Μπορεί το F-35 να δέχεται τα διακρή πυρά πολιτικών και αναλυτών για το κόστος του, ωστόσο, ένα νέο-αλλά-όχι-και-τόσο μαχητικό είναι που “καίει” σήμερα το “πορτοφόλι” της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ. Ο αεροδιαστημικός κολοσσός Boeing φέρεται να αναζητά τρόπους για να ελέγξει το κόστος των μαχητικών αεροσκαφών F-15EX Eagle II μετά την ανακοίνωση ότι το κόστος θα αυξηθεί – και όχι θα μειωθεί – από την παρτίδα 2 στην παρτίδα 3.
Η εταιρεία είχε προβλέψει ότι το “κόστος απογείωσης” ανά αεροπλάνο θα ήταν κάτω από 80 εκατομμύρια δολάρια. Ωστόσο, το κόστος αυτό – το οποίο αποτιμά το κόστος παραγωγής ενός αεροσκάφους και τα εργαλεία παραγωγής που είναι απαραίτητα για την κατασκευή του – στην πραγματικότητα αυξάνεται και η Boeing αναγκάστηκε να αναθεωρήσει τις εκτιμήσεις της. Τον Σεπτέμβριο, η Πολεμική Αεροπορία των Ηνωμένων Πολιτειών υπέγραψε συμβόλαιο για τις παρτίδες παραγωγής 2 έως 4 – συνολικά 48 Eagle II – ένας αξιωματούχος δήλωσε ότι το κόστος ανά αεροπλάνο για τα αεροσκάφη της δεύτερης παρτίδας ήταν περίπου 90 εκατομμύρια δολάρια, και το κόστος αυτό πρόκειται να αυξηθεί.
Κόστος πάνω από 90 εκατ. δολάρια
Το κόστος ανά αεροπλάνο για τα F-15EX της παρτίδας 3 αναμένεται να φτάσει τα 97 εκατομμύρια δολάρια και τα 94 εκατομμύρια δολάρια για την παρτίδα 4. Η Boeing επιδιώκει τώρα να προσγειώσει την τιμή του αεροσκάφους. “Εξετάζουμε το ‘πώς θα αγοράσουμε σε κλίμακα’, εξετάζουμε το ‘πώς θα συνεργαστούμε με τους προμηθευτές για μακροπρόθεσμη οικονομική προσιτότητα’. Εξετάζουμε πώς θα ελέγξουμε το κόστος μας στο εργοστάσιο, είτε πρόκειται για το κόστος υποδομής είτε για την αποτελεσματικότητα που μπορούμε να συνεχίσουμε να αναπτύσσουμε“, δήλωσε την περασμένη Παρασκευή ο Μαρκ Σίαρς, αντιπρόεδρος μαχητικών αεροσκαφών της Boeing.
“Η σημερινή οικονομία και ο πληθωρισμός και η αστάθεια του εργατικού δυναμικού – όλα αυτά είναι πραγματικά και έτσι προσπαθούμε να είμαστε όσο το δυνατόν πιο προληπτικοί για το πώς θα προσπαθήσουμε να το ξεπεράσουμε ή τουλάχιστον να αναχαιτίσουμε την αύξηση στο μέλλον“, πρόσθεσε ο Σίαρς, αλλά δεν είπε αν το κόστος του μαχητικού θα μπορούσε να επιστρέψει στα 90 εκατομμύρια δολάρια σε επόμενες παρτίδες παραγωγής. Ο Σίαρς επιβεβαίωσε ότι η εταιρεία επικεντρώνεται στο να καταστήσει το F-15EX προσιτό, αλλά εξήγησε ότι είναι δύσκολο να κοιτάξει κανείς στο μέλλον και να καταλάβει τι ακριβώς θα μπορούσε να συμβεί.
Πιο φθηνό το F-35
Επεσήμανε τον πληθωρισμό, ο οποίος πιέζει ολόκληρο τον τομέα της αεροδιαστημικής – και καταβάλλονται προσπάθειες για να διατηρηθεί το κόστος υπό έλεγχο, ενώ παράλληλα αυξάνεται η παραγωγική ικανότητα για την κάλυψη της ζήτησης. Η Boeing ελπίζει να βρει ξένους στρατιωτικούς αγοραστές για το F-15EX, γεγονός που θα μπορούσε να βοηθήσει στον έλεγχο του κόστους του αεροσκάφους. Η Ινδονησία έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για το Eagle II και θα μπορούσε να αγοράσει έως και 24 από τα αεροσκάφη, ενώ η Πολωνία και το Ισραήλ έχουν επίσης ενδιαφερθεί για το αεροσκάφος.
Όπως έχουν σημειώσει επικριτές εντός και εκτός της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, το F-15EX – ένα αεροσκάφος που υποτίθεται ότι θα αποτελούσε φθηνότερη εναλλακτική λύση για το Lockheed Martin F-35 Lightning II – έχει τώρα υψηλότερη τιμή από το μαχητικό stealth πέμπτης γενιάς. Ο εκπρόσωπος του F-35 Joint Program Office Ρας Γκούμερ δήλωσε ότι η παραλλαγή του μαχητικού stealth της Πολεμικής Αεροπορίας – το συμβατικό F-35A – έχει σήμερα “μέσο” κόστος 82,5 εκατομμυρίων δολαρίων για τη 15η, 16η και 17η παρτίδα παραγωγής του αεροσκάφους, οι οποίες θα παραδοθούν τα ημερολογιακά έτη 2023, 2024 και 2025.
