Οι 500 πλουσιότεροι άνθρωποι του κόσμου αξίζουν $8,4 τρισεκατομμύρια δολάρια, μετά και την ιλιγγιώδη αύξηση της περιουσίας τους – κατά 40% – στην διάρκεια της πανδημίας. Και την ίδια ώρα οι επιχειρήσεις τους – επιχειρήσεις όπως η Αmazon του Τζεφ Μπέζος και η Microsoft του Μπιλ Γκέιτς – έχουν την δυνατότητα να πληρώνουν, αναλογικά, λιγότερους φόρους απ’ ό,τι ένας υπάλληλος σούπερ μάρκετ.
Σ’ αυτό το καθεστώς, το καθεστώς της νόμιμης και υπερκερδοφόρου φοροαπαφυγής των πολυεθνικών κολοσσών, φιλοδοξούν να βάλουν τέλος οι ηγέτες της G7 αυτό το Σαββατοκύριακο: Στην σύνοδο κορυφής των “Επτά” στην Κορνουάλη αναμένεται να επικυρωθεί η συμφωνία που έκλεισε το περασμένο Σαββατοκύριακο από τους υπουργούς Οικονομικών της G7 για την επιβολή ελάχιστου, παγκόσμιου εταιρικού φόρου 15%.
Παγκόσμιος εταιρικός φόρος: Ο εκσυγχρονισμός του καπιταλισμού;
Τι θα σημαίνει όμως, πρακτικά, η εφαρμογή αυτής της συμφωνίας που βασίζεται πάνω στην πρόταση του αμερικανού προέδρου Tzo Μπάιντεν;
Οι υποστηρικτές της, όπως επισημαίνει το Bloomberg, λένε ότι πρόκειται για το αναγκαίο, αν και καθυστερημένο, βήμα για την καταπολέμηση του λαϊκισμού των ελίτ και τον εκσυγχρονισμό του καπιταλισμού.
Ακόμη και η «μήτρα» του παγκόσμιου καπιταλισμό, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, διαμήνυσε ότι ήρθε η ώρα «η φορολογία να επανασχεδιαστεί έτσι ώστε να φορολογούνται δίκαια οι πολυεθνικές και οι χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις».
Στον αντίποδα, γνωστοί συντηρητικοί οικονομολόγοι όπως ο Ντάγκλας Χολτς-Ικιν, υποστηρίζουν πως η αύξηση της φορολογίας θα προκαλέσει ζημιά στην οικονομία. Δεν πρόκειται όμως για άποψη ιδιαίτερα δημοφιλή, καθώς οι αριθμοί της παγκόσμιας φοροαποφυγής έχουν γίνει πλέον προκλητικοί.
Φοροαποφυγή 100 δις δολαρίων από τις big techs
Οι Facebook, Apple, Amazon, Netflix, Google και Microsoft απέφυγαν φόρους 100 δις. δολαρίων στις ΗΠΑ μεταξύ του 2010 και του 2018, σύμφωνα με τα στοιχεία του think tank Fair Tax Mark. Πολλά από αυτά τα αφορολόγητα κέρδη μεταφέρθηκαν στις Βερμούδες, την Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο και την Ολλανδία.
Σύμφωνα με ανάλυση του Bloomberg Economics, η Amazon πλήρωσε εταιρικό φόρο μόλις 11,8% το 2020. Το Facebook επίσης πλήρωσε 12,2%.
Για την Amazon ο περσινός λογαριασμός ήταν και πάλι μάλλον… βαρύς. Προηγουμένως, ο κολοσσός του Τζεφ Μπέζος κατάφερνε να εκμεταλλευτεί ακόμη καλύτερα τα πολλαπλά «παραθυράκια» που της δίνει η διπλή της δραστηριότητα – εκείνη της λιανικής και των online υπηρεσιών: Η εταιρεία απέφυγε ολοκληρωτικά τη φορολόγηση το 2017 και το 2018 λόγω της «έξυπνης» διαχείρισης του φορολογικού κώδικα.
Η πανδημία αύξησε την (αφορολόγητη) περιουσία του Μπέζος κατά 77 δις δολάρια
Οι ίδιοι οι ιδρυτές των τεχνολογικών κολοσσών πληρώνουν ακόμη λιγότερους φόρους από τις εταιρείες τους. Για παράδειγμα, ο Μπέζος αύξησε την περιουσία του κατά $77 δισ το 2020. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τη νομοθεσία των ΗΠΑ, η φορολόγηση των μετοχών γίνεται μόνο όταν πραγματοποιείται πώληση, κάτι που σήμαινε πως ο Μπέζος δεν χρωστά σχεδόν τίποτα στο αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών.
Για την διάλυση αυτού του “σικέ” συστήματος, ο Μπάιντεν έχει προτείνει την φορολόγηση κληρονομούμενων περιουσιακών στοιχείων τα οποία μέχρι τώρα αποφεύγουν τη φορολογία και την εξίσωση των δεδομένων έτσι ώστε οι μέτοχοι των εταιρειών και οι καλά αμειβόμενοι εργαζόμενοι να πληρώνουν το ίδιο.
Σε διεθνές επίπεδο η κυβέρνηση Μπάιντεν ζητά ένα μίνιμουμ παγκόσμιας φορολόγησης 15% των 100 πιο κερδοφόρων επιχειρήσεων επιχειρήσεων του κόσμου και αυτή η πρόταση αναμένεται να επικυρωθεί στην σύνοδο κορυφής της Κορνουάλης.
Σύμφωνα με έρευνα της Μorgan Stanley, οι τεχνολογικοί κολοσσοί – οι λεγόμενες big techs – όπως η Facebook και η Google μπορεί να κληθούν να πληρώσουν φόρους 28% των παγκόσμιων εσόδων τους, αυξημένο από 18% και 17% αντίστοιχα.
