Με πρόταση της τελευταίας στιγμής στον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν προχώρησαν οι Βρυξέλλες σε μια προσπάθεια να εξασφαλίσουν την υποστήριξή του για να ξεκλειδώσει η οικονομική βοήθεια 50 δισ. ευρώ του μπλοκ στην Ουκρανία, εν μέσω πυρετωδών διπλωματικών προσπαθειών για επίτευξη συμφωνίας στη σύνοδο κορυφής των ηγετών της ΕΕ που ξεκινά σήμερα Πέμπτη.
Υπενθυμίζεται πως τον Δεκέμβριο, ο Βίκτορ Ορμπάν άσκησε βέτο στο πακέτο βοήθειας , θέτοντας υπό αμφισβήτηση την υποστήριξη της ΕΕ προς το Κίεβο σε μια εποχή που η στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ έχει επίσης σταματήσει στο Κογκρέσο. Έκτοτε, οι πιέσεις πτος τον Ούγγρο ηγέτη να εγκαταλείψει την αντίστασή του στη χρηματοδότηση, έχουν αυξηθεί.
Στην προσπάθειά τους να πείσουν τον Ορμπάν, οι Βρυξέλλες κυμάνθηκαν μεταξύ της προσφοράς οικονομικών κινήτρων και της διερεύνησης της παρακράτησης όλης της χρηματοδότησης της ΕΕ.
Σύμφωνα με το προσχέδιο που είδαν οι Financial Times, η νέα πρόταση περιλαμβάνει τη διεξαγωγή ετήσιων αναθεωρήσεων της βοήθειας της επόμενης τετραετίας προς την Ουκρανία. Ωστόσο, σε αντίθεση με τις απαιτήσεις του Όρμπαν, καμία χώρα δεν θα μπορούσε να ασκήσει βέτο στη συνεχιζόμενη ροή βοήθειας μετά από κάθε επανεξέταση.
Αντίθετα, οι ηγέτες της ΕΕ «θα διεξάγουν μια συζήτηση κάθε χρόνο για την εφαρμογή της Διευκόλυνσης προς την [Ουκρανία] με σκοπό την παροχή καθοδήγησης σχετικά με την προσέγγιση της ΕΕ για την κατάσταση που προκύπτει από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας», αναφέρεται στην πρόταση.
Η πρόταση συζητήθηκε σε μια συνάντηση των πρεσβευτών των κρατών μελών της ΕΕ μια ημέρα πριν οι ηγέτες συγκεντρωθούν στις Βρυξέλλες για να συμφωνήσουν για τη βοήθεια στην Ουκρανία αλλά και τον κοινό προϋπολογισμό του μπλοκ των 27.
Την Κυριακή, οι Financial Times ανέφεραν ότι οι Βρυξέλλες σχεδίαζαν να ενισχύσουν τον Όρμπαν ώστε να συμφωνήσει εκμεταλλευόμενος τις οικονομικές ευπάθειες της χώρας του. Η έκθεση προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από τη Βουδαπέστη και ξέφρενη διπλωματία από άλλους αξιωματούχους της ΕΕ (ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ).
Η αποτυχία να υποστηρίξει ομόφωνα το τετραετές πακέτο των 50 δισεκατομμυρίων ευρώ θα ανάγκαζε το υπόλοιπο μπλοκ να αναζητήσει πιο δαπανηρές και χρονοβόρες εναλλακτικές για να εξασφαλίσει τη συνεχιζόμενη ροή βοήθειας της ΕΕ προς την Ουκρανία.
Τι ζήτησε ουσιαστικά η Ουγγαρία
Ο εκπρόσωπος της Ουγγαρίας σε συνάντηση πρεσβευτών της ΕΕ την Τετάρτη απάντησε στην τελευταία πρόταση επαναλαμβάνοντας ότι η Βουδαπέστη ζήτησε να μπορεί να θέτει ετήσιο βέτο στη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, σύμφωνα με άτομο που ενημερώθηκε για τη συζήτηση.
