει σταθερές βάσεις για ένα καλύτερο, σε συνεχώς δύσκολους καιρούς, αύριο.
Η πρόοδος στους βασικούς δείκτες και στους βασικούς τομείς…
Η πρόοδος στους βασικούς δείκτες, και στους βασικούς τομείς, είναι αδιαμφισβήτητη.
- Αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ σε επίπεδα πάνω από την προ πανδημίας (όχι όμως ακόμα την προ Μνημονίων) εποχή.
- Ανεργία στο 10%, καλύτερη επόδοση εδώ και μια δεκαετία.
- Χρέος υψηλό αλλά “εξυπηρετήσιμο” : σε “καλά χέρια”, με ευνοικές προσθεσμίες κι επιτόκια.
- Τραπεζικός τομέας “ανθεκτικός”: με επιστροφή σε κερδοφορία και περιορισμό, έστω τεχνητό λέγε με “Ηρακλή- των κόκκινων δανείων.
Θα πρόσθετα τα μεγάλα βήματα στην απεξάρτηση από τη “βρώμικη ενέργεια”: η Ελλάδα είναι πρώτη στην Ευρωπαική Ένωση σε ετήσια μείωση του άνθρακα στο ενεργειακό μίγμα, χωρίς οικονομική επιβάρυνση. Το αντίθετο συνέβη: “γνωρίσαμε” πόσο μάς ταιριάζει το “πρασίνισμα”.
… Και τα καμπανάκια
Τα καλά, ωστόσο, νέα, το ΔΝΤ τα συνοδεύει με αρκετά, έστω ανάμεσα στις γραμμές, καμπανάκια. Η γενική βελτίωση δεν πρέπει να αντιστραφεί -άρα δεν έχει κατακτηθεί- και, κυρίως, πρέπει να γίνει πιο “φιλο-αναπυξιακή”, δηλαδή να αγγίξει τις δομές.
Τα δημοσιονομικά περιθώρια πρέπει να αφήσουν χώρο -άρα δεν τον αφήνουν ακόμα- για τις “αναγκαίες κοινωνικές δαπάνες”, δηλαδή για αντιμετώπιση των διαωνιζόμενων ανισοτήτων.
Οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να πάνε πιο βαθιά, να δημιουργήσουν όχι απλώς περισσότερες δυνατότητες, αλλά διαφορετικές συνθήκες και κλίμα. Το παράδειγμα που δίνει ο Χριστόφορος Πισσαρίδης -του γνωστού σχεδίου, που δεν έχει προχωρήσει όσο ο ίδιος θα ήθελε- είναι χαρακτηριστικό: οι επενδύσεις αυξήθηκαν στο 10% του ΑΕΠ, ενώ θα έπρεπε να είναι στο 20-25%.
Η κρυμμένη όψη του παγόβουνου
Υπάρχει και η κρυμμένη, ακόμα κι από το ΔΝΤ, όψη του παγόβουνου.
- Μεγαλύτερη ακρίβεια, ιδίως στα τρόφιμα, από όλες τις χώρες της Ένωσης.
- Τρίτο μεγαλύτερο σε όλη την Ένωση “ροκάνισμα” των -αριθμητικά αυξημένων- μισθών από τον πληθωρισμό.
- Πολλοί, υπερβολικά πολλοί, συμπολίτες μας επισήμως “ευάλωτοι”: σε 2,3 εκατομμύρια μοιράζει φέτος το πλεόνασμα η κυβέρνηση.
- Εκτεταμένη, απαράδεκτα ακόμα εκτεταμένη, φοροδιαφυγή, παρά τα μέτρα που λαμβάνονται, αλλά μάλλον παραδέχονται (επιστροφή “τεκμηρίων”) παρά λύνουν το πρόβλημα.
Ασφαλώς και δεν είναι η ώρα της μεμψιμοιρίας. Ακόμα λιγότερο όμως ήρθε η ώρα του εφησυχασμού. Μας το θυμίζουν, έμμεσα αλλά εύγλωτα, οι τρεις πρόσφατες παραπομπές της χώρας μας στο Ευρωπαικό Δικαστήριο: για καθυστερήσεις σε πληρωμές του κράτους, αντπλημμυρικά έργα που έμειναν πίσω, παράνομες χωματερές. Το κράτος μας υστερεί και το περιβάλλον μάς απειλεί: δεν χωρούν ημίμετρα.
Κώστας Μποτόπουλος
