Λυτρωτικές απολαύσεις… 4 παρατηρήσεις για την πρώτη μέρα των Πανελλαδικών

Του Βασίλειου Βουβονίκου

Δευτέρα, 15.6.2020: Πανελλαδικές Εξετάσεις. Εξεταζόμενο μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία.

Με την εξέταση αυτή εγκαινιάστηκε ο νέος τρόπος εξέτασης του μαθήματος ο οποίος, μεταξύ άλλων, προβλέπει την «συνεξέταση» με το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Τα «θυρανοίξια» έγιναν πανηγυρικά με συν-εξεταζόμενο λογοτεχνικό κείμενο ένα ποίημα από τη συλλογή του Τίτου Πατρίκιου «Σε βρίσκει η ποίηση» (2012). Ήδη μέχρι αυτή τη στιγμή έχουν γραφεί και θα γραφούν πολλά.

Στο σημείωμα αυτό θα επιχειρήσω να τοποθετηθώ σχετικά με την ποιότητα των θεμάτων. Θα αποφύγω να σχολιάσω τις ενδεικτικές «απαντήσεις» της ΚΕΕ, αλλά και τις διάφορες αναρτήσεις που γίνονται σε εκπαιδευτικές και άλλες ιστοσελίδες, υποβολιμαίες ή μη.

Παρατήρηση 1^η: επιλέχθηκαν «τίμια» κείμενα τα οποία εγκαινίαζαν μια ενδιαφέρουσα προσέγγιση στο υπό συζήτηση θέμα (λογοτεχνική ανάγνωση). Η διασκευή του πρώτου κειμένου (Θ. Γρηγοριάδης, Το γιατρικό της αμόλυντης λογοτεχνίας) μάλλον αδικεί το πνεύμα του αρχικού –προ της διασκευής- κειμένου. Το δεύτερο κείμενο του Κ. Τσιρόπουλου («Γράφειν», από τη συλλογή δοκιμίων «Η Μόνωση ως Συνομιλία») δεν διαθέτει τη φρεσκάδα του πρώτου, ωστόσο, χωρίς να είναι παρωχημένο, έχει την ιδιαίτερή του οπτική γωνία.

Παρατήρηση 2^η: Τα θέματα ήταν άτολμα. Δεν έγινε το βήμα να υιοθετηθεί το πνεύμα του Νέου Προγράμματος Σπουδών. Αντιθέτως, επιχειρήθηκε μια ισορροπία.

Παρατήρηση 3^η: Αν επιθυμούμε το ελληνικό σχολείο να «βγάζει» κριτικά σκεπτόμενους πολίτες, θέματα σχολιασμού των σημείων στίξης ή των σχημάτων λόγου είναι προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Παρατήρηση 4^η: Στα θετικά των θεμάτων (αρκεί και οι βαθμολογητές να το αντιμετωπίσουν έτσι) είναι η επιδίωξη να εμπλακούν πιο βιωματικά οι μαθητές στις απαντήσεις τους. Στο θέμα της «Λογοτεχνίας» ζητείται ξεκάθαρα να τοποθετηθεί ο μαθητής για το ρόλο της Ποίησης στην προσωπική του ζωή. Και στο θέμα της «παραγωγής λόγου» ζητείται η «κατάθεση» προσωπικής άποψης για τη σχέση του με την ανάγνωση βιβλίων και το ρόλος της στη διαχείριση του προσωπικού του χρόνου.

Ακόμη κι αν το «πνεύμα» του συνολικού εξεταστικού διαγωνίσματος απέπνεε μια άξενη νοοτροπία σε σχέση με αυτή των μαθητών, ακόμη κι αν η ποίηση δεν βρίσκει όλους τους μαθητές μας σε κανένα σημείο όπου βρήκε τον Τίτο Πατρίκιο, θαρρώ πως έχουμε έναν πρώτο σπόρο, έστω και άτολμο, που έχει φυτευτεί αυτή την ιδιαίτερη σχολική χρονιά. Αν θα καρποφορήσει, θα εξαρτηθεί από όλους μας.