Οι ετήσιες αποζημιώσεις – ή καλύτερα: οι «κρυφοί» τόκοι – που καταβάλλει η Άγκυρα στους καταθέτες για να διατηρήσουν τις αποταμιεύσεις τους σε τουρκικές λίρες αναμένεται να φτάσουν τα 226 δισεκατομμύρια λίρες (12,5 δισεκατομμύρια δολάρια) στο τέλος Αυγούστου
Πρόκειται για ένα σχέδιο της Τουρκικής κυβέρνησης για τον περιορισμό της φυγής των καταθετών προς το δολάριο τη στιγμή που η ταλαιπωρημένη, από τις ανορθόδοξες νομισματικές πολιτικές του Ερντογάν, τουρκική λίρα έχει ήδη υποχωρήσει κοντά στο χαμηλό ρεκόρ το περασμένου Δεκεμβρίου (18,4 έναντι του δολαρίου στις 20 Δεκεμβρίου).
Σύμφωνα με το πρόγραμμα “κρυφοί τόκοι” , το Υπουργείο Οικονομικών και η Κεντρική Τράπεζα αναπληρώνουν τις ζημίες που υφίστανται οι καταθέτες της λίρας από την υποτίμηση του νομίσματος που υποχώρησε εκ νέου, στο 18,1 έναντι του δολαρίου στις 22 Αυγούστου.
66,2 δισεκατομμύρια δολάρια σε προστατευόμενες καταθέσεις
Ως αποτέλεσμα αυτού του προγράμματος , το κόστος αυτής της επιδότησης της λίρας έχει διογκωθεί. Οι λιανικοί και εταιρικοί καταθέτες κατείχαν πάνω από 1,2 τρισεκατομμύρια λίρες (66,2 δισεκατομμύρια δολάρια) σε προστατευόμενους λογαριασμούς λίρας στις αρχές Αυγούστου. Οι καταθέσεις αυξήθηκαν σημαντικά τους τελευταίους μήνες, καθώς η κυβέρνηση επέκτεινε το πεδίο εφαρμογής του προγράμματος και διευκόλυνε τους όρους για τις εταιρείες.
Οι τράπεζες ήταν υπεύθυνες να καταβάλλουν στους καταθέτες ετήσιο επιτόκιο 17%, ή περίπου 4% για την ελάχιστη περίοδο των τριών μηνών. Οι πρόσθετες αποδόσεις – ή τα κέρδη που θα είχαν οι καταθέτες σε λίρες αν είχαν διατηρήσει τα χρήματά τους σε δολάρια – έχουν καλυφθεί από τον προϋπολογισμό της κεντρικής κυβέρνησης και την κεντρική τράπεζα.
Η εποπτική αρχή των τραπεζών δημοσιεύει εβδομαδιαία δεδομένα για το συνολικό ποσό που κατατίθεται στο πρόγραμμα, αλλά δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για τον τρόπο κατανομής των υποχρεώσεων μεταξύ του δημοσίου και της κεντρικής τράπεζας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα μερίδιά τους είναι 40% και 60%, αντίστοιχα.
19,9 δισεκατομμύρια δολάρια από τα κρατικά ταμεία σε “κρυφούς τόκους”
Αυτές οι κρυφές πληρωμές τόκων από το κράτος ανήλθαν συνολικά σε 141 δισεκατομμύρια λίρες (7,8 δισεκατομμύρια δολάρια) στα τέλη Ιουλίου και αναμένεται να φτάσουν τα 226 δισεκατομμύρια λίρες (12,5 δισεκατομμύρια δολάρια) μέχρι το τέλος Αυγούστου.
Συγκριτικά, οι δαπάνες του προϋπολογισμού για πληρωμές τόκων την ίδια περίοδο ανήλθαν σε περίπου 151 δισεκατομμύρια λίρες (8,3 δισεκατομμύρια δολάρια) και αναμένεται να φτάσουν τα 171 δισεκατομμύρια λίρες (9,4 δισεκατομμύρια δολάρια) μέχρι το τέλος Αυγούστου. Συνολικά, οι κρυφές πληρωμές τόκων πρόκειται να ξεπεράσουν τις κανονικές κατά 55 δισεκατομμύρια λίρες (3 δισεκατομμύρια δολάρια) αυτόν τον μήνα.
Ορισμένοι ειδικοί εκτιμούν ότι το σχέδιο θα μπορούσε να αποστραγγίσει έως και 361 δισεκατομμύρια λίρες (19,9 δισεκατομμύρια δολάρια) από τα κρατικά ταμεία φέτος, εάν η λίρα πέσει στις 20 έναντι του δολαρίου. Αυτό θα υπερέβαινε κατά πολύ τα 329 δισεκατομμύρια λίρες (18,2 δισεκατομμύρια δολάρια) που διατέθηκαν για πληρωμές τόκων στον προϋπολογισμό φέτος.
Τέτοιοι φόβοι για τη λίρα δεν είναι αβάσιμοι υπό το φως των παράλογων οικονομικών κινήσεων της Άγκυρας, όπως η νέα μείωση των επιτοκίων της κεντρικής τράπεζας την περασμένη εβδομάδα, η οποία συγκλόνισε τις αγορές.
Ο ετήσιος πληθωρισμό κυμαίνεται σχεδόν στο 80%
Οι τιμές έχουν εκτοξευθεί, με τον ετήσιο πληθωρισμό να κυμαίνεται σχεδόν στο 80%. Αυτό, ωστόσο, δεν εμπόδισε την κεντρική τράπεζα να μειώσει το επιτόκιο πολιτικής της στο 13% στις 18 Αυγούστου, με δεδηλωμένο στόχο τη διατήρηση της δυναμικής ανάπτυξης στην οικονομία.
Ως αποτέλεσμα αυτής της αμφιλεγόμενης πολιτικής, τα σκληρά νομίσματα έχουν γίνει ένα σημαντικό ασφαλές καταφύγιο για αποταμιεύσεις στην Τουρκία. Οι καταθέσεις σε ξένο νόμισμα αποτελούν το 56% του συνόλου των τραπεζικών καταθέσεων στη χώρα σήμερα. Και με τις αποδόσεις τους συνδεδεμένες με τις τιμές του σκληρού νομίσματος, οι ίδιες οι καταθέσεις που προστατεύονται από συνάλλαγμα ισοδυναμούν με μια μορφή δολαριοποίησης που θα έφερνε το επιτόκιο στο 71%.
Το σχέδιο έχει επικριθεί επίσης ως μεταφορά πλούτου σε ιδιώτες καταθέτες και εταιρείες υψηλού εισοδήματος, οι οποίοι έχουν τα μέσα να επενδύσουν και να επωφεληθούν από το πρόγραμμα, ενώ εκατομμύρια άτομα χαμηλού εισοδήματος αναλαμβάνουν το λογαριασμό ως φορολογούμενοι.
- Με πληροφορίες από το AL-MONITOR
