Τουλάχιστον το ένα τέταρτο των δισεκατομμυριούχων που ήταν εγγεγραμμένοι ως αντιπρόσωποι στην CΟP28 έκαναν την περιουσία τους από βιομηχανίες υψηλής ρύπανσης όπως τα πετροχημικά, τα ορυχεία και την παραγωγή βοείου κρέατος, αποκαλύπτει μια νέα ανάλυση των στοιχείων σχετικά με τα άτομα που παρακολούθησαν τις διαδικασίες της διάσκεψης COP28 του ΟΗΕ για το κλίμα στο Ντουμπάι.
Την αποκάλυψη έκανε ο Guardian αναλύοντας τους 34 billionaires που είναι εγγεγραμμένοι στη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ, και εγείρουν ανησυχίες για την επιρροή που ασκούν οι εξαιρετικά πλούσιοι, μεγάλοι ρυπαντές στις προσπάθειες του κόσμου για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Μαζί οι 34 αυτοί άνθρωποι διαθέτουν μια περιουσία περίπου 495,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ο μεγάλος αριθμός δισεκατομμυριούχων που παραβρέθηκαν στο συνέδριο, μαζί με τα πολλά ιδιωτικά τζετ με τα οποία πέταξαν, υποδηλώνει ότι η COP28 είναι πλέον το δεύτερο μετά το Νταβός μεγάλο γεγονός συγκέντρωσης μεγιστάνων του κόσμου, οι οποίοι μπορούν να συναντήσουν και να επηρεάσουν δυνητικά ηγέτες κυβερνήσεων και ανώτερους πολιτικούς και τεχνοκράτες, πριν συνάψουν συμφωνίες με άλλους ιδιοκτήτες επιχειρήσεων.
Το ίδρυμα του Ρώσου ολιγάρχη Andrey Melnichenko, για παράδειγμα, αναφέρεται ως «υποστηρικτής του κλίματος» στον επίσημο ιστότοπο COP28, αν και οι εταιρείες του φέρεται να έχουν επενδύσει 23 δισεκατομμύρια δολάρια στην παραγωγή άνθρακα και λιπασμάτων τα τελευταία 15 χρόνια. Ως στενός σύμμαχος του Βλαντιμίρ Πούτιν και πρόεδρος της επιτροπής της Ρωσίας για την κλιματική πολιτική και τη ρύθμιση των εκπομπών άνθρακα, ο Melnichenko έχει τη δυνατότητα να αλλάξει την οικονομία έντασης άνθρακα της Ρωσίας. Μπορεί κάλλιστα να το κάνει αυτό, αλλά το έργο της βιτρίνας του στην COP ήταν το Πλειστόκαινο πάρκο όπου επιστήμονες επιχειρούν να αναβιώσουν στην αρκτική τούνδρα τις συνθήκες της εύφορης στέπας της Πλειστοκαινής περιόδου, όπου κατοικούσαν τα μαμούθ.
Ο Melnichenko έχει αντιμετωπίσει κυρώσεις από τις ΗΠΑ και την ΕΕ, όπως και ένας άλλος Ρώσος εκπρόσωπος στην CΟΡ28, ο Vagit Alekperov, ο οποίος κατέχει μερίδιο 30% στη δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου της χώρας, τη Lukoil. Ένας άλλος δισεκατομμυριούχος από το Καζακστάν, ο Timur Turlov, ο οποίος κατηγορείται ότι βοήθησε Ρώσους ολιγάρχες να αποφύγουν τις κυρώσεις μέσω της οικονομικής του εταιρείας, μιλούσε σε πάνελ για την περιβαλλοντική και κοινωνική διακυβέρνηση.
Τέσσερις από τους δισεκατομμυριούχους συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις στη μπλε ζώνη, ενώ άλλοι 11 είχαν προσκληθεί από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα που ήταν ο οικοδεσπότης της διάσκεψης. Ανάμεσά τους ήταν ο Aliko Dangote, μεγιστάνας του τσιμέντου και του πετρελαίου από τη Νιγηρία, ο Mukesh Ambani, επικεφαλής ενός ινδικού ομίλου ετερογενών δραστηριοτήτων πετρελαίου και φυσικού αερίου που είναι μέλος της διεθνούς συμβουλευτικής επιτροπής της προεδρίας CΟΡ28 και ο ιδρυτής της Microsoft στις ΗΠΑ, Μπιλ Γκέιτς, του οποίου η πυρηνική εταιρεία έκανε συμφωνία με τα ΗΑΕ αυτή την εβδομάδα.
Ενώ είναι ευρέως αποδεκτό ότι οι επιχειρήσεις και τα χρήματα πρέπει να αποτελούν μέρος οποιασδήποτε κλιματικής λύσης, υπάρχουν αυξανόμενες ανησυχίες ότι δισεκατομμυριούχοι και εταιρείες παίρνουν έναν δυσανάλογα σημαντικό ρόλο στις συγκεντρώσεις της COP. Όπως αποκάλυψε ο Guardian στο The Great Carbon Divide του περασμένου μήνα, η κλιματική ανισότητα επιδεινώνει τις επιπτώσεις και καθυστερεί τη δράση.
Ο Alex Maitland της Oxfam, ο οποίος συνέταξε την ανάλυση των δισεκατομμυριούχων της CΟΡ28, είπε: «Ο αριθμός των δισεκατομμυριούχων στην CΟP είναι συγκλονιστικός ενώ υπάρχουν επιπλέον στοιχεία για την επιρροή τους παρασκηνιακά. Οι σούπερ πλούσιοι, που έχουν κάνει τα περισσότερα για να προκαλέσουν την κλιματική αλλαγή, κινητοποιούνται για να πνίξουν τις φωνές των κοινοτήτων που υφίστανται τις συνέπειές της».
