Την ώρα που Βρυξέλλες, Ουάσινγκτον και Τεχεράνη συζητούν για τον τρόπο να ξαναζωντανέψει η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, φαίνεται ότι οι εξελίξεις τρέχουν πιο γρήγορα.
Συγκεκριμένα, ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (IAEA) προειδοποίησε ότι το Ιράν έχει σχεδόν αρκετό εμπλουτισμένο ουράνιο για την κατασκευή πυρηνικών όπλων. Σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση της υπηρεσίας του ΟΗΕ για την επιτήρηση των πυρηνικών, τα αποθέματα του Ιράν σε εμπλουτισμένο σε βαθμό έως και 60% ουράνιο, κοντά στον βαθμό εμπλουτισμού που είναι κατάλληλο για την παραγωγή ατομικών όπλων, έχουν αυξηθεί πολύ πάνω από το ποσό που σύμφωνα με έναν ορισμό είναι αρκετό, αν εμπλουτιστεί περαιτέρω, για μια πυρηνική βόμβα.
Χωρίς αξιόπιστες απαντήσεις
Το εμπλουτισμένο ουράνιο του Ιράν σε βαθμό έως 60% και με τη μορφή εξαφθοριούχου ουρανίου, το αέριο που εμπλουτίζουν οι συσκευές φυγοκέντρησης, εκτιμάται ότι έχει αυξηθεί κατά 12,5 κιλά σε 55,6 κιλά από την τελευταία τριμηνιαία έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας που εκδόθηκε στις 30 Μαΐου, αναφέρει η έκθεση του ΔΟΑΕ προς τα κράτη μέλη την οποία είδε το Reuters.
Την ίδια στιγμή, όπως και σε προηγούμενα τρίμηνα, ο ΔΟΑΕ εξέδωσε μια δεύτερη έκθεση λέγοντας πως το Ιράν δεν έχει παράσχει ακόμη αξιόπιστες απαντήσεις για την προέλευση σωματιδίων ουρανίου που βρέθηκαν σε τρεις αδήλωτες τοποθεσίες που φαίνεται να είναι κυρίως παλιές και τα οποία ο ΔΟΑΕ ερευνά επί χρόνια. «Ο Γενικός Διευθυντής ανησυχεί όλο και περισσότερο για το ότι το Ιράν δεν έχει δεσμευθεί με τον Οργανισμό για τα εκκρεμή θέματα διασφαλίσεων στη διάρκεια αυτής της περιόδου αναφοράς και, ως εκ τούτου, δεν έχει υπάρξει πρόοδος προς την επίλυσή τους», αναφέρει η δεύτερη έκθεση που είδε επίσης το Reuters.
Μυστικό πρόγραμμα
Το θέμα των σωματιδίων είναι ένα σημείο το οποίο δημιουργεί εμπόδια στις διαπραγματεύσεις για την αναβίωση της πυρηνικής συμφωνίας του Ιράν του 2015, με το Ιράν να επιδιώκει το κλείσιμο της έρευνας ενώ οι δυτικές δυνάμεις και ο ΔΟΑΕ επιμένουν πως είναι ένα ξεχωριστό θέμα το οποίο το Ιράν είναι υποχρεωμένο νομικά να βοηθήσει να ξεκαθαριστεί ως μία από τις χώρες που έχουν υπογράψει τη Συνθήκη Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων. Υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ και ο ΙΑΕΑ πιστεύουν πως το Ιράν έχει ένα μυστικό, οργανωμένο πρόγραμμα πυρηνικών όπλων το οποίο σταμάτησε το 2003. Το Ιράν επιμένει, ωστόσο, πως δεν είχε ποτέ ένα τέτοιο πρόγραμμα. Οι περισσότερες από τις εγκαταστάσεις πιστεύεται ότι ανάγονται γύρω στο 2003 ή και νωρίτερα.
«Ο Οργανισμός δεν είναι σε θέση να παράσχει διαβεβαίωση ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είναι αποκλειστικά ειρηνικό», αναφέρει η δεύτερη έκθεση, κάτι που σημαίνει πως χωρίς αξιόπιστες εξηγήσεις από το Ιράν για το τι συνέβη με το ουράνιο που φαίνεται πως βρέθηκε στις τρεις εγκαταστάσεις, ο οργανισμός δεν μπορεί να εγγυηθεί πως δεν έχει διοχετευθεί ουράνιο για την κατασκευή όπλων». Η έκθεση αναφέρει επίσης πως ο ΙΑΕΑ δεν μπορεί επί τρεις μήνες να επιτηρήσει την παραγωγή νέων συσκευών φυγοκέντρησης που χρησιμοποιούνται για τον εμπλουτισμό έπειτα από την αφαίρεση των καμερών επιτήρησης από τις ιρανικές αρχές τον Ιούνιο.
«Έτοιμοι για την κατασκευή πυρηνικής βόμβας»
Υπενθυμίζεται ότι πριν από σχεδόν δύο μήνες, υψηλόβαθμος σύμβουλος του Υπέρτατου Ηγέτη του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεϊ, δήλωσε στην αραβική υπηρεσία του Al Jazeera ότι η Τεχεράνη είναι πλέον τεχνολογικά ικανή για την κατασκευή πυρηνικής βόμβας, αλλά πρέπει ακόμη να αποφασίσει πότε θα την κατασκευάσει.
«Σε μερικές ημέρες θα είμαστε σε θέση να εμπλουτίσουμε ουράνιο σε ποσοστό μεγαλύτερο του 60% και μπορούμε εύκολα να παράγουμε εμπλουτισμένο ουράνιο σε ποσοστό 90%. Το Ιράν διαθέτει τα τεχνικά μέσα για την κατασκευή μιας πυρηνικής βόμβας, αλλά δεν έχει ληφθεί κάποια απόφαση για την κατασκευή της», δήλωσε ο Καμάλ Καραζί. Σημειώνεται ότι με βάση τη συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, η Τεχεράνη είχε δεσμευτεί για εμπλουτισμό ουρανίου έως ποσοστού 3,67%.
