Για να χρησιμοποιήσουμε μια λαϊκή έκφραση, οι ΗΠΑ έχουν “πολλά μαζεμένα” με την Τουρκία και πλέον φαίνεται ότι η υπομονή της Ουάσινγκτον με την Άγκυρα έχει φθάσει στο μη παρέκει.
Το “αγκάθι” των κυρώσεων στη Ρωσία
Τα τελευταία χρόνια οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις δεν βρίσκονται και στα καλύτερά τους: ήδη προς το τέλος της προεδρίας Τραμπ, σε επίπεδο ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ “την είχαν πέσει” στην Τουρκία για τη συμπεριφορά της στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, ενώ επί προεδρίας Μπάιντεν τα πράγματα επιδεινώθηκαν κι άλλο για διάφορους λόγους (Συρία, Λιβύη, διεύρυνση του ΝΑΤΟ, S-400, κ.λπ.).
Αρκετές φορές οι συνθήκες “μύριζαν” οριστική ρήξη, ωστόσο, η γραφειοκρατία της Ουάσινγκτον πάντα απέτρεπε τα χειρότερα, καθώς η Τουρκία θεωρείται ότι έχει αυξημένο γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό ρόλο ως χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ και “γέφυρα” της Δύσης με τη Μέση Ανατολή και τον αραβικό κόσμο. Ωστόσο, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η στάση ουδετερότητας της Άγκυρας πυροδότησαν νέες εντάσεις.
Κι αυτό, διότι ενώ οι ΗΠΑ και σύμμαχοί τους έχουν επιβάλει σοβαρότατες κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, εντούτοις, δίαυλοι εφοδιασμού της Μόσχας με εμπορικά αγαθά παραμένουν ανοιχτοί από την Τουρκία στη Μαύρη Θάλασσα και από άλλους εμπορικούς κόμβους, συμπεριλαμβανομένου του Χονγκ Κονγκ, ουσιαστικά ακυρώνοντας την ουσία των κυρώσεων, που είναι ο οικονομικός “στραγγαλισμός” της Ρωσίας.
Μερική υποχώρηση
Η τουρκική κυβέρνηση υποχωρώντας εν μέρει στις δυτικές πιέσεις, παρέδωσε σε εταιρείες έναν κατάλογο με ξένα αγαθά που υπόκεινται σε κυρώσεις και τις διέταξε να μην τα μεταφορτώνουν για τη Ρωσία, με έναρξη ισχύος της κυβερνητικής αυτής εντολής την 1η Μαρτίου, ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα η ένωση εξαγωγέων σιδηρούχων και μη σιδηρούχων μετάλλων της Κωνσταντινούπολης.
Σημειώνεται ότι υψηλόβαθμοι Αμερικανοί αξιωματούχοι συμπεριλαμβανομένου του υφυπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ, Γουάλι Αντεγιέμο, έχουν ταξιδέψει στην Τουρκία μετά την ρωσική εισβολή και έχουν προειδοποιήσει πολλάκις τις τουρκικές επιχειρήσεις και τράπεζες να εφαρμόσουν, στο πλαίσιο της συμμαχικής και εταιρικής σχέσεις, τις κυρώσεις αυτές σε βάρος της Ρωσίας.
Ωστόσο, η κυβέρνηση Ερντογάν συνεχίζει το “παιχνίδι ισορροπίας” (όπως λέει και ο λαός, συνεχίζει “και με τον χωροφύλαξ και με τον αστυφύλαξ”), καθώς δηλώνει ότι αντιτίθεται επί της αρχής στις δυτικές κυρώσεις, αλλά έχει ξεκαθαρίσει ότι οι κυρώσεις αυτές δεν θα παρακάμπτονται μέσω της Τουρκίας και πως κανένα προϊόν που διαμετακομίζεται στη Ρωσία δεν θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον ρωσικό στρατό.
Πιέσεις της Ουάσινγκτον
Από την πλευρά της, η Ουάσινγκτον, διά στόματος του Τζέιμς Ο’ Μπράιαν, επικεφαλής του Γραφείου Συντονισμού Κυρώσεων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ανέφερε ότι Τούρκοι αξιωματούχοι ήταν “πολύ σαφείς” απέναντι σε πολυάριθμες κυβερνήσεις και υπηρεσίες, τονίζοντας ότι έχουν θέσει σε εφαρμογή απαγόρευση επανεξαγωγής εμπορευμάτων, που υπόκεινται σε κυρώσεις, με τελικό προορισμό αυτών τη Ρωσία.
Ωστόσο, τόνισε ότι οι ΗΠΑ δεν βλέπουν ακόμα τον αντίκτυπο αυτού του τουρκικού μέτρου, λέγοντας ότι “αυτό θα μας πάρει λίγο χρόνο να το δούμε, αλλά θα δούμε τα δεδομένα των εμπορικών συναλλαγών από τον Μάρτιο και τον Απρίλιο και θα περιμένουμε να δούμε αυτές οι συναλλαγές να μειώνονται δραστικά” και προσθέτοντας χαρακτηριστικά ότι “τα πάντα έχουν να κάνουν με τους αριθμούς. Μόνο αυτό με νοιάζει”.
Με τη στάση τους αυτή, οι ΗΠΑ καθιστούν απολύτως σαφές στην Τουρκία ότι ο χρόνος μετά σε βάρος της και ότι αν δεν ευθυγραμμιστεί πολιτικά με τους λοιπούς συμμάχους της στο ΝΑΤΟ, θα υπάρξουν συνέπειες. Το ποιες θα είναι αυτές και τι αντίκτυπο θα έχουν στην Άγκυρα δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο, καθώς η Ουάσινγκτον, όπως προαναφέρθηκε, θέλει να κρατήσει την Τουρκία σε δυτική “τροχιά”.