Πώς δικτυώνονται
Η δικτύωσή τους έχει πολλές μορφές. Μερικοί δισεκατομμυριούχοι έχουν δικτυωθεί εμφανώς δημόσια, όπως ο μεγιστάνας των Εμιράτων Hussain Sajwani, ο οποίος έχει δημοσιεύσει φωτογραφίες στα social media από τις συναντήσεις του με τον βασιλιά Κάρολο και τον πρόεδρο της Σρι Λάνκα. Άλλοι έχουν μιλήσει σε εκδηλώσεις, όπως ο Ray Dalio, ο ιδρυτής του hedge fund Bridgewater, ο οποίος εκτιμάται ότι έχει αξία 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων, και είπε ότι οι κλιματικές λύσεις πρέπει να είναι κερδοφόρες και ο κόσμος δεν έχει αρκετά χρήματα. Τουλάχιστον ένας δισεκατομμυριούχος εκπρόσωπος έχει ήδη επιχειρηματική σχέση με τη χώρα υποδοχής: ο Αιγύπτιος επενδυτής λιπασμάτων, τσιμέντου και αθλητισμού Nassef Sawiris, του οποίου η εταιρεία OCI βοηθά στην ανάπτυξη «μπλε αμμωνίας» με την Adnoc, την εταιρεία πετρελαίου που διευθύνει ο πρόεδρος της Cop28, Sultan. Αλ Τζαμπέρ.
Η Βρετανία εκπροσωπήθηκε επίσης στην COP28 από δύο υπερπλούσιους, αν και όχι δισεκατομμυριούχους: τον Ρίσι Σούνακ, ο οποίος λέγεται ότι είναι ο πλουσιότερος πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου με περιουσία 810 εκατομμυρίων δολαρίων και ο βασιλιάς Κάρολος Γ’, ο οποίος εκτιμάται ότι αξίζει περίπου 500 εκατομμύρια δολάρια.
Πολλοί άλλοι δισεκατομμυριούχοι δεν είναι παρόντες αυτοπροσώπως, αλλά οι εταιρείες τους έχουν μια στρατιά από στελέχη και λομπίστες για να προωθήσουν τα συμφέροντά τους στην COP28. Την περασμένη εβδομάδα, ομάδες παρακολούθησης αποκάλυψαν ότι οι εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου έστειλαν 2.456 συμμετέχοντες στο CΟΡ28, η βιομηχανία δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα τουλάχιστον 475 και ο τομέας κρέατος, γαλακτοκομικών και αγροτικών επιχειρήσεων 340, υπερδιπλάσιος σε σύγκριση με την περσινή σύνοδο του ΟΗΕ.
Λιγότερες από μία στις 10 από τις επιχειρήσεις που εκπροσωπούνται στην CΟΡ28 έχουν λόμπι που υποστηρίζουν την κλιματική πολιτική ΣΕ ευθυγράμμιση με το Παρίσι, σύμφωνα με τους Χάρτες Επιρροής. Χρησιμοποιώντας την ίδια μεθοδολογία, ο Maitland εκτιμά ότι ένα ακόμη μικρότερο ποσοστό εταιρειών δισεκατομμυριούχων – πέντε στις 94 – εργάζονται για την επίτευξη των στόχων του Παρισιού. Οι πέντε συμβατές είναι οι Heineken, H&M, Diageo, Microsoft και Alphabet. Συνολικά, εταιρείες δισεκατομμυριούχων έχουν στείλει 399 αντιπροσώπους.
Κανένας από τους δισεκατομμυριούχους που προσέγγισε ο Guardian δεν ήθελε να κάνει κάποιο σχόλιο.
Επιχειρηματικά συμφέροντα, όχι προστασία του πλανήτη
Ο Maitland είπε: «Οι δισεκατομμυριούχοι και οι εταιρείες τους έχουν εισέλθει στην CΟΡ28 με την ισχύ τους, πολλοί για να ασκήσουν πιέσεις για πολιτικές που ταιριάζουν στα βραχυπρόθεσμα επιχειρηματικά τους συμφέροντα, αλλά όχι στον πλανήτη. Οι διαπραγματεύσεις για το κλίμα είναι πολύ σημαντικές για να βυθιστούν από την απληστία».
Άλλοι δισεκατομμυριούχοι έχουν πιο υπεύθυνη στάση. Η Ελβετίδα κληρονόμος βιοτεχνολογίας Ντόνα Μπερταρέλι έδωσε τη συμμετοχή της στην COP28 σε ειδικούς επειδή ένιωθε ότι θα ήταν απλώς μεγαλειώδες. Ο βρετανός δισεκατομμυριούχος hedge fund Christopher Hohn χρησιμοποίησε την ευκαιρία για να απαιτήσει από τις τράπεζες να λάβουν άμεση δράση για το κλίμα αντί να υποβάλουν αξιώσεις στο greenwashing έως το 2050, ενώ ο Αυστραλός μεγιστάνας των μετάλλων Andrew Forrest προσφέρθηκε να αναγνωρίσει τουλάχιστον ότι κι αυτός έχει ένα σημαντικό μέρος ευθυνών για την κλιματική κρίση. «Δεν δείχνω το δάχτυλο σε όλους τους άλλους, λέω ότι είμαι κι εγώ μέρος του προβλήματος. Αλλά τουλάχιστον αλλάζω», είπε.
