Καθώς οι ηγέτες των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ θα προσέρχονται στις Βρυξέλλες για τη Σύνοδο Κορυφής της συμμαχίας, ένας «εχθρός» θα βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας τους: η κλιματική αλλαγή.
Μετά τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, και το ΝΑΤΟ θέτει την κλιματική αλλαγή πολύ ψηλά στις προτεραιότητές του, καθώς οι συνέπειές της εκτιμάται ότι θα έχουν δραματική επίδραση στη γεωπολιτική και την πολιτική ασφάλειας τα επόμενα χρόνια. Άλλωστε, οι Ένοπλες Δυνάμεις συμβάλουν δραματικά στην αύξηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και κυρίως διοξειδίου του άνθρακα, τα οποία επιδρούν στη θερμοκρασία της ατμόσφαιρας προκαλώντας τα φαινόμενα που συνιστούν την κλιματική αλλαγή.
Οι συνέπειες και η ασφάλεια
Οι μεσο- και μακροπρόθεσμες προβλέψεις των επιστημόνων σχετικά με τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής επιδρούν άμεσα στην πολιτική ασφάλειας των χωρών: η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα αλλάξει το ανάγλυφο των χωρών, η αλλαγή του κλίματος θα προκαλέσει τεράστια μεταναστευτικά κύματα καθώς η καλλιεργήσιμη γη θα μειώνεται, και -ειδικά όσον αφορά στα ΝΑΤΟ- το λιώσιμο των πάγων της Αρκτικής θα διευκολύνει τη Ρωσία και την παρουσία της στην περιοχή.
Ταυτόχρονα, η κλιματική αλλαγή αυξάνει τις απαιτήσεις από τις Ένοπλες Δυνάμεις του κόσμου για ετοιμότητα και παροχή βοήθειας σε περιοχές που πλήττονται από αυτή: το 2018 οι οκτώ από τις δέκα χώρες του κόσμου με την μεγαλύτερη ξένη στρατιωτική παρουσία στα εδάφη τους για παροχή βοήθειας (καταλύμματα, τρόφιμα, κλπ) ήταν χώρες που έχουν υποστεί τις μεγαλύτερες ως σήμερα ζημιές από την κλιματική αλλαγή.
Τεράστια πρόκληση
Στο πλαίσιο αυτό, το ΝΑΤΟ αναμένεται να δεσμευτεί σε στόχους αντίστοιχους με αυτούς που περιλαμβάνει η Συνθήκη του Παρισιού για μηδενικές εκπομπές CO2 ως το 2050 και για πολιτικές και επιχειρησιακά σχέσια προσαρμοσμένα στην κλιματική αλλαγή. Ωστόσο, η πρόκληση είναι τεράστια: οι Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ -αν ήταν χώρα- θα βρίσκονταν στην 47η θέση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον κόσμο. Το Πεντάγωνο είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής πετρελαίου στον κόσμο. Και οι στρατιωτικές δαπάνες της ΕΕ αντιστοιχούσαν σε 24,9 εκατ. τόνους CO2 το 2019.
Τα οπλικά συστήματα, επίσης, ρουφάν πετρέλαιο σε τεράστιες ποσότητες: ένα γερμανικό τανκ τύπου Λέοπαρντ καταναλώνει 400 λίτρα πετρέλαιο για να διανύσει 100 χιλιόμετρα, εκπέμποντας τα αντίστοιχα καυσαέρια. Τα μαχητικά αεροσκάφη είναι ακόμα χειρότερα: ένα F-16 σε πλήρη εξοπλισμό και σχετικά χαμηλή πτήση, χρειάζεται περίπου 4.000 κιλά καυσίμου την ώρα, ενώ και τα πολεμικά πλοία δεν… φείδωνται στην κατανάλωση καυσίμων.
«Πολλαπλασιαστής κρίσεων»
Κάποιες χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ προσπαθούν να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στις Ένοπλες Δυνάμεις τους ή να βρουν λύσεις μέσω ΑΠΕ ή συνθετικά καύσιμα. Βέβαια, ο δρόμος παραμένει μακρύς, ωστόσο, το θετικό είναι ότι μετά την παράξενη τετραετία του Τραμπ, ο οποίος δεν πίστευε στην κλιματική αλλαγή και δεν είχε μεγάλη εμπιστοσύνη στο ΝΑΤΟ, ο Τζο Μπάιντεν δίνει μεγάλη έμφαση και στη συμμαχία και στο κλίμα. Δεδομένου, δε, ότι οι γενικοί γραμματείς, τόσο του ΝΑΤΟ όσο και του ΟΗΕ έχουν περιγράψει την κλιματική αλλαγή ως «πολλαπλασιαστή κρίσεων», υπάρχει ελπίδα ότι η συμμαχία θα μπορέσει να συμφωνήσει σε αυτή τη μάχη.