“Πληρώνουμε περισσότερα…”
Βέβαια, η μέση τιμή για το F-35B κάθετης απογείωσης και προσγείωσης είναι 109 εκατομμύρια δολάρια, ενώ το F-35C που είναι σχεδιασμένο για αεροπλανοφόρο έχει τιμή 102,1 εκατομμύρια δολάρια για τις παρτίδες 15-17, αλλά καμία από τις δύο παραλλαγές δεν χρησιμοποιείται από την Πολεμική Αεροπορία. “Το Κοινό Γραφείο Προγράμματος F-35 έχει δεσμευτεί να βρει μειώσεις κόστους σε όλο τον κύκλο ζωής της απόκτησης“, δήλωσε ο Γκούμερ. “Είμαστε υπερήφανοι για την εκμάθηση που έχει συντελεστεί και τη μείωση του κόστους για τις κατά πολύ αυξημένες ικανότητες πέμπτης γενιάς που ξεπερνούν πολλά αεροσκάφη τέταρτης γενιάς που παράγονται σήμερα“.
Τον Απρίλιο του 2022, ο Τζον Βέναμπλ, ανώτερος ερευνητής για την αμυντική πολιτική στο The Heritage Foundation, μια δεξαμενή σκέψης με έδρα την Ουάσιγκτον που επικεντρώνεται στην εθνική άμυνα, σημείωσε ότι τα μαθηματικά της Πολεμικής Αεροπορίας για τα F-15EX και F-35 δεν βγαίνουν – και διερωτήθηκε γιατί η υπηρεσία παρέμεινε τόσο επικεντρωμένη στο αεροσκάφος που κατασκευάστηκε από την Boeing, όταν το F-35A προσέφερε μεγαλύτερες δυνατότητες και ήταν ήδη κατανοητό ότι ήταν ένα αεροσκάφος που θα ήταν φθηνότερο να αποκτηθεί. “Πληρώνουμε περισσότερα και παίρνουμε κάτι που είναι αισθητά μικρότερο από την αξία του F-35“, δήλωσε ο Βέναμπλ.
Στήριξη της βιομηχανίας
Ένα επιχείρημα για το F-15EX, σύμφωνα με τους υποστηρικτές του, είναι ότι το πρόγραμμα στηρίζει την αμυντική βιομηχανική βάση της Αμερικής – και πρέπει να σημειωθεί ότι η Boeing και η Lockheed Martin είναι οι δύο τελευταίες αμερικανικές εταιρείες που κατασκευάζουν ακόμη και μαχητικά αεροσκάφη. Η Πολεμική Αεροπορία μπορεί να μην θέλει να βρεθεί στην ίδια κατάσταση με το αμερικανικό Ναυτικό, το οποίο αντιμετωπίζει έλλειψη ναυπηγείων για την κατασκευή και συντήρηση του στόλου του. Το Πολεμικό Ναυτικό αντιμετωπίζει καθυστερήσεις στην επισκευή των υποβρυχίων του, ενώ αδυνατεί να διατηρήσει την παραγωγή των πολεμικών του πλοίων εντός του χρονοδιαγράμματος.
Ωστόσο, ο Βέναμπλ σημείωσε περαιτέρω ότι το F-16 της Lockheed, με 63 εκατομμύρια δολάρια το κομμάτι, θα ήταν λιγότερο ακριβό από το F-15EX. Το F-16 κατασκευάζεται επί του παρόντος μόνο για ξένες ένοπλες δυνάμεις. Η Boeing έχει επίσης διαφημίσει τις δυνατότητες του F-15EX, περιγράφοντάς το ως εξέλιξη του 21ου αιώνα του δοκιμασμένου F-15 Eagle. Το δικινητήριο, παντός καιρού, F-15 έχει ένα από τα πιο επιτυχημένα ιστορικά των σύγχρονων μαχητικών, με περισσότερες από 100 νίκες και καμία απώλεια σε αερομαχίες. Εξωτερικά, το αεροσκάφος μπορεί να μοιάζει με το αρχικό F-15.
Κατά 70% ίδιο
Παρόλα αυτά, η Boeing είχε βελτιώσει το μαχητικό για πωλήσεις σε διεθνείς εταίρους, συμπεριλαμβανομένης της Νότιας Κορέας και, πιο πρόσφατα, του Κουβέιτ, και στην πορεία διαπίστωσε ότι θα μπορούσε να είναι το κατάλληλο μαχητικό για την Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ – ένα προσιτό μαχητικό τέταρτης γενιάς συν συν (4++) που θα συμπλήρωνε τον στόλο της πέμπτης γενιάς των Lockheed Martin F-35 Lightning II. Διαθέτει χειριστήρια πτήσης fly-by-wire, νέα σημεία οπλισμού, νέα σουίτα ηλεκτρονικού πολέμου, προηγμένο ραντάρ και υπολογιστή, ειδικές πρόσθετες δεξαμενές καυσίμων και ενισχυμένο σκελετό.
Το βελτιωμένο F-15EX είναι επιπλέον εξοπλισμένο με έναν ειδικό γεμιστήρα που θα του επιτρέψει να μεταφέρει πολλά προηγμένα όπλα – αλλά με 28% μεγαλύτερο ωφέλιμο φορτίο από το F-15E. Ταυτόχρονα, το μαχητικό θα απαιτεί ελάχιστη μεταβατική εκπαίδευση και ελάχιστο πρόσθετο ανθρώπινο δυναμικό από τις παλαιότερες εκδόσεις του F-15. Σύμφωνα με την Πολεμική Αεροπορία, το EX έχει επίσης απαιτήσει ελάχιστες έως καθόλου αλλαγές στις υποδομές. Η Πολεμική Αεροπορία έχει εκτιμήσει ότι το μαχητικό F-15EX μοιράζεται περίπου το 70% των εξαρτημάτων με τα σημερινά F-15C και F-15E που θα αντικαταστήσει. Επιπλέον, οι γραμμές παραγωγής στο Σεντ Λούις παραμένουν στη θέση τους.