Άλλοι πρεσβευτές της ΕΕ δήλωσαν ότι δεν θα αποδεχτούν ένα τέτοιο βέτο, αλλά ήταν ανοιχτοί στον προτεινόμενο συμβιβασμό και επικεντρώθηκαν στην εξεύρεση μιας συμφωνίας αποδεκτής και από τις 27 χώρες.
«Το επίπεδο νευρικότητας είναι αρκετά υψηλό», είπε ένας διπλωμάτης της ΕΕ που συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις με τη Βουδαπέστη. «Θα δούμε στην αίθουσα [της συνόδου] τι ευελιξία έχει [Ο Όρμπαν]».
«Μέχρι σήμερα (σ.σ. χθες) δεν υπάρχει ακόμα αυτή τη συμφωνία», είπε ένας δεύτερος διπλωμάτης της ΕΕ.
Ερωτηθείς την Τετάρτη για την πιθανότητα επίτευξης συμφωνίας στον τοπικό τηλεοπτικό σταθμό ATV, ο Balázs Orbán, ο πολιτικός διευθυντής του Ούγγρου πρωθυπουργού, είπε: «Διαπραγματευόμαστε».
«Κάναμε μια συμβιβαστική πρόταση. Σε αντάλλαγμα, εκβιασθήκαμε από τις Βρυξέλλες. . . Θα υπερασπιστούμε τα συμφέροντά μας. Η Ουγγαρία δεν μπορεί να εκβιαστεί!», έγραψε ο Ούγγρος ηγέτης στο Χ την Τρίτη στέλνοντας άμεσο μήνυμα στις Βρυξέλλες.
Μια επιλογή για την ΕΕ θα ήταν να προσπαθήσει να αφαιρέσει από τον Όρμπαν από τα δικαιώματα ψήφου του, κάτι που θα απαιτούσε τη συμφωνία όλων των άλλων χωρών του μπλοκ. Ωστόσο, άλλες πρωτεύουσες της ΕΕ είναι πολύ προσεκτικές σχετικά με την ενεργοποίηση μιας τέτοιας διαδικασίας, αν και αξιωματούχοι λένε ότι το επίπεδο απογοήτευσής τους είναι υψηλό.
Σε περίπτωση που ο Ορμπάν αρνηθεί να εγκαταλείψει το βέτο του σήμερα, αξιωματούχοι λένε ότι οι υπόλοιποι 26 ηγέτες θα εργαστούν σε εναλλακτικές λύσεις για τη χρηματοδότηση του Κιέβου.
«Είναι σαφές ότι έχετε δεσμευτεί από 26 [κράτη μέλη] να παραδώσετε βοήθεια στην Ουκρανία», είπε ο αξιωματούχος της ΕΕ.
Η πιο άμεση επιλογή θα ήταν η παράταση ενός υφιστάμενου συστήματος δανείων για το 2024. Αυτό μπορεί να γίνει με ειδική πλειοψηφία, επιτρέποντας την παράκαμψη της απαίτησης της ομοφωνίας.
Οι 26 χώρες θα πρέπει να δημιουργήσουν δύο ξεχωριστά διακυβερνητικά προγράμματα για να επιτρέψουν στο μπλοκ να μεταφέρει επιχορηγήσεις και δάνεια στην Ουκρανία για το υπόλοιπο της περιόδου. Αυτή η λύση είναι δαπανηρή και δυσκίνητη, ωστόσο, καθώς θα έπρεπε να περάσει από τα εθνικά κοινοβούλια ορισμένων χωρών ανάλογα με το τι προβλέπει το Σύνταγμα της κάθε χώρας.
Η αποτυχία να εγκριθεί ομόφωνα η βοήθεια στην Ουκρανία θα έθετε επίσης σε αμφιβολία εάν επιπλέον 4 δισεκατομμύρια ευρώ για τη μετανάστευση και την άμυνα, μέρος της ευρύτερης ενημέρωσης του προϋπολογισμού της ΕΕ, θα εγκρινόταν από τους ηγέτες της ΕΕ των 27, καθώς πρόκειται για θέματα τα οποία βρίσκοντας επίσης στην ατζέντα της Συνόδου.
- Με πληροφορίες από Financial Times
